فناوریهای اصلی پاشنه آشیل چین هستند و طعمه خوبی برای واشنگتن در استراتژی مهار فناوری چین محسوب میشود.
بدون تسلط بر تراشههای پیچیده که همه چیز را از خودرو گرفته تا گوشیهای هوشمند تامین میکند، امیدهای رئیسجمهور شی جین پینگ برای تبدیل چین به قدرت برتر دیجیتال جهانی و در عین حال پیشی گرفتن از ایالات متحده برای تبدیل شدن به اقتصاد شماره ۱ در جهان، ممکن است از بین برود.
تراشهها اساس اقتصاد مدرن هستند.چین با فشار بی سابقه از سوی ایالات متحده مواجه است و رقابت بینالمللی آن تا حدی به این بستگی دارد که مهار آمریکا تا کجا پیش خواهد رفت.
ممنوعیت فناوری ایالات متحده یکی از دلایلی است که بسیاری از پیشبینیهای سازمانهای بینالمللی را به تعویق میاندازند – اگر نگوییم به طور کامل کاهش میدهند – پیشبینیهایی مبنی بر اینکه چین از آمریکا پیشی خواهد گرفت و به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد.
گلدمن ساکس در نوامبر سال گذشته پیشبینی کرد که تلاشهای مهار ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ تاثیر ۰٫۲۶ درصدی در اقتصاد چین داشته است. کمپین فشار باعث می شود تولید ناخالص داخلی (GDP) به میزان ۱٫۷ واحد درصد در میان مدت کاهش یابد یا منجر به عقب افتادن سالانه رشد ۰٫۴ درصدی در چهار سال آینده شود.
فشارهای آمریکا یک افق طولانیتر و در صورت تداوم، میتواند تأثیرات بیشتری نیز داشته باشد.
چین اقتصاد دیجیتال که ۳۹٫۸ درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل میدهد، موتور اصلی رشد این کشور میداند. اما برای رسیدن به این ظرفیت، این کشور به تراشههای نیمه هادی نیاز دارد.
رشتهای از صنایع – از ماشینهای بدون راننده گرفته تا محاسبات پرسرعت تا هوش مصنوعی – در حال حاضر فشار را احساس میکنند و احتمالاً خسارات اقتصادی آن افزایش خواهد یافت.
تقریباً هر شرکت سخت افزاری در چین باید با پیامدهای محدودیت های گسترده اعلام شده توسط ایالات متحده مقابله کند و این تحریمها پیشرفتهای نیمهرسانای چین را متوقف میکند.
زمانی که جو بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ به قدرت رسید، امیدها به نزدیکی با چین افزایش یافت، اما رئیس جمهور جدید به سرعت مهار فناوری را دوچندان کرد.
بایدن آگوست گذشته قانون دو حزبی تراشه و علم ۲۰۲۲ را برای تقویت توسعه نیمه هادی آمریکا از طریق یارانه های فدرال به ارزش ۵۲٫۷ میلیارد دلار امضا کرد. سپس دولت او در ماه اکتبر به طور قابل توجهی فهرست کنترلهای فناوری خود را در چین با تمرکز بر تراشههای نیمه هادی پیشرفته، نرم افزارهای ساخت تراشه و استعدادهای فنی گسترش داد.
تلاشهای مهار ماه گذشته زمانی که ایالات متحده با هلند و ژاپن دست به دست هم داد تا عرضه تجهیزات پیشرفته ساخت تراشه به چین را محدود کند، تسریع شد.
صندوق بینالمللی پول مدتهاست در مورد جداسازی فناوری، اختلال در زنجیره تامین و تکه تکه شدن ژئواکونومیک هشدار داده و گفته است که این امر میتواند منجر به زیان حدود ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی شود و این محدودیتها [تراشه] هزینههای بالقوه قابل توجهی دارند.
با پیچیده تر کردن وضعیت، انتظار می رود اتحادیه اروپا (EU) قانون تراشههای اتحادیه اروپا را در اواخر سال جاری تصویب کند. این قانون امیدوار است سهم اروپا از ظرفیت تولید تراشه جهانی را دو برابر کند و به حدود ۲۰ درصد برساند.
به گفته تحلیلگران، رقابت برای برتری نیمه هادیها، که بیشتر با انگیزههای سیاسی انجام میشود تا ملاحظات اقتصادی، نه تنها توسعه صنعتی را منحرف میکند، بلکه پویایی رشد اقتصادی در ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا را تغییر میدهد.
پکن هیچ تخمین رسمی برای ضررهای اقتصادی احتمالی ارائه نکرده، اما از واشنگتن به دلیل سوء استفاده از تسلط بر بازار و افزایش لفاظی در مورد استقلال فناوری انتقاد کرده است.
