تنها چند روز پس از سفر رئیس‌جمهور آرژانتین به چین و امضای توافق همکاری در ابتکار کمربند جاده، قیمت لیتیوم به ۲ میلیون یوان (۳۱۵٫۰۰۰ دلار) در هر تن رسید که چهار برابر سال گذشته افزایش داشته است.
چین و آرژانتین دو بازیگر اصلی زنجیره تأمین لیتیوم ماده ضروری برای باتری‌های خودروهای برقی، هستند.
آرژانتین در منطقه‌ای با بالاترین غلظت این ماده معدنی قرار دارد که به‌اصطلاح مثلث لیتیوم آمریکای جنوبی نامیده می‌شود و بیش از نیمی از ذخایر دنیا را در اختیار دارد، شرکت‌های چینی بزرگ‌ترین خریداران و سرمایه‌گذاران معادن لیتیوم در سراسر جهان هستند و دو سوم لیتیوم جهان را پالایش می‌کنند.
از آنجایی که اقتصادهای بزرگ در نبرد با تغییرات آب و هوایی به سمت خودروهای برقی تمایل پیدا کرده‌اند، لیتیوم با عنوان «نفت جدید» و یا «طلای سفید» شناخته می‌شود.
روابط نزدیک چین و آرژانتین نگرانی‌هایی را در میان کشورهای غربی ایجاد کرده، چراکه این کشورها در پی کاهش وابستگی خود به لیتیوم چین هستند. در همین حال متخصصین چینی مدعی هستند که تقاضای جهانی برای این فلز بر اساس تقاضای بازار و به‌مقتضای کسب و کارها وجود دارد. بنا بر برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای جهانی برای لیتیوم تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۴ هزار درصد افزایش خواهد داشت. این روندها نشان می‌دهد که کنترل صنعت لیتیوم، منافع زیادی در آینده خواهد داشت و ممکن است اختلافات ژئوپولتیکی بین قدرت‌های بزرگ را افزایش دهد. تاکنون اغلب اقتصادهای بزرگ بر اهمیت لیتیوم به عنوان ماده معدنی استراتژیک در زنجیره تأمین اشاره داشته‌اند و کارشناسان نیز بر این باورند که معادن و پالایش این ماده در میان افزایش تنش‌های ژئوپولتیک تبدیل به موضوعی سیاسی شده است.
چهاردهمین برنامه پنج ساله چین بر افزایش رقابت‌پذیری این کشور در فناوری‌های نوظهور همچون خودروهای برقی تأکید دارد. دولت آمریکا نیز تسلط چین بر صنعت لیتیوم را یک ضعف بزرگ برای آینده صنعت خودروسازی داخلی خود می‌داند. اتحادیه اروپا نیز لیتیوم را برای نخستین بار در سپتامبر ۲۰۲۰ به عنوان «ماده خام حیاتی» معرفی کرد. این قبیل اقدامات در راستای کاهش سهم چین در زنجیره تأمین این فلز صورت می‌گیرد.
رقابت بر سر منابع حیاتی نظیر لیتیوم بیشتر از دولت‌ها در میان شرکت‌های چندملیتی شکل می‌گیرد. به دنبال افزایش تقاضا برای باتری در چین، صنایع خودرو برقی، شرکت‌های معدنی، تولیدکنندگان باتری و خودروسازان همه به دنبال تأمین پایدار این ماده معدنی هستند.
آمریکای لاتین صحنه اصلی نبرد و رقابت است. مثلث لیتیوم مرکز ۵۶ درصد از منابع جهانی لیتیوم است. آرژانتین ۱۰ درصد ذخایر جهانی را در اختیار دارد که مقصد اصلی سرمایه‌گذاران چینی به حساب می‌آید.
شرکت گانفنگ که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لیتیوم چین است، در چندین پروژه استخراجی در آرژانتین سرمایه‌گذاری کرده و با دولت این کشور نیز برای ایجاد کارخانه باتری لیتیوم توافق‌نامه امضا کرده است. این قبیل توافق‌نامه‌ها نشان از همکاری دو کشور برای گسترش و توسعه صنعتی دارد که از نظر هر دو استراتژیک است. با امضای اخیر رئیس‌جمهور آرژانتین در طرح کمربند جاده که سرمایه‌گذاری بیش از ۲۳ میلیارد دلار را به همراه خواهد داشت، باید شاهد همکاری‌های بیشتر این دو کشور در حوزه منابع استراتژیک باشیم.
هم‌زمان با سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در آمریکای لاتین در زمینه استخراج لیتیوم، مقاومت‌های جوامع بومی و نگرانی‌های محیط زیستی و اجتماعی در این کشورها نیز افزایش یافته است. در شیلی که مقصد دیگر تامین لیتیوم چین و محل ۴۲ درصد از ذخایر دنیاست، احساسات ملی‌گرایانه خطراتی را برای شرکت‌های چینی ایجاد کرده است. برای مثال قرارداد ۶۱ میلیون دلاری خودروساز چینی BYD با شیلی از سوی دادگاه محلی این شرکت ملغی شد، این اقدام دو روز پس از کسب حق استخراج ۸۰ هزار تن لیتیوم از سوی چین صورت گرفت.
با افزایش چشم‌گیر قیمت لیتیوم، کشورهای آمریکای لاتین به دنبال استفاده از این فرصت هستند، خصوصاً بعد از آنکه بسیاری از کارخانه‌های باتری‌سازی به دنبال فناوری‌های جدیدی هستند که از وابستگی آنها به موادی همچون لیتیوم بکاهد؛ بنابراین قیمت لیتیوم برای همیشه بالا نخواهد ماند و زمانی که جایگزینی برای این فلز پیدا شود، اهمیت آن از دست خواهد رفت.
منبع: scmp
