همزمان با روز ملی پیشگیری و کاهش بلایای طبیعی در چین (۱۲ مه)، جزئیاتی از اقدامات اخیر این کشور در مواجهه با زلزله‌ها و دیگر فجایع طبیعی منتشر شده است.
ماهواره‌ها در خدمت امدادرسانی جهانی
در جریان زلزله ۷.۹ ریشتری میانمار در ۲۸ مارس۲۰۲۵، چین به‌سرعت ۱۴ ماهواره را برای تصویربرداری با وضوح بالا از مناطق آسیب‌دیده اطراف شهر ماندالای (Mandalay) به کار گرفت. در نتیجه این عملیات، بیش از ۴۸۰ مکان مشکوک به آسیب‌دیدگی در شعاع ۱۲۰ کیلومتری کانون زلزله شناسایی شد. پیش‌تر، در زلزله ۶.۸ ریشتری منطقه دینگری (Dingri) واقع در تبت در ۷ ژانویه، خدمات‌دهنده مخابراتی چین از پهپادهای حامل آنتن‌های مخابراتی هوایی برای بازگرداندن شبکه‌های ارتباطی اضطراری استفاده کرد.
چین از سال ۲۰۲۰ به‌صورت سیستماتیک از داده‌های ماهواره‌ای برای شناسایی خطرات زمین‌شناسی بهره می‌برد و تاکنون بیش از ۴۶ هزار نقطه پرخطر بالقوه در سراسر کشور شناسایی شده‌اند. ماهواره‌های هواشناسی فنگیون (Fengyun) نقش محوری در سامانه هشدار و پیش‌بینی دارند. بنا بر اعلام سازمان هواشناسی چین، تاکنون داده‌ها و محصولات این ماهواره‌ها در اختیار ۱۳۳ کشور و منطقه، به‌ویژه در آسیا و آفریقا، برای پیش‌بینی‌های اقلیمی و رصد بلایای طبیعی قرار گرفته است.
در سال‌های اخیر، چین اقدام به نصب حسگرهای متعدد برای پایش لحظه‌ای نقاط پرخطر کرده است. این شامل سامانه‌های پایش لغزش زمین مبتنی بر سامانه ناوبری ماهواره‌ای بیدو (BeiDou) و پتانسیمترهای گل‌ولای می‌شود که به‌ویژه در شرایط بارندگی‌های سنگین، تغییرات سطح زمین را با دقت میلی‌متری رصد می‌کنند. تا کنون، ایستگاه‌های پایش خودکار در ۲۷ استان چین راه‌اندازی شده‌اند که بیش از ۷۰ هزار نقطه خطر زمین‌شناسی را به‌صورت مستمر تحت نظر دارند.
فناوری‌های هوایی برای واکنش سریع
چین همچنین با توسعه هواپیماهای آبی‌خاکی AG600، توانمندی خود را برای امدادرسانی در مناطق صعب‌العبور بهبود داده است. این هواپیما که در آوریل۲۰۲۵ مجوز پرواز خود را از اداره هوانوردی غیرنظامی چین (Civil Aviation Administration of China) دریافت کرده، برای ماموریت‌هایی چون اطفای حریق، جست‌وجو و نجات دریایی طراحی شده است.
در جریان زلزله دینگری، پهپاد وینگ‌لونگ-۲اچ (Wing Loong-2H) مجهز به حسگرهای نوری و رادار روزنه مصنوعی (SAR)، برای تصویربرداری و تحلیل سریع خسارات اعزام شد و با ارسال تصاویر لحظه‌ای، عملیات نجات را هدفمندتر کرد. این پهپادها در ماموریت امداد۲۰۲۴ (Emergency Mission 2024) در استان ژجیانگ (Zhejiang) نیز برای برقراری ارتباط در مناطق سیل‌زده استفاده شدند.
نقش هوش مصنوعی و مدل‌های زبانی در بلایای طبیعی
نقش هوش مصنوعی نیز در امدادرسانی چین پررنگ‌تر شده است. در جریان زلزله میانمار، تیمی از زبان‌شناسان با بهره‌گیری از مدل زبانی دیپ سیک (DeepSeek)، سامانه ترجمه سه‌زبانه چینی-برمه‌ای-انگلیسی را برای کمک به تیم‌های نجات توسعه دادند.
همچنین در آوریل، رصدخانه هواشناسی گوانگ‌دونگ (Guangdong Meteorological Observatory) با استفاده از مدل‌های زبانی دیپ سیک و کوئن (Qwen) متعلق به علی‌بابا (Alibaba)، دستیار هوشمند هواشناسی بازی‌های ملی چین را راه‌اندازی کرد تا با تحلیل سریع داده‌های جوی، توصیه‌های دقیق برای برنامه‌ریزی رویدادها ارائه دهد.
چین با تکیه بر ماهواره‌ها، پهپادهای هوشمند، هوش مصنوعی و هواپیماهای ویژه، گام بلندی در راستای آمادگی برای بلایای طبیعی برداشته است؛ اقدامی که امنیت داخلی را افزایش داده و نقش این کشور را در امدادرسانی جهانی پررنگ‌تر کرده است.
منبع: cgtn
