دولت بایدن اخیرا محدودیت‌هایی علیه ده‌ها نهاد چینی از جمله سازمان تحقیقات ژنوم (BGI) اعمال کرده و تاییدیه تجهیزات مخابراتی جدید شرکت‌های چینی هوآوی و ZTE را نیز ممنوع کرده است.
بر اساس پیش‌نویس گزارش بودجه‌‌ای که وزارت دارایی چین منتشر کرده است، پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های دولت چین در زمینه علم و فناوری در سال ۲۰۲۳ به ۳۲۸ میلیارد یوان (۴۷٫۵۵ میلیارد دلار آمریکا) برسد که کمی بیشتر از ۳۱۸٫۷ میلیارد یوان در سال گذشته است. البته این مبلغ بخش اندکی از هزینه‌های کلی تحقیق و توسعه چین است و شامل سرمایه گذاری دولت‌ها و شرکت‌های محلی نمی‌شود.
چین دومین کشوری است که بیشترین هزینه را در بخش تحقیق و توسعه در جهان صرف می‌کند. بر اساس گزارش اداره ملی آمار، کل هزینه‌های تحقیق و توسعه این کشور در سال ۲۰۲۲ از ۳ تریلیون یوان فراتر رفت، یعنی ۱۰٫۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۱ که این مقدار ۲٫۵۵ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را تشکیل می‌دهد. البته مخارج دولت مرکزی در این حوزه در سال گذشته تا حد زیادی بدون تغییر باقی مانده بود، اما زمانیکه هزینه‌های دولت محلی در نظر گرفته شد، مجموع این هزینه‌ها ۷٫۲ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۱ بود.
مو رونگ پینگ، مدیر کل مرکز نوآوری و توسعه آکادمی علوم چین، در این باره می‌گوید که افزایش هزینه‌های دولت مرکزی نشان‌دهنده اهمیت علم و فناوری در توسعه آینده چین است. هنگامیکه هزینه‌های کلی محدود است، هزینه‌های علم و فناوری افزایش یافته است که این به خودی خود نشان دهنده اهمیت فناوری و جایگاه آن است.
تمرکز بر علم و فناوری در چین زمانی نمایان شد که «لی چیانگ» نخست وزیر چین آخرین گزارش کار دولت خود را در آغاز کنگره ملی خلق ارائه کرد. لی در سخنرانی خود گفت که چین پیشرفت‌هایی در زمینه‌های کلیدی در حوزه فناوری‌های اصلی به دست آورده و جریانی از نوآوری‌ها در زمینه‌هایی مانند پرواز فضایی سرنشین دار، کاوشگرهای اعماق دریا و اعماق زمین، ابر رایانه‌ها، اطلاعات کوانتومی و هوش مصنوعی پدیدار شده است.
وی گفت: هزینه‌های کلی تحقیق و توسعه از ۲٫۱ درصد به بیش از ۲٫۵ درصد تولید ناخالص داخلی طی پنج سال گذشته رسیده است و پیشرفت علمی و فناوری بیش از ۶۰ درصد به رشد اقتصادی کشور کمک کرده است.
لی در عین حال گفت که سیاست‌های علمی و فناوری باید در جهت تقویت قدرت و اتکا به کشورمان در زمینه علم و فناوری باشد، و باید از نقش دولت در تجمیع منابع برای دستیابی به پیشرفت در فناوری‌های کلیدی بهتر استفاده کنیم.
شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین هم در جلسه‌ای با نمایندگان استان جیانگ سو در سخنانی که نشان‌دهنده افزایش حمایت از تحقیق و توسعه است، گفته که تبدیل موفقیت آمیز چین به کشوری مدرن و قدرتمند به خوداتکایی و پیشرفت در زمینه فناوری بستگی دارد.
شی تاکید کرد: در رقابت شدید در عرصه بین‌الملل، ما باید مسیرهای جدیدی را جهت توسعه ایجاد کرده و نقاط قوت جدید خود را توسعه دهیم که همه اینها اساسا بر فناوری متکی هستند.
رئیس جمهور چین از مسئولان استان جیانگ سو خواست تا موقعیت شرکت‌ها را تقویت کرده و محیطی قوی برای پیشرفت‌های فناوری ایجاد کنند، تا از اهداف خود برای تبدیل شدن به مرکز نوآوری پیشرو در جهان حمایت کرده باشند.
شی تاکید کرد: ما باید اصلاحات علمی و فناوری را تعمیق بخشیم، فرهنگ نوآورانه را پرورش دهیم، سیستم ارزیابی و مکانیزم تشویقی را بهبود بخشیم، و محیط مناسبی برای استعدادها در جهت برجسته شدن و گسترش توانایی‌ها ایجاد کنیم.
لی زیمین، معاون مرکز ملی ارزیابی علم و فناوری، وابسته به وزارت علوم و فناوری چین در این باره گفت که ۲٫۵ درصد، افزایش بزرگی در هزینه‌های تحقیق و توسعه است و بیشتر آن باید در تحقیقات پایه هزینه شود.
وی افزود: جوان‌سازی بزرگ ملت چین باید توسط علم و فناوری حمایت شود، که به نوبه خود مستلزم افزایش سرمایه‌گذاری تحقیقاتی است.
وانگ ژیگانگ، وزیر علوم و فناوری چین ماه گذشته اعلام کرد که کشورش در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۹۵ میلیارد یوان در زمینه تحقیقات پایه سرمایه گذاری کرد که ۶٫۳ درصد از کل هزینه‌های تحقیق و توسعه را تشکیل می‌دهد.
پیش‌نویس گزارش بودجه همچنین نشان می‌دهد که چین مکانیسم‌های تخصیص و استفاده از بودجه‌های تحقیقاتی دولتی را بازنگری خواهد کرد و به دانشمندان در تعیین نقشه‌‌های راه فناوری و هزینه‌های تحقیقاتی اختیارات بیشتری می‌دهد.
چین همچنین همکاری‌های بین‌المللی در زمینه علم و فناوری را تقویت خواهد کرد و از راه اندازی اولین برنامه بین‌المللی علوم بزرگ – پروژه‌ای که در سال ۲۰۱۸ آغاز شد- حمایت خواهد کرد. به گفته شورای دولتی، هدف این برنامه رسیدگی به چالش‌های مشترک پیشرو و ارتقای نوآوری و پیشرفت در زمینه علم و فناوری در سراسر جهان است.
منبع: scmp
