این برنامه شامل ماموریت سرنشین‌دار به ماه، ایجاد ایستگاه پژوهشی قمری، نمونه‌برداری از سیارک‌ها و مریخ، توسعه تلسکوپ‌های اعماق فضا و ساخت منظومه‌های ماهواره‌ای مشترک با کشورهای عضو بریکس و ابتکار کمربند و جاده است. در ادامه، مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی چین در این دوره معرفی می‌شوند.
سفر سرنشین‌دار به ماه تا سال ۲۰۳۰
چین قصد دارد نخستین فضانوردان خود را تا سال ۲۰۳۰ بر سطح ماه فرود آورد. برای این منظور، حامل فضایی فوق‌سنگین لانگ مارچ ۱۰ (Long March 10) طراحی شده که قادر است ۲۷ تن محموله را به مدار انتقال ماه و ۷۰ تن را به مدار پایین زمین ارسال کند؛ رقمی که جهشی بزرگ نسبت به ظرفیت پیشین ۸.۲ تنی محسوب می‌شود.
در این ماموریت، فضانوردان با کپسول سرنشین‌دار منگژو (Mengzhou) پرتاب می‌شوند و سپس با فرودگر لان‌یوئه (Lanyue) در نزدیکی سطح ماه فرود خواهند آمد. برنامه شامل پیاده‌روی‌های فضایی، آزمایش لباس‌های فضایی جدید و نصب تجهیزات علمی است. این اقدام، رقابتی تازه با پروژه آرتمیس ۳ (Artemis III) ناسا رقم خواهد زد.
احداث ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی قمری
سازمان فضایی سرنشین‌دار چین (China Manned Space Agency) به همراه آکادمی علوم چین (Chinese Academy of Sciences) با همکاری سازمان‌های علمی و کشورهای عضو بریکس (BRICS)، ابتکار کمربند و جاده (BRI) و شرکای اروپایی قصد دارند ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی قمری (ILRS) را توسعه دهد. این پایگاه با پرتاب حامل فضایی لانگ مارچ ۹ (Long March 9) که توان حمل ۱۴۰ تن به مدار پایین زمین و ۵۰ تن به مدار انتقال ماه دارد، تجهیز می‌شود.
در ماموریت‌های چانگ‌ای-۷ (Chang’e-7) و چانگ‌ای-۸ (Chang’e-8)، ماژول‌های زیستگاهی، پنل‌های خورشیدی و نمونه‌های اولیه فرودگر به سطح ماه منتقل خواهند شد. همچنین فناوری‌های نوین مانند چاپ سه‌بعدی با خاک ماه برای ساخت سرپناه آزمایش می‌شوند. این ایستگاه، مرکزی برای تحقیقات علمی در سطح ماه خواهد بود و الگویی از همکاری‌های چندجانبه در عرصه فضایی به شمار می‌رود.
بازگشت نمونه از سیارک
در مه ۲۰۲۵، چین ماموریت تیان‌ون-۲ (Tianwen-2) را برای نمونه‌برداری از سیارک نزدیک‌زمین ۲۰۱۶ HO3 آغاز کرد. این کاوشگر پس از جمع‌آوری ذرات سنگ و غبار، کپسول نمونه را به زمین بازخواهد گرداند و سپس رهسپار ملاقات با دنباله‌دار ۳۱۱P خواهد شد.
این پروژه به سرپرستی آکادمی علوم چین انجام می‌شود و فناوری‌های کلیدی آن شامل سامانه ناوبری بیدو (Beidou) و بازوی رباتیک برای جمع‌آوری غبار فضایی است. کپسول بازگشتی نیز به‌گونه‌ای طراحی شده تا بتواند ذرات کیهانی را بدون آلودگی به زمین منتقل کند.. موفقیت این ماموریت مقدمه‌ای برای بازگشت نمونه از مریخ خواهد بود.
بازگشت نمونه از مریخ
چین در ادامه، ماموریت تیان‌ون-۳ (Tianwen-3) را با استفاده از حامل فضایی فوق‌سنگین لانگ مارچ ۹ اجرا می‌کند. این ماموریت شامل فرودگر برای جمع‌آوری سنگ‌های مریخی، یک وسیله صعود برای انتقال محموله به مدار و یک کپسول بازگشت به زمین خواهد بود.
دانشمندان امیدوارند با بررسی این نمونه‌ها نشانه‌هایی از آب یا حیات میکروبی را بیابند. همزمان، آزمایش فناوری نیروگاه خورشیدی فضایی در این سفر انجام خواهد شد که می‌تواند در آینده تامین‌کننده انرژی پایدار برای ماموریت‌های طولانی‌مدت در مریخ و ماه باشد.
