هارمونی او‌اس ۲، سیستم عامل شرکت هوآوی تکنولوژی، از راه رسیده و قرار است از این بعد آن را در تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها، ساعت‌های هوشمند و حتی لوازم خانگی بیشتری ببینیم.
هوآوی در اثر فشار تحریم‌های آمریکا که دسترسی‌اش به برنامه‌ها و خدمات گوگل را مسدود کرده است، سال گذشته مهاجرت به سیستم عاملی که خودش برای تجهیزات اینترنت اشیا (IoT) ساخته بود یعنی هارمونی او‌اس را آغاز نمود. این شرکت هم‌اکنون شرکای زیادی برای هارمونی دارد که از جمله آنها می‌توان غول لوازم خانگی مایدیا، اس‌زد دی‌جی‌آی تکنولوژی (SZ DJI Technology) که هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) تولید می‌کند، و دو ساعت‌ساز بزرگ سوئیسی تیسوت و سواچ را نام برد.
با این حال، سوالات و ابهامات در این مورد وجود دارد که هارمونی او‌اس دقیقا چیست و آیا می تواند با انحصار دوگانه دنیای تلفن‌های هوشمند یعنی اندروید/ آی‌او‌اس رقابت کند یا نه.
هارمونی او‌اس چیست؟
هارمونی – که در چینی هونگ‌منگ (Hongmeng) نامیده می‌شود – سیستم عاملی است که هوآوی می‌گوید از سال ۲۰۱۲، زمانی که گروه کوچکی از مدیران ارشد شرکت به سرپرستی بنیانگذار آن، رن جنگفی جلسه‌ای غیرعلنی برای طوفان فکری درباره چگونگی کاهش وابستگی به اندروید برگزار نمودند، روی آن کار می‌کرده است.
در نهایت چاره دیگری برای هوآوی باقی نماند: شرکت در ماه می ۲۰۱۹ در فهرست سیاه آمریکا قرار گرفت و در نتیجه دسترسی‌اش به خدمات گوگل قطع شد. استفاده از پروژه متن‌باز آندروید (AOSP) هنوز برای همه کاربران آزاد و رایگان است، ولی خدمات اختصاصی گوگل برای دستگاه‌های اندرویدی در بازارهای خارج از چین (که فروش هوآوی در آنها از زمان اعمال محدودیت‌های آمریکا دچار مشکلات زیادی شده) یکی از ضروریات به شمار می‌رود.
سه ماه پس از اعمال محدودیت‌ها، هوآوی رسما از هارمونی او‌اس رونمایی کرد.
در آن زمان این شرکت سازنده تجهیزات مخابراتی مستقر در شن‌جن اعلام نمود که هارمونی را روی تلفن‌های هوشمند خود نصب نخواهد کرد تا بتواند به استفاده از اندروید گوگل ادامه دهد و به این ترتیب از اکوسیستم اپلیکیشن‌هایش محافظت کند. ولی محدودیت‌های اعمال شده توسط آمریکا ادامه یافته و سختگیرانه‌تر نیز شده است.
اما هوآوی هم از پیاده‌سازی هارمونی او‌اس بر روی تلفن‌های هوشمند فراتر رفته و در حال محکم کردن جایگاه آن به عنوان یک سیستم عامل مدرن طراحی شده برای تمام وسایل و تجهیزات IoT است، و این مساله هارمونی را به سیستم عاملی انعطاف‌پذیرتر از اندروید یا آی‌او‌اس اپل (که هر دو اولین بار بیش از یک دهه پیش ساخته شدند) تبدیل می‌کند.
حتی اولین وسیله‌ای که با هارمونی عرضه شد هم یک گوشی تلفن همراه نبود، بلکه تلویزیونی هوشمند بود که در آگوست سال ۲۰۱۹ تحت برند ارزان قیمت آنر رونمایی شد. هوآوی سال گذشته به خاطر تحریم‌های آمریکا برند مذکور را به یک کنسرسیوم فروخت.
