یک ماهواره چینی فناوری را آزمایش کرده است که میتواند دقیقترین ابزار را برای ردیابی ترافیک هوایی از فضا ارائه دهد، این آزمایش به امید جلوگیری از تکرار فاجعه پرواز ۳۷۰ خطوط هوایی مالزی انجام شده است.
هر هواپیمایی در آسمان یک سیگنال رادیویی منتشر میکند و نظارت مداوم بر همه هواپیماها در یک منطقه بزرگ از نظر فنی چالش برانگیز است. اما Beihang Kongshi 1، یک ماهواره کوچک در مدار نزدیک زمین، میتواند وضعیت هواپیما را هر ۸ ثانیه به روزرسانی کند، تقریباً دو برابر سریعتر از فناوری آمریکایی، به این معنی که ردیابی دقیقتر است.
فناوری و سخت افزار جدید رادیویی Beihang Kongshi 1 که در نوامبر گذشته راه اندازی شد، که در نوع خود برای اولین بار در فضا مورد استفاده قرار گرفت، به نتایجی دست یافتند که نشان میداد “بسیار خوب” کار میکند.
این پروژه هنوز در مرحله آزمایشی است، اما میتواند منجر به یک سیستم ردیابی جهانی شود که شامل صدها ماهواره میشود. این پروژه خطوط هوایی را قادر میسازد تا هواپیما را حتی در صورت قطع ارتباط، سریع پیدا کنند.
کنترل کنندگان ترافیکی بر روی زمین در ۸ مارس ۲۰۱۴ ارتباط خود را با پرواز ۳۷۰ خطوط هوایی مالزی از کوالالامپور به پکن از دست دادند. سالها تلاش برای یافتن هواپیما که ۲۲۷ مسافر و ۱۲ خدمه در آن بودند، نتیجهای نداشته است. پس از این فاجعه، علاقه به ردیابی ترافیک هوایی از بالای آسمان افزایش یافت.
ایستگاههای ردیابی زمینی تنها ۳۰ درصد از سطح زمین را پوشش میدهند، آن هم بیشتر مناطق پرجمعیت.
اکثر هواپیماهای غیرنظامی مجهز به یک دستگاه پخش رادیویی هستند که به عنوان نظارت و پخش خودکار وابسته (ADS-B) شناخته میشود. قدرت سیگنال ADS-B در فاصله بیشتر کاهش مییابد، اما برخی محاسبات نشان میدهد که اگر آنتن آن به اندازه کافی حساس باشد، میتواند توسط ماهوارهای در مدار گرفته شود.
آلمان PROBA-V، اولین ماهواره جهان برای آزمایش این ایده را در سال ۲۰۱۳ پرتاب کرد. پس از فاجعه MH370 ، چند کشور دیگر از جمله کانادا و دانمارک به این رقابت پیوستند. اگرچه عملکرد آن ماهوارهها قوی نبود، اما راه را برای استفاده موثرتر از این فناوری هموار کرد.
در سال ۲۰۱۹، شرکت آمریکایی Aireon اولین سرویس ردیابی فضایی جهان را با شبکهای جهانی شامل بیش از ۶۰ ماهواره ارتباطی ایریدیم نسل جدید راه اندازی کرد. این شرکت با مقامات ترافیک هوایی آمریکا و اروپا توافقاتی را امضا کرد تا از دادههای جمع آوری شده از فضا برای ارتقاء ایمنی و کارایی پروازهای غیرنظامی استفاده کند.
هیچ یک از مقامات چینی یا خطوط هوایی این سرویس را خریداری نکردهاند. دلایل آن روشن نشده است، اما اعتقاد عموم بر این است که آنها منتظر راه حل چینی بودند. این فناوری حساس به نظر میرسید زیرا میتواند کاربردهای نظامی داشته باشد.
Tiantuo 3، اولین ماهواره چینی مجهز به دستگاه ردیاب هواپیما، در سال ۲۰۱۵ پرتاب شد. ماهوارههای اولیه عملکرد چندان خوبی نداشتند، اما فناوری به سرعت پیشرفت کرد.
ماهواره جدید Beihang Kongshi 1 طراحی سنتی را برای چیزی اساسیتر کنار گذاشت. آنتن آن با الهام از آخرین سیستم دفاع موشکی چین، میتواند در فضا با چندین لایه مانند گل نیلوفر آبی باز شود. با قابلیت دریافت و تشخیص همزمان بسیاری از امواج رادیویی مشابه، که قابلیت ردیابی هدف آن هشت برابر Tiantuo 5 است.
برخی تحلیلگران بر این باورند که بعید است چین ماهوارههایی را منحصراً برای نظارت بر ترافیک هوایی بسازد و به فضا پرتاب کند. برای صرفه جویی در هزینه و زمان، آنتن ردیابی و تجهیزات مربوطه برای اهداف دیگر مانند رصد و ارتباط زمین به ماهوارهها اضافه میشود.
چین برنامههایی را آغاز کرده است که صدها ماهواره را برای ارتباط بیسیم به مدار نزدیک زمین ارسال میکند.
ایالات متحده همچنان پیشتاز در این زمینه است، اما سیستم Aireon دارای اشکالاتی است، مانند اینکه بسیاری از ماهوارههای آن در نزدیکی مناطق قطبی هستند که تعداد کمی هواپیما در آن پرواز میکنند.
سیستم چینی هم مسائل خاص خود را دارد که هنوز حل نشده است، مانند تداخل سیگنال در مناطقی با تراکم هواپیمای بالا.