فرودگر تیان‌ون-۳
چانگ‌ای-۷ و چانگ‌ای-۸؛ گام‌هایی در کاوش ماه
ماموریت چانگ‌ای-۷ در سال ۲۰۲۶ پرتاب خواهد شد و شامل یک مدارگرد، فرودگر و ماه‌نورد است که با ابزارهایی مانند رادار نفوذی و طیف‌سنج به جست‌وجوی یخ آب در دهانه‌های قطب جنوبی ماه می‌پردازد. وجود آب یخ‌زده می‌تواند آینده حضور پایدار انسان در ماه را تضمین کند، چرا که به‌عنوان منبع آب آشامیدنی، اکسیژن تنفسی و حتی سوخت موشکی قابل استفاده خواهد بود. همکاری مشترک با دانشمندان تایلندی در طراحی محموله‌ها بخشی از این پروژه است.
در ماموریت چانگ‌ای-۸ فناوری‌های نو مانند چاپ سه‌بعدی برای ساخت سازه‌های کوچک با استفاده از خاک ماه آزمایش می‌شود. همچنین، محموله‌ای حاوی سنگ و غبار به زمین بازگردانده خواهد شد. این ماموریت‌ها مسیر را برای حضور فضانوردان چینی در ماه در دهه ۲۰۳۰ هموار خواهند ساخت.
برنامه تایجی و آشکارسازی امواج گرانشی در فضا
چین سال ۲۰۲۵ را به عنوان تاریخ آغاز برنامه تایجی (Taiji Program) اعلام کرده است؛ پروژه‌ای برای آشکارسازی امواج گرانشی در فضا با استفاده از سه ماهواره که در فاصله یک میلیون کیلومتری، مثلثی عظیم را تشکیل می‌دهند. این سامانه با فناوری تداخل‌سنج لیزری (Laser Interferometry) کار می‌کند و پرتاب آن با ماهواره‌بر لانگ مارچ ۹ انجام خواهد شد. آزمایشگاه‌هایی از اروپا و آسیا در تحلیل داده‌ها و توسعه ابزار دقیق همکاری خواهند کرد.
امواج گرانشی
دیگر ماموریت‌های مهم فضایی مهم چین
- ایستگاه فضایی تیانگونگ (Tiangong) در سال ۲۰۲۵ با افزودن ماژول‌های جدید گسترش می‌یابد. این توسعه امکان انجام آزمایش‌های پیشرفته درباره مگنتوسفر (Magnetosphere) و یونوسفر (Ionosphere) را فراهم می‌کند و بستری برای آماده‌سازی ماموریت‌های قمری آینده خواهد بود.
- رصدخانه فضایی خورشیدی (Advanced Space-based Solar Observatory) در مدار زمین‌ثابت مستقر شده و فوران‌های خورشیدی، بادهای خورشیدی و طوفان‌های ژئومغناطیسی را رصد می‌کند. طی این ماموریت که با همکاری آژانس فضایی اروپا (ESA) در قالب پروژه اسمایل (SMILE) انجام می‌گیرد، داده‌ها در اختیار کشورهای عضو ابتکار کمربند و جاده قرار خواهد گرفت تا برای پایش اقلیم و پیش‌بینی بلایای طبیعی استفاده شود.
- چین تا سال ۲۰۲۸ یک تلسکوپ اعماق فضا با آینه بزرگ و طیف‌سنج پرقدرت پرتاب خواهد کرد. این پروژه با هدایت آکادمی علوم چین طراحی شده و از فناوری‌های پرتابگرهای قابل‌استفاده مجدد و سامانه ناوبری بیدو بهره می‌گیرد. هدف این ماموریت نقشه‌برداری از ماده و انرژی تاریک در کهکشان‌های دور است و داده‌ها از طریق شبکه ماهواره‌ای به زمین منتقل می‌شوند.
- چین در برنامه‌ای بلندپروازانه، کاوشگری به سیاره مشتری خواهد فرستاد تا مگنتوسفر عظیم و تعامل آن با بادهای خورشیدی را بررسی کند. این فضاپیما با استفاده از پیشران پلاسمایی (Plasma Drive) و مانورهای گرانشی از کنار زهره و زمین به سمت مشتری شتاب خواهد گرفت. دانشمندان همچنین احتمال اعزام فرودگری کوچک به قمر اروپا (Europa) را مطرح کرده‌اند تا پوسته یخی آن را مطالعه کنند.
- همچنین چین به همراه کشورهای عضو بریکس قصد دارد یک منظومه ماهواره‌ای رصد زمین ایجاد کند که داده‌های مربوط به بلایای طبیعی، کشاورزی پایدار و پایش تغییرات اقلیمی را در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار دهد. این طرح شامل ارتقای ماهواره‌های هواشناسی فنگ‌یون ۵ (Fengyun-5) و فنگ‌یون ۶ (Fengyun-6) تا سال ۲۰۳۵ است و در مجامع بین‌المللی با حضور بیش از ۴۰ کشور به بحث گذاشته خواهد شد.
منبع: editorialge