این غول تلفن‌های هوشمند چینی در مراسم رونمایی از سیستم عامل خود اعلام کرد که هارمونی نهایتا در رایانه‌های شخصی، ابزارهای پوشیدنی، خودروها، اسپیکرهای هوشمند، هندزفری‌ها، عینک‌های واقعیت مجازی و محصولات دیگر مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با معرفی شرکای جدید هارمونی او‌اس ۲، این سیستم عامل به لوازم خانگی مایدیا و پهپادهای دی‌جی‌آی راه یافت.
ریچارد یو چنگدونگ، رئیس بخش لوازم مصرفی هوآوی، در کنفرانس سال ۲۰۱۹ برنامه‌نویسان شرکت گفت هدف هوآوی این است که هارمونی او‌اس را به پیشرفته‌ترین سیستم عامل جهان برای نسل بعدی کاربردهای اینترنت اشیا تبدیل کند.
آیا هارمونی صرفا نسخه دیگری از اندروید است؟
هوآوی می‌گوید که هارمونی او‌اس بر اساس معماری اختصاصی شرکت عمل می‌کند؛ اما به استفاده از کدهای AOSP و یک هسته لینوکس در تلفن‌های هوشمند هم اذعان دارد، و در نتیجه این سوال مطرح شده است که آیا هارمونی صرفا نسخه دیگری از اندروید نیست؟
این شرکت در ابتدا اعلام کرده بود که هارمونی او‌اس بر اساس آنچه که خودش ریزهسته می‌نامید عمل می‌کند، که این حالت برای دستگاه‌های کمتر پیچیده IoT ایده‌آل است. به نظر می‌رسد شرایط هنوز به همان ترتیب باشد، اما بستگی دارد که سیستم عامل روی چه دستگاهی اجرا می‌شود.
هسته، زیربنای هر سیستم عامل است و به نرم‌افزارها اجازه می‌دهد تا با سخت‌افزار تعامل داشته باشند. بیشتر سیستم‌های عامل بر روی هسته‌های یکپارچه‌ای اجرا می‌شوند که حاوی همه چیزهای لازم برای اجرای سیستم هستند.
ولی در اسناد هارمونی او‌اس آمده است این سیستم عامل “از طراحی چند هسته‌ای استفاده می‌کند” که شامل هسته لینوکس و ریزهسته هارمونی او‌اس (ساخته شده بر پایه لایت او‌اس هوآوی) است. این مساله نشان می‌دهد که هارمونی او‌اس مورد استفاده در بسیاری از دستگاه‌های IoT در واقع مبتنی بر لایت او‌اس است در حالی که نسخه به کار رفته در تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها بیشتر به اندروید شباهت دارد. هوآوی هنوز کد منبع هارمونی را منتشر نکرده است، در حالی که قبلا قول داده بود آن را به صورت متن‌باز ارائه دهد.
مساله اپلیکیشن‌ها چه می‌شود؟
هوآوی در ابتدا گفته بود که برنامه‌های اندرویدی را می‌توان با استفاده از “مترجم آرک” (Ark Compiler) با کمی تلاش به هارمونی او‌اس منتقل و با آن سازگار نمود. اما زمانی که این کامپایلر منتشر شد، برنامه‌نویسان از ایرادات نرم‌افزاری فراوانش شکایت داشتند و برخی آن را یک مانور تبلیغاتی نامیدند.
به گزارش سایت اخبار فناوری ارز تکنیکا (Ars Technica)، به نظر می‌رسد هارمونی او‌اس ۲ که از هسته لینوکس استفاده می‌کند، در طراحی جدید چند هسته‌ای اپلیکیشن‌هایی دارد که بسیار شبیه برنامه‌های اندروید هستند و فقط پسوند فایل‌ها متفاوت خواهد بود.
طراحی چند هسته‌ای باعث می‌شود هارمونی او‌اس بیشتر شبیه دو سیستم عامل متفاوت باشد (مثل گوگل و اپل که برای انواع مختلف دستگاه‌ها، سیستم‌های عامل متفاوتی ارائه کرده‌اند)، اما هنوز چشم‌انداز هوآوی این است که شکاف بین دستگاه‌های مختلف را پر کند.
