به گفته تیم تحقیقاتی با هدایت لی چونلای (Li Chunlai)، از رصدخانه ملی نجوم آکادمی علوم چین، شکل هلالی تپهها طی صدها هزار سال فرسایش یافته است و برآمدگیهای تیره رنگ موسوم به «برآمدگیهای بادی متقاطع» در بالای تپهزارها شکل گرفتهاند؛ البته به نظر میرسد زاویهای متفاوت از تپهها دارند.
برآمدگیهای بادی متقاطع در مناطق مختلف سیاره سرخ در عرضهای جغرافیایی پایینتر رصد شدهاند، اما چگونگی شکلگیری این خصوصیات به وسیله مدلهایی که جهت بادها را در مریخ توضیح میدهد، امکانپذیر نبود. اطلاعات ژورانگ درباره تپهها نشان داد که بدنههای هلالی شکل آنها از مواد درخشانتری در زیر مواد تیرهتر که برآمدگیهای بادی متقاطع را تشکیل میدهند، شکل گرفتهاند.
از سویی، مدارگرد تیانون-۱ (Tianwen-1) نیز بیش از ۲۲۰۰ تپه شنی درخشان را در سراسر مریخ رصد کرده است. تیم تحقیقاتی بر اساس تعداد دهانههایی که بر بالای تپهها برخورد کردهاند، تخمین میزند تپههای شنی بین ۲.۱ میلیون تا ۴۰۰ هزار سال پیش ایجاد شدهاند. این بدان معناست که برآمدگیهای بادی متقاطع تیره رنگ میبایست ۴۰۰ هزار سال گذشته روی آنها شکل گرفته باشند.
این دوران همزمان با آخرین عصر یخبندان بزرگ در مریخ است. تشکیل برآمدگیهای بادی متقاطع با زاویه متفاوت نسبت به تپههای شنی بدان معناست که جهت باد در عرضهای جغرافیایی میانی پایین میبایست همراه با پایان عصر یخبندان تغییر کرده باشد.
عصر یخبندان به علت تغییر در زاویه چرخش مریخ شروع شد و پایان یافت؛ تغییری که به واسطه چرخههای میلانکوویچ (Milankovitch) به وجود آمدند. چرخههای میلانکوویچ به آن گروه از حرکات زمین اطلاق میشود که بر روی اقلیم اثر میگذارد. این چرخهها را زمین نیز مانند مریخ تجربه میکند. گفتنی است در حال حاضر مریخنورد ژورانگ در زمستان طولانی شمال این سیاره وارد خواب زمستانی شده و فعلا وضعیت فعالیت آن در آینده نامشخص است.
منبع: space