به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، در کسب‌وکار پسماندهای انرژی نو پتانسیل بسیار زیادی وجود دارد، چرا که انرژی نو مسیری است که چین و جهان به سمت آن می‌روند.
با افزایش تعداد باتری‌ها و پنل‌های خورشیدی که در چین — رهبر جهانی در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر — به پایان عمر خود می‌رسند، برخی شرکت‌ها در حال پذیرش مفهوم «اقتصاد چرخشی» هستند؛ مفهومی که در آن مواد بار دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند و به چرخه تولید بازمی‌گردند تا از تولید پسماند جلوگیری و منابع حفظ شوند.
با توجه به اینکه فلزات گران‌بها، بخش‌های ضروری بسیاری از فناوری‌های پررشد حوزه انرژی پاک را تشکیل می‌دهند، این چرخه بازیافت، به‌ویژه از منظر افزایش استقلال معدنی چین، اهمیتی مضاعف می‌یابد؛ آن هم در حالی که این کشور درگیر تنش‌های فزاینده تجاری در سطح جهانی است.
بازیافت مواد معدنی عمدتاً برای تأمین امنیت منابع انجام می‌شود. چین همچنین به دنبال رشد اقتصادی جدید از طریق تقویت تلاش‌های بازیافتی است؛ تلاشی که در گذشته بیشتر برای مقابله با آلودگی صورت می‌گرفت.
چین در حال حاضر با دشواری بیشتری برای خرید از متحدان ایالات متحده مانند استرالیا و کانادا روبه‌رو است.
ابتکار عمل‌های کلان برای ارتقاء تجهیزات صنعتی و تعویض کالاهای مصرفی، تقاضا برای بازیافت را افزایش داده و زمینه‌ساز دور جدیدی از رشد اقتصادی است.
در پاسخ به این تقاضای رو به رشد، در سال گذشته شرکت عظیم دولتی جدیدی به نام گروه بازیافت منابع چین (China Resources Recycling Group) زیر نظر مستقیم شورای دولتی تأسیس شد. هدف این شرکت، ایجاد شبکه‌ای سراسری برای بازیافت منابع در حوزه‌های مختلف، از کالاهای بادوام مصرفی مانند لوازم الکترونیکی تا تجهیزات بازنشسته نیروگاه‌های بادی و خورشیدی است.
چین پس از حدود یک دهه رشد سریع در استفاده از خودروهای برقی، با عمر مفید باتری‌های آن‌ها که حداکثر ۸ سال برآورد شده اکنون وارد مرحله «بازنشستگی گسترده باتری‌های خودروها» شده است.
وزن باتری‌های بازنشسته خودرو در چین تا سال ۲۰۲۸ از ۴ میلیون تن در سال فراتر خواهد رفت و ارزش سالانه صنعت بازیافت این باتری‌ها بیش از ۲۸۰ میلیارد یوان (۳۸.۵ میلیارد دلار) خواهد بود.
در همین حال، پنل‌های خورشیدی چین که عمر مفید طولانی‌تری دارند اما زودتر از خودروهای برقی نصب شده‌اند، انتظار می‌رود از سال جاری وارد مرحله بازنشستگی شوند و این موج در پنج سال آینده شدت بگیرد. این پیش‌بینی بر اساس گزارشی از انجمن اقتصاد چرخشی چین در سال ۲۰۲۳ صورت گرفته است.
بر خلاف سوخت‌های فسیلی که پس از سوختن به پایان می‌رسند، فلزات موجود در محصولات انرژی نو قابل بازیافت هستند و این مسئله در میانه جنگ تجاری تشدیدشده بین چین و ایالات متحده از اهمیت حیاتی برخوردار است.
در حالی که چین تلاش‌ها برای اکتشاف معادن داخلی مواد معدنی حیاتی را شدت بخشیده، در خرید از کشورهایی مانند کنگو و شیلی نیز ممکن است دچار مشکل شود، زیرا دولت دونالد ترامپ فشار بر شرکای تجاری برای منزوی‌سازی چین را افزایش داده است.
چین برای بسیاری از مواد معدنی کلیدی، به‌ویژه آن‌هایی که در انرژی نو و تولیدات پیشرفته کاربرد دارند — مانند کبالت، نیکل و لیتیوم — به شدت به واردات متکی است. در مقابل، ایالات متحده و اروپا نیز درباره وابستگی خود به چین هشدار داده‌اند، زیرا بخش عمده‌ای از زنجیره ارزش از پالایش تا محصول نهایی، تحت کنترل چین است.