هارمونی او‌اس ۲ روی چه دستگاه‌هایی مورد استفاده قرار خواهد گرفت؟
طبق اعلام هوآوی، تا ژوئن سال آینده هارمونی او‌اس ۲ تقریبا در اختیار ۱۰۰ محصول این شرکت قرار می‌گیرد. در بیشتر تلفن‌های هوشمند هوآوی از جمله گوشی‌های سری میت ۴۰ و پی۴۵۰ امکان ارتقا به هارمونی او‌اس از طریق ئی‌ام‌یو‌آی وجود خواهد داشت.
در سری تبلت‌های میت‌پد پرو هم امکان این به‌روزرسانی وجود دارد، و هارمونی او‌اس ۲ روی آخرین نسخه این تبلت‌ها که به بازار عرضه می‌شوند نصب گردیده است.
سری جدید ساعت‌های هوشمند هوآوی یعنی واچ ۳ (Watch 3) نیز به همراه سیستم عامل هارمونی او‌اس ۲ به مشتریان ارائه می‌شود. احتمالا در این مورد ریزهسته لایت او‌اس مورد استفده قرار می‌گیرد، چون ساعت‌های واچ جی‌تی (Watch GT) هوآوی هم با آن سیستم عامل کار می‌کردند.
کار هارمونی او‌اس به اینجا ختم نمی‌شود و هوآوی از برنامه‌های خود برای استفاده از آن در تلویزیون‌ها و خودروهای بیشتر و دستگاه‌های IoT مختلف رونمایی کرده است. یو می‌گوید شرکت با بیش از هزار سازنده سخت‌افزار، ۵۰۰ هزار برنامه‌نویس اپلیکیشن و بیش از ۳۰۰ ارائه دهنده خدمات مشارکت داشته است و همین مساله به سیستم عامل تلفن همراه این شرکت امکان می‌دهد تا در مقایسه با اندروید روی دستگاه‌های هوشمند بیشتری اجرا شود.
اما در واقعیت اوضاع احتمالا پیچیده‌تر است. سازگار شدن با سیستم عامل جدید برای دیگر سازندگان سخت‌افزار به زمان نیاز دارد. یک چالش دیگر هم این است که هیچ کدام از رقبای تولید کننده گوشی هوشمند هوآوی برای کنار گذاشتن اندروید و روی آوردن به هارمونی اعلام آمادگی نکرده‌اند.
آیا هارمونی او‌اس می‌تواند به انحصار دوگانه اندروید و آی‌او‌اس پایان دهد؟
اندروید و آی‌او‌اس کاملا بر حوزه سیستم‌های عامل تلفن‌های هوشمند تسلط دارند و بر اساس آمار ماه می وب‌سایت StatCounter، بیش از ۹۹ درصد گوشی‌های تلفن همراه از سیستم‌های عامل این دو شرکت استفاده می‌کردند.
در بازار سیستم عامل‌ها، معمولا محصولی که کمی بهتر باشد سهم بسیار بزرگی از بازار را به خود اختصاص خواهد داد و بعد هم از اثرات شبکه‌ای [یعنی رشد هر چه بیشتر به دلیل بالا بودن تعداد کاربران خود] بهره‌مند می‌شود چون اکثر برنامه‌نویسان و کاربران به سمت یک یا دو سیستم محبوب جذب می‌گردند. البته در سال‌های اخیر به خاطر محبوبیت فزاینده برنامه‌های تحت وب که در پلتفرم‌های مختلف قابل اجرا هستند، تا حدودی از شدت این مساله در محیط‌های دسکتاپ (رایانه‌های رومیزی) کاسته شده است. اما در تلفن‌های همراه فاصله بین برنامه‌های اصلی تحت سیستم عامل خود گوشی و برنامه‌های تحت وب بسیار بیشتر است، و در نتیجه کاربران و برنامه‌نویسان نرم‌افزارهایی را که اختصاصا برای همان سیستم عامل خاص ساخته شده باشد را ترجیح می‌دهند.
