به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، این اهداف در یک سند سیاستگذاری جامع برای پانزدهمین برنامه پنجساله که در چهارمین پلنوم حزب کمونیست در پکن تصویب شد، تشریح شده است.
طرح مذکور در حالی که بر «مدرنسازی به سبک چینی» از طریق همراستاسازی راهبردهای داخلی و بینالمللی تأکید دارد، توسعه دریایی و امنیت ملی مرتبط با حوزه خارجی را به دلیل تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی – بهویژه در دریای جنوبی و شرقی چین – در مرکز توجه قرار میدهد.
این سند بر هدف پکن برای تبدیل شدن به مدافع منافع ملی و قدرتی جهانی که الگویی متفاوت از مدل حکمرانی تحت رهبری واشنگتن ارائه میدهد، تأکید کرده است؛ مسیری که همزمان با تشدید تنشهای چین و آمریکا در حال پیگیری است.
بهطور مشخص، این سند خواستار تسریع راهبرد «قدرت دریایی» چین در سالهای آینده شده و بر حکمرانی یکپارچه خشکی-دریا و نوآوری در علوم دریایی برای تقویت اقتصاد دریایی تأکید دارد.
در سند آمده است: «ما باید توسعه هماهنگ خشکی و دریا را دنبال کنیم، ظرفیت مدیریت دریا را افزایش دهیم، توسعه باکیفیت اقتصاد دریایی را پیش ببریم و تلاشها برای ساخت چین به عنوان یک کشور دریایی قدرتمند را تقویت کنیم.»
همچنین تصریح شده است که باید نوآوری علمی و فناوری دریایی «تقویت» شود تا برتری چین در «تولید تجهیزات دریایی» افزایش یابد و «صنایع نوپای دریایی» و «خدمات حملونقل مدرن» توسعه یابد.
بدون اشاره مستقیم به دریای چین جنوبی، طرح نشان میدهد که پکن میتواند ادعاهای گسترده خود را در این آبهای بسیار مناقشهآمیز و غنی از منابع تقویت کند؛ ادعاهایی که با بخشهایی از مناطق انحصاری اقتصادی برونئی، مالزی، فیلیپین و ویتنام همپوشانی دارد.
در سند آمده است: «ما باید قاطعانه از حقوق، منافع و امنیت دریایی خود حفاظت کنیم» و در ادامه خواستار افزایش توان «اجرای قانون دریایی» و «اداره قضایی امور دریایی» شده است.
طرح همچنین به گسترش فعالیتهای چین در حوزه نفت و گاز فراساحلی، انرژیهای تجدیدپذیر دریایی و بازسازی اکولوژیک اقیانوسی پرداخته و آن را در راستای روند جهانی توسعه پایدار معرفی کرده است.
همچنین تأکید شده است که چین باید «حفاظت و بازسازی اکوسیستمها در مناطق کلیدی دریایی» را تقویت کند و «سامانههای پشتیبانی از اکتشافات در اعماق دریا و مناطق قطبی» را بهبود بخشد.
سندی که منتشر شد، در راستای هدف شی جینپینگ برای ساخت چین به عنوان یک قدرت دریایی است؛ هدفی که نخستین بار در گزارش او به هجدهمین کنگره حزب در سال ۲۰۱۲ اعلام و در برنامه پنجساله سیزدهم (۲۰۱۶) وارد فرآیند برنامهریزی ملی شد.
با این حال، در آن زمان نقشه راه مشخصی برای چگونگی دستیابی به این هدف وجود نداشت.
برنامه پنجساله جدید جزئیتر و اجراییتر است؛ نشانهای از ورود چین به مرحله عملیاتی ملموس. این فقط مطرح کردن ایده ساخت یک قدرت دریایی نیست؛ بلکه تسریع در تحقق آن است.
با وجود افزایش تنش میان چین و فیلیپین، طرح جدید نشاندهنده چرخشی ظریف از رویکرد امنیتمحور به سوی توسعه سبز و همکاری است.
اگرچه مناقشات در دریای چین جنوبی توجه زیادی را جلب میکند، اما سطح همکاری میان چین و کشورهای جنوب شرق آسیا از اختلافات فراتر است. دریا نباید فقط با مناقشه تعریف شود؛ بلکه باید عرصهای برای توسعه صلحآمیز و شکوفایی مشترک باشد.
در همین حال، پکن برنامههایی برای تقویت مکانیسمهای امنیت ملی مرتبط با حوزه خارجی شامل مدیریت بحران، ابزارهای مقابله با تحریمها و حفاظت از منافع برونمرزی ارائه کرده است.
این اقدامات پاسخی مستقیم به رقابت ژئوپلیتیکی فزاینده با ایالات متحده تلقی میشود؛ رقابتی که شامل مناقشات دریایی، انتقال فناوری، تحریمها و اقدامات قضایی فراملی مانند احضاریههای استرداد و مسدودسازی داراییهای شرکتها و افراد چینی است.
در سند آمده است: «ما باید مکانیسمهای امنیتی در امور خارجی را بهبود دهیم، سامانههای حفاظت از امنیت برونمرزی را ایجاد کنیم و مبارزه با تحریمها، مداخله و صلاحیت قضایی فراملی خارجی را تقویت کنی..»
در همین راستا، برنامه خواستار تقویت «همکاریهای بینالمللی در اجرای قانون» و ترویج «حکمرانی بهتر امنیت جهانی» شده است؛ موضعی که عمدتاً برای مقابله با فشار آمریکا و افزایش نفوذ چین میان کشورهای جنوب جهانی و شرکای غیرغربی طراحی شده است.
در سند همچنین آمده: «ما باید آگاهی عمومی از امنیت ملی را افزایش دهیم تا یک حصار عمومی قدرتمند برای دفاع ملی شکل بگیرد»؛ که نشانهای از نگرانی رو به گسترش پکن نسبت به تهدیدات خارجی و تلاشهای ادعایی برای نفوذ و براندازی است.
مقامهای چینی بارها از حضور نظامی آمریکا در دریای چین جنوبی انتقاد کردهاند. سخنگوی وزارت خارجه چین، واشنگتن را «علت اصلی» بیثباتی دریایی عنوان کرد.
او گفت: «ایالات متحده با اعزام مکرر کشتیها و هواپیماهای نظامی به دریای چین جنوبی زورآزمایی میکند. این رفتار، ریشه مشکلات امنیتی در دریاست و صلح و ثبات منطقه را مختل میکند.»
منبع: scmp
