چین که در سال‌های اخیر با معرفی جنگنده‌های پیشرفته مانند جی-۱۰سی (J-10C) و جی-۳۵ (J-35) در بازارهای بین‌المللی مشتریانی جذب کرده است، اکنون قصد دارد در حوزه هواپیماهای تجاری نیز وارد رقابت شود. پکن قرار است در نمایشگاه هوایی دبی در نوامبر ۲۰۲۵، دو مدل هواپیمای مسافربری سی۹۰۹ (C909) و سی۹۱۹ (C919) ساخت شرکت کوماک (COMAC) را به نمایش بگذارد که در خطوط هوایی داخلی چین به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته‌اند. هدف از این اقدام، جذب خریداران در بازار خاورمیانه است.
رقابت و با بزرگان و تمرکز بر بازار خاورمیانه
چین در سال‌های اخیر، صادرات جنگنده جی-۱۰سی را به خاورمیانه، به‌ویژه مصر، در دستور کار قرار داده و حتی گزارش‌هایی از علاقه ایران به خرید این هواپیما منتشر شده است. با این حال، پکن تاکنون هیچ جنگنده‌ای به کشورهای منطقه صادر نکرده و این بار تلاش خود را بر فروش هواپیماهای غیرنظامی متمرکز کرده است.
هواپیمای مدل سی۹۰۹ نخستین هواپیمای جت منطقه‌ای توربوفن بومی چین است و گامی مهم در مسیر خودکفایی هوایی کشور به‌شمار می‌رود. این هواپیما که ظرفیت حمل حدود ۹۰ مسافر را دارد و برای پروازهای کوتاه و متوسط با برد تقریبی ۲۲۰۰ تا ۳۷۰۰ کیلومتر طراحی شده است، با مدل‌هایی مانند بمباردیه سی‌آرجی (Bombardier CRJ)، امبرائر ای‌جتس (Embraer E-Jets) و ایرباس ای۲۲۰ (Airbus A220) رقابت می‌کند. موتورهای نصب‌شده در بخش عقبی آن، امکان استفاده از باندهای غیرفرودگاهی را فراهم می‌کند که برای شبکه‌های پروازی منطقه‌ای مزیت محسوب می‌شود.
در حال حاضر، شرکت‌های ترنس‌نوسا (TransNusa) اندونزی، لائو ایرلاینز (Lao Airlines) لائوس و ویت‌جت (VietJet) ویتنام مجموعا هفت فروند از این مدل را به‌کار گرفته‌اند. همچنین ایر کامبوجیا (Air Cambodia) کامبوج تفاهم‌نامه‌ای برای خرید ۱۰ فروند سی۹۰۹ با گزینه خرید ۱۰ فروند دیگر امضا کرده که بزرگ‌ترین سفارش خارجی این مدل تاکنون به‌شمار می‌رود.
از سوی دیگر، هواپیمای باریک‌پیکر سی۹۱۹ به‌عنوان رقیب مستقیم مدل‌های بوئینگ ۷۳۷ مکس (Boeing 737 MAX) و ایرباس ای۳۲۰ نئو (Airbus A320neo) مطرح است. این هواپیما یک هواپیمای باریک‌پیکر تک‌راهرو با ظرفیت ۱۶۰ تا ۱۹۰ مسافر و برد پروازی بین ۴۰۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر است که از سال ۲۰۲۳ وارد خدمت شده و سه شرکت بزرگ دولتی ایر چاینا (Air China)، چاینا ساترن (China Southern) و چاینا ایسترن (China Eastern) هم‌اکنون آن را در ناوگان خود دارند. کوماک قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۵ تعداد ۲۵ فروند از این هواپیما را تحویل دهد و سپس تولید سالانه را به ۷۵ فروند افزایش دهد.
جهت‌گیری جهانی و بازارهای نوظهور
کوماک برای تقویت جایگاه خود از تقاضای گسترده داخلی و حمایت مالی دولتی بهره می‌برد و هم‌زمان بازارهای نوظهور در جنوب شرق آسیا و آفریقا را هدف گرفته است. شرکت‌هایی مانند گالوپ‌ایر (GallopAir) برونئی و ایرآسیا (AirAsia) مالزی از جمله مشتریان بالقوه سی۹۱۹ هستند.
در سال ۲۰۲۳، گالوپ‌ایر سفارش خرید ۱۵ فروند سی۹۱۹ و ۱۵ فروند سی۹۰۹ به ارزش دو میلیارد دلار ثبت کرد که نخستین قرارداد بین‌المللی برای سی۹۱۹ محسوب می‌شود. ایرآسیا نیز در سپتامبر ۲۰۲۵ اعلام کرد که در مراحل پایانی مذاکرات برای خرید تعداد نامشخصی از سی۹۱۹ قرار دارد.
منبع: eurasiantimes