از زمانی که شی ۱۰ سال پیش به عنوان بالاترین مقام چین سوگند یاد کرد، مقامات کشور، خودکفایی را در دستور کار قرار دادند که نشان دهنده نگرانیهای طولانی مدت در مورد تحت فشار قرار گرفتن از سوی کشورهای خارجی در فناوری های اصلی است.
شی تراشههای پیشرفته، ماشینابزارهای صنعتی، دستگاههای الکتریکی پایه، سختافزار، مواد و همچنین نرمافزار و الگوریتمها را به عنوان تنگناهای مهم شناسایی کرده است.
چین هدف خود را افزایش ضریب خودکفایی تراشهها تا سال ۲۰۲۵ از ۳۰ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۷۰ درصد تعیین کرده است.
پکن مکانیسم جدیدی را برای کل کشور راهاندازی کرده تا به اهداف فناوری خود برسد و بودجه دولتی، کارآفرینی و استعدادها را بسیج کند.
در حالی که شرکت های دولتی تشویق می شوند تا در زنجیره های صنعتی مربوطه خود پیشرو باشند، رقابت آزاد برای انتخاب دانشمندان و کارآفرینان برتر برنامه ریزی شده است.
آکادمی علوم چین در سال ۲۰۱۹ کمپینی را با تمرکز بر توسعه سیستم های تراز کننده، که در تولید نیمه هادی ها و تراشه های پیشرفته استفاده می شود، آغاز کرد. بیش از دوازده دانشگاه معتبر، از جمله دانشگاه پکن و دانشگاه شینهوا، از آن زمان دانشکدههای تخصصی در توسعه و تحقیق مدارهای مجتمع راهاندازی کردهاند.
هزینه ها و میزان تحقیق و توسعه چین به سرعت به ایالات متحده نزدیک می شود. هزینه های سالانه این حوزه ۱۰٫۴ درصد افزایش یافت و به رکورد ۳٫۰۹ تریلیون یوان (۴۵۵ میلیارد دلار) در سال ۲۰۲۲ رسید که تقریباً ۲٫۵۵ درصد از تولید ناخالص داخلی ملی است.
اگرچه اکوسیستمی از مواد نیمه هادی، قطعات و تجهیزات به سرعت شکل گرفته است اما سازندگان تراشه داخلی بسیار از بازیگران جهانی عقب هستند.
زنجیره تامین جهانی نیمهرساناها بر روی شرکتهای آمریکایی متمرکز است و نفوذ چین نسبتا ضعیف است.
اگر این شرکتهای چندملیتی به دلیل تحریمهای آمریکا یکی یکی چین را ترک کنند، انتظار میرود اقتصاد چین به طور قابل توجهی تحت تأثیر منفی قرار گیرد.
بسیاری از شرکتهای خارجی تأسیسات تولیدی خود را یا به دلیل کاهش هزینهها یا به دلیل مسائل سیاسی از چین منتقل کردهاند، که این مقامات چینی را مجبور کرده است تا دسترسی گستردهتری به بازار و محیط تجاری بهتری برای حفظ آنها در خشکی داشته باشند.
تراشههای نیمه هادی باید محصولی جهانی شوند. در واقع، بسیاری از شرکتهای سرمایهگذاری خارجی، سرمایهگذاریهای چینی خود را به یک مرکز هزینه، نهاد بازاریابی یا تیمهای کوچکی تبدیل کردهاند که بر تحقیقات پیرامونی تمرکز دارند.
این موضوع با قوانین بازار برای جابجایی کارخانههای تولید تراشه به ایالات متحده یا سایر کشورها مطابقت ندارد و تا حد زیادی یک تصمیم سیاسی است.
علیرغم مشوقهای سیاست پکن و هزینههای هنگفت، این نگرانی وجود دارد که این بخش نتواند استعدادهای در سطح جهانی را جذب کند، که موضوع مهمی است و برخی از بودجههای دولتی برای فرآیندهای کم ارزش افزوده و پروژههای ناتمام هدر میرود.
در سالهای اخیر دهها پروژه تراشه راه اندازی شده است. با این حال، برخی از آنها نیمه کاره شده اند.
با این حال حدود ۴۶ شرکت نیمه هادی در سال گذشته با سرمایه کل بیش از ۷۰۰ میلیارد یوان، در مسیر سریع دولتی برای جمع آوری سرمایه از طریق عرضه اولیه عمومی در شانگهای یا شنژن شرکت کردند. ۵۹ مورد دیگر با حجم برنامه ریزی شده برای جمع آوری کمکهای مالی بیش از ۱۲۰ میلیارد یوان برای عرضه عمومی در صف هستند.
چین برای نوآوری درازمدت به استعداد و ورودی مالی ثابت نیاز دارد. میانبری برای پیشرفت فناوری وجود ندارد. وبه نظر می رسد تا کسب نوآوری مستقل راه بسیار زیادی در پیش است.
منبع: scmp