کمپین کنونی چین برای تعویض کالاهای مصرفی و ارتقاء تجهیزات می‌تواند تا ۵۰۰ هزار تن منابع حاوی فلزات غیرآهنی بازیافت‌شدنی تولید کند.
در سال‌های اخیر، شرکت‌های پیشرو تولید باتری و خودروسازان همچون CATL و بی‌وای‌دی جایگاه خود را در عرصه بازیافت باتری تثبیت کرده‌اند، در حالی که شرکت‌های کوچک‌تر نیز با امید به سهم‌گیری از این بازار آینده‌دار وارد عرصه شده‌اند.
اگرچه چین هنوز در مراحل اولیه بازیافت پسماندهای انرژی نو قرار دارد، اما این وضعیت در سطح جهانی نیز چندان پیشرفته نیست. اتحادیه اروپا در زمینه استانداردها و سیستم‌های بازیافت پیشرو است، اما چین مزیت بی‌نظیری از نظر زنجیره صنعتی کامل و بازار وسیع دارد.
این حوزه نوظهور سرمایه‌گذاران زیادی را جذب کرده، اما هنوز فاقد مقررات و پیشرفت‌های فناورانه ضروری است. شرکت‌ها شور و اشتیاق بالایی دارند، اما هنوز بازیافت در مقیاس بزرگ اتفاق نیفتاده و یک سیستم بازیافت بالغ شکل نگرفته است.
چین در حال حاضر از سیاست «فهرست سفید» برای استانداردسازی بازار بازیافت باتری استفاده می‌کند تا از بروز حوادث ایمنی و آلودگی زیست‌محیطی جلوگیری کند. تاکنون ۱۵۶ شرکت در این فهرست قرار گرفته‌اند.
در نشست شورای دولتی در فوریه ۲۰۲۵، برنامه‌ای عملیاتی برای بهبود سیستم بازیافت باتری خودرو به تصویب رسید که هدف آن ایجاد سیستمی استاندارد، ایمن و کارآمد است.
پیش از آن، در دسامبر ۲۰۲۴، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین دستورالعملی صادر کرد که طبق آن شرکت‌ها باید سازوکاری برای تضمین کیفیت با قابلیت رهگیری و مسئولیت‌پذیری محصولات بازیافتی ایجاد کنند و استانداردهای اجباری برای این محصولات را افزایش دهند.
یکی از شرکت‌های فهرست سفید، شرکت فناوری بازیافت برونپ در گوانگدونگ — که زیرمجموعه‌ای از CATL است — اعلام کرد که می‌تواند ۹۹.۳ درصد از نیکل، کبالت و منگنز و ۹۱ درصد از فسفر و لیتیوم موجود در باتری‌های مستعمل را بازیابی کند.
این روند به چین کمک می‌کند تا یک چرخه کامل در توسعه انرژی نو شکل دهد. این موضوع تضمین می‌کند که باتری‌ها به همان جایی برمی‌گردند که از آن آمده‌اند و مقاومت زنجیره تأمین صنعت انرژی نو را تقویت می‌کند.
باتری‌های لیتیوم-یون حاوی فلزات سنگین هستند که در صورت عدم دفع صحیح، می‌توانند به خاک و آب نفوذ کنند. همچنین، بازیافت آن‌ها خطرناک است؛ چرا که برش در مکان نادرست ممکن است باعث احتراق یا انتشار دودهای سمی شود.
با این حال، در حال حاضر بیشتر باتری‌های بازنشسته به کارگاه‌های غیرقانونی در مناطق کمتر توسعه‌یافته می‌رسند.
پس از ۲۰ سال توسعه، پنل‌های خورشیدی به همه نقاط چین گسترش یافته‌اند. اکنون با بازنشستگی اولین موج، برخی حتی مستقیماً به سطل زباله انداخته می‌شوند.
در چنین شرایطی، بازیافت‌کنندگان قانونی در جذب ضایعات کافی با مشکل مواجه شده‌اند که منجر به ظرفیت مازاد شده است. انتظار می‌رود این مسئله با بلوغ مقررات و رسیدن موج بازنشستگی باتری‌ها در یکی دو سال آینده کاهش یابد؛ به‌ویژه در شرایطی که بسیاری از برندهای خودرویی — از جمله شرکت‌های چینی — شتاب بیشتری به گذار کامل به خودروهای برقی داده‌اند؛ بنابراین، در مجموع، این مسیر بزرگی برای چند دهه آینده خواهد بود.
منبع: scmp