احتمالا دلیل این که هوآوی برای تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها به سمت هسته لینوکس بازگشته است، همین مشکل جذب برنامه‌نویسان بوده باشد. هیچ‌یک از تلاش‌های قبلی به منظور ارائه جایگزینی برای اندروید هم نتوانسته‌اند بر این مشکل غلبه کنند.
چشم‌انداز هوآوی این است که هارمونی او‌اس از گوشی‌های همراه فراتر رفته و در همه چیز، از رایانه‌ها تا لوازم خانگی، مورد استفاده قرار گیرد.
جو بلفیوره، مدیر مایکروسافت می‌گوید که این شرکت با وجود تلاش “بسیار زیاد” برای ایجاد انگیزه در برنامه‌نویسان (از جمله پرداخت دستمزد برای نوشتن برنامه‌های ویژه سیستم عامل ویندوز فون، نتوانست در جذب آنها موفق شود و در سال ۲۰۱۷ توسعه این سیستم عامل را متوقف نمود.
در مقطعی هم این غول نرم‌افزاری آمریکایی سعی کرد لایه‌ای به ویندوز اضافه کند که قادر به اجرای برنامه‌های اندروید باشد، اما همه برنامه‌ها به شکلی خوب و مناسب با این روش اجرا نمی‌شدند.
سامسونگ الکترونیک هم تلاش کرد تا سیستم عامل خود تایزن (Tizen) را در تلفن‌های هوشمند جایگزین اندروید کند، ولی در نهایت این سیستم عامل به جایگاهی بهتر از ساعت‌های هوشمند و گیرنده‌های تلویزیون دست نیافت. حالا قرار است تایزن ساعت‌های هوشمند را هم از دست بدهد چون سامسونگ با همکاری گوگل قابلیت‌های سیستم عامل خود را به نسخه جدید ویر او‌اس (Wear OS، سیستم عامل مبتنی بر اندروید گوگل برای ابزارهای پوشیدنی) منتقل خواهد کرد.
هوآوی حتی اولین شرکت چینی هم نیست که سعی در به چالش کشیدن اندروید داشته است. پیش از این هلدینگ گروه علی‌بابا علی‌او‌اس را ارائه کرده بود که یک توزیع لینوکس است و ابتدا با نام یون‌او‌اس (YunOS) برای تلفن‌های هوشمند در نظر گرفته شده بود و در حال حاضر کاربرد آن به سایر دستگاه‌های IoT محدود گردیده است.
حتی اگر هوآوی تحت تحریم‌های آمریکا قرار نداشت هم موفقیت سیستم عامل هارمونی با چالش‌های بزرگی روبرو بود. استفاده از AOSP در توسعه هارمونی می‌توانست عاملی برای جذب بهتر کاربران باشد چون سازگاری بین برنامه‌های این دو سیستم عامل راحت‌تر امکان‌پذیر می‌شد، ولی هوآوی تصمیم گرفته که کم کم کدهای مشترک با AOSP را از هارمونی او‌اس حذف نماید.
به‌هرحال با توجه به عدم دسترسی این شرکت به گوگل، یوتیوب، فیس‌بوک و بسیاری از اپلیکیشن‌ها و خدمات محبوب دیگر، بعید به نظر می‌رسد که هارمونی در خارج از چین با اقبال چندانی روبرو شود. اما در خاک چین بسیاری از این خدمات محبوب بین‌المللی مسدود شده‌اند، و بنابراین سیستم عامل هوآوی احتمالا می‌تواند در داخل کشور موفق‌تر باشد.
در صورت ادامه جنگ فناوری بین آمریکا و چین، طرح‌های خودکفایی پکن در حوزه فناوری هم ممکن است به موفقیت هارمونی او‌اس در بازار داخلی این کشور کمک کند.
ولی در حال حاضر بیشتر سازندگان گوشی‌های هوشمند چینی همچنان در داخل و خارج کشور به استفاده از نسخه‌ها یا “طعم‌های” اندرویدی که خودشان آنها را شخصی‌سازی کرده‌اند ادامه می‌دهند.
