به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، روزنامه نیویورک تایمز به یکی از طولانیترین خطوط انتقال فوقولتاژ چین اشاره کرده که از بیابانهای دورافتاده شمالغربی تا مناطق پرجمعیت جنوبشرقی امتداد دارد و هر یک از این خطوط «قادر است برق بیشتری نسبت به هر خط انتقال متعلق به شرکتهای خدماتی در ایالات متحده منتقل کند.»
فایننشال تایمز نیز از تسلط فزاینده چین بهعنوان نخستین «الکترو-دولت» بزرگ جهان سخن گفته و یادآور شده است که دولت ترامپ «صنایع سوختهای فسیلی را در آغوش گرفته» و حمایت دولت پیشین از انرژیهای تجدیدپذیر را «تضعیف» کرده است.
یکی از نمونههای چرخش آمریکا به سمت سوختهای فسیلی، لغو پروژه «ازمرالدا ۷» است؛ مجموعهای از هفت طرح نیروگاه خورشیدی در صحرای نوادا که قرار بود به یکی از بزرگترین پروژههای خورشیدی جهان تبدیل شود و در دوران دولت بایدن بهطور پیوسته مراحل بررسیهای مقرراتی را طی میکرد.
اما چرا چین با این میزان پافشاری بهسوی آیندهای کمکربن حرکت میکند؟ بیش از ۹۰ درصد جمعیت این کشور در بخش شرقی چین سکونت دارند، در حالی که بخش عمدهای از انرژی پاک چین در شمال و غرب تولید میشود. انتقال این برق به مناطق دارای بیشترین تقاضا ضرورتی فوری است؛ ضرورتی که به راهاندازی برنامه انتقال برق از غرب به شرق انجامید.
ثبات و تداوم، مشخصه اصلی راهبرد انرژی چین بوده است. در سالهای اخیر، ابتکارات متعددی برای پیشبرد کربنزدایی از شبکه برق کشور به اجرا درآمده که ضمن افزایش استفاده از انرژی پاک، به مهار انتشار زغالسنگ نیز پرداختهاند. وابستگی سنتی چین به زغالسنگ همواره چالشی در مسیر توسعه پایدار و سبز بوده است؛ از همین رو دولت در سال ۲۰۲۱ تعهد کرد که انتشار دیاکسید کربن را پیش از سال ۲۰۳۰ به اوج برساند و تا پیش از ۲۰۶۰ به بیطرفی کربنی دست یابد.
گذار کمکربن چین با شتاب بالایی تسریع شده است، بهویژه از سال ۲۰۲۱ به این سو. طی این دوره، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ظرفیت نصبشده تولید برق کشور از ۴۰ درصد به حدود ۶۰ درصد افزایش یافته است.
گذار سبز در چین صرفاً به تحقق اهداف عددی محدود نمیشود، بلکه به ایجاد بهبودهای ملموس در زندگی روزمره مردم نیز مربوط است. بر اساس «شاخص کیفیت زندگی مبتنی بر کیفیت هوا» دانشگاه شیکاگو، آلودگی هوا بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ بیش از ۴۰ درصد کاهش یافته است. تا سال ۲۰۲۴، میانگین غلظت PM2.5 در شهرهای چین به ۲۹.۳ میکروگرم در متر مکعب کاهش یافته که برای پنجمین سال متوالی با استانداردهای ملی کیفیت هوا همخوانی دارد. افزون بر این، سهم روزهایی که کیفیت هوا مطلوب بوده به ۸۷ درصد رسیده است.
تأثیر گذار سبز چین فراتر از مرزهای این کشور بوده است. بر اساس «گزارش گذار انرژی چین» منتشرشده توسط اندیشکده Ember، مقیاس تولید چین از سال ۲۰۱۰ تاکنون قیمت فناوریهای خورشیدی، بادی و باتری را بین ۶۰ تا ۹۰ درصد کاهش داده است. برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه، وفور فناوریهای پاک چینی فرصتی فراهم میکند تا وابستگی به سوختهای فسیلی را کنار بگذارند و بخشهای جدید تولیدی را بر پایه انرژی ارزان بنا کنند.
راهبرد انرژی چین بر یکپارچهسازی راهحلها برای مواجهه نظاممند با چالشهای پیچیده تأکید دارد. نمونه شاخص آن، ادغام نیروگاههای خورشیدی با بهبود معیشت و حفاظت زیستمحیطی است. در برخی پروژهها، پنلهای فتوولتائیک در بالای مراتعی نصب شدهاند که گوسفندان در آنها چرا میکنند؛ بهگونهای که دامداران میتوانند گلهها را به سمت سایه هدایت کنند، جایی که علف بهخوبی رشد میکند. چرای گوسفندان نیز به کنترل رشد گیاهان کمک کرده و نگهداری تاسیسات را تسهیل میکند.
این الگو نشان میدهد که تولید برق میتواند با دامداری و پایداری زیستمحیطی همزیستی داشته باشد. امکان حل همزمان چندین مسئله، تعارضهای بالقوه را به منافع مکمل تبدیل میکند؛ امری که در شکلدهی به آیندهای تابآور هرچه حیاتیتر خواهد بود.
راهبرد انرژی چین همچنین بازتابدهنده یک چشمانداز بلندمدت و برنامه عملیاتی مشخص است؛ امری که بهواسطه ثبات سیاسی و الگوی حکمرانی خاص این کشور، که تداوم سیاستگذاری را تضمین میکند، امکانپذیر شده است. رویکرد برنامهمحور چین، اهداف بلندپروازانه را به گامهای اجرایی در قالب برنامههای پنجساله تقسیم میکند و به پیشرفت تدریجی در میان عدمقطعیتهای جهانی امکان میدهد.
در حالی که امسال دهمین سالگرد توافق پاریس است، شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، اعلام کرد که این کشور گامهای بیشتری برخواهد داشت. این اقدامات شامل تعهد به کاهش ۷ تا ۱۰ درصدی انتشار خالص گازهای گلخانهای در سطح کل اقتصاد نسبت به اوج آن و افزایش سهم سوختهای غیر فسیلی به بیش از ۳۰ درصد از کل مصرف انرژی تا سال ۲۰۳۵ است.
همزمان با گردهمایی سیاستگذاران چینی در پکن برای تدوین برنامه پنجساله پانزدهم، جهان در انتظار است ببیند چین چگونه به رهبری خود در نوآوری سبز و رشد پایدار ادامه خواهد داد و در میانه عدمقطعیتهای جهانی، بار دیگر پایبندی راسخ و اجرای نظاممند سیاستهایش را به نمایش خواهد گذاشت.
منبع: scmp
