به گزارش eia، طبق دادههای سازمان ملل متحد، این کشور در سال ۲۰۲۳ تقریبا ۱۱ میلیون تن مواد معدنی خام و فراوری شده مرتبط با ساخت باتری را وارد کرده است که ۴۴ درصد از کل تجارت بین منطقهای این مواد را تشکیل میدهد، و حدود ۱۰ میلیون تن مواد اولیه، باتریهای کامل و قطعات باتری را نیز صادر نموده که معادل ۵۸ درصد از کل حجم تجارت بین منطقهای این اقلام بوده است.
حجم تجارت جهانی برخی از مواد مرتبط با ساخت باتری (بدون احتساب تجارت درون منطقهای)
در این مقاله، تجارت سه مورد از مواد اصلی مورد نیاز برای تولید باتری (شامل گرافیت، لیتیوم و کبالت) بین چین و مناطق کلیدی جهان را بررسی میکنیم. با افزایش تقاضای جهانی برای ذخیرهسازی انرژی، خودروهای برقی و سایر فناوریهای حوزه انرژی، اهمیت این مواد نیز افزایش مییابد.
تولید و تجارت مواد اولیه معدنی باتریها
لیتیوم از شوراب (brine) و یا معادن استخراج میشود؛ کبالت عمدتا به عنوان محصولی جانبی در فرایند استخراج نیکل و مس به دست میآید؛ و گرافیت هم به صورت منابع معدنی وجود دارد و هم میتوان آن را به شکل مصنوعی از زفت (pitch) و کک تولید کرد.
در سال ۲۰۲۳ تقریبا ۱۸ درصد (۳۰ هزار تن) از لیتیوم معدنی جهان در چین استخراج شد و شرکتهای چینی ۲۵ درصد از مجموع ظرفیت استخراج لیتیوم معدنی جهان را تحت اداره و کنترل خود دارند.
این شرکتها سرمایهگذاریهای قابل توجهی در چندین پروژه استخراج معادن لیتیوم آرژانتین به عمل آوردهاند که امکان دسترسی به مثلث لیتیوم (منطقهای بین سه کشور آرژانتین، بولیوی و شیلی که نیمی از منابع لیتیوم جهان را در خود جای داده) را در اختیار پکن قرار میدهد.
در سال ۲۰۲۴ چین ۷۹ درصد (۱۵/۱ میلیون تن) از گرافیت طبیعی جهان را تولید کرد، در حالی که آمریکا در این سال هیچگونه تولید گرافیت طبیعی نداشت.
۸۰ درصد تولید کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو (که بیش از نصف کبالت جهان در آن تولید میشود) متعلق به شرکتهای چینی است.
مواد معدنی خام پس از استخراج، برای فراوری به نقاط مختلف جهان ارسال میشوند. بر اساس دادههای سازمان ملل، در سال ۲۰۲۳ چین ۴۶ درصد از واردات جهانی مواد معدنی خام مورد استفاده در باتریها را به خود اختصاص داد. تقریبا کل صادرات بزرگترین تولیدکننده لیتیوم دنیا یعنی استرالیا به چین ارسال گردید. ۷۱ درصد از واردات جهانی مواد معدنی خام مورد استفاده در تولید باتری نیز مربوط به چین، استرالیا و سایر کشورهای آسیا و اقیانوسیه (به ویژه هند و ژاپن) بود.
فراوری مواد معدنی و تجارت مواد معدنی فراوری شده
چین بیش از ۹۰ درصد گرافیت جهان را فراوری میکند، و در سال ۲۰۲۲ بیش از دو سوم ظرفیت فراوری کبالت و لیتیوم جهان نیز در اختیار شرکتهای چینی بوده است.
این کشور در سال ۲۰۲۳ مقصد ۲۰ درصد از کل واردات جهانی مواد معدنی فراوریشده مورد استفاده در ساخت باتری بود که عمدتا واردات کبالت از آفریقا را شامل میشد. در همین سال چین ۵۸ درصد از صادرات جهانی مواد معدنی فراوریشده به کار رفته در تولید باتریها را به خود اختصاص داد که عمدتا شامل صادرات گرافیت مصنوعی (سنتتیک) به سایر کشورهای آسیا و اقیانوسیه بود.
پکن از سال ۲۰۲۳ اعمال محدودیتهای صادراتی بر محصولات گرافیتی مربوط به تولید الکترود را آغاز کرد و انتظار میرود که چنین محدودیتهایی منجر به کاهش صادرات گرافیت از چین در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ شده باشد.
تولید مواد معدنی و تجارت مواد معدنی و قطعات باتری
مواد معدنی فراوری شده برای تولید مواد اولیه ساخت باتری مورد استفاده قرار میگیرند که این مواد بسته به ترکیب شیمیایی باتری مورد نظر متفاوت هستند. در سال ۲۰۲۳ چین ۵۳ درصد از کل صادرات جهانی مواد اولیه ساخت باتری را در دست داشت.
از این مواد اولیه برای ساخت اجزای باتری مانند الکترودها، الکترولیتها و سپراتورها استفاده میشود. مثلا یک سلول باتری یونلیتیوم معمولا شامل یک آند گرافیتی، کاتد لیتیومی و الکترولیت نمک لیتیوم محلول است. در سال ۲۰۲۲ چین ۸۵ درصد آندها، ۸۲ درصد الکترولیتها، ۷۴ درصد سپراتورها و ۷۰ درصد کاتدهای جهان را تولید کرد.
تجارت جهانی مواد معدنی و مواد اولیه ساخت باتری بر حسب منطقه جغرافیایی (بدون احتساب تجارت درون منطقهای)
در سال ۲۰۲۳ هم ۷۴ درصد کل صادرات باتریهای آماده و قطعات باتری در جهان مربوط به این کشور بود. در این سال چین حدود ۸۵ درصد از مجموع ظرفیت تولید سلولهای باتری دنیا (بر حسب ارزش پولی) را تحت کنترل خود داشت.
منبع: eia