این رقم در سال ۲۰۰۵، تنها ۱٫۶ درصد بود که با مقایسه این دو نتیجه بر روی کاغذ، با جهشی رو به جلو روبرو هستیم.
اما رقم فعلی هم با در نظر گرفتن آرمان‌های بلندپروازانه چین در حوزه رشد و توسعه نخبگان علم و فناوری و حمایت از تلاش برای استقلال در نوآوری در بحبوحه جنگ فناوری با ایالات متحده، هنوز بسیار پایین است.
در آخرین پژوهشی که توسط موسسه تحقیقاتی چین برای رواج علم (CRISP) در سال گذشته انجام شد، افراد ۱۸ تا ۶۹ ساله در سراسر چین مورد ارزیابی قرار گرفتند.
کسانی که در چهار بخش – روحیه علمی، دانش علمی، روش‌های علمی و توانایی حل مساله – توانستند از ۱۰۰ نمره، نمره ۷۰ یا بالاتر را کسب کنند، به عنوان افراد باسواد علمی تعریف می‌شوند.
مطالعات چندین سازمان در سال‌های اخیر نشان داده است که تعداد این افراد در ایالات متحده چندین برابر بیشتر از چین است، اگرچه ممکن است از روش‌های مطالعاتی متفاوتی برای بررسی این موضوع استفاده شود.
محققان CRISP می‌گویند: «اگر می‌خواهیم فاصله خود را با ایالات متحده کاهش دهیم و هدف خود را برای تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در نوآوری و فناوری تا سال ۲۰۳۵ محقق کنیم، به تلاش‌های مستمر نیاز داریم.»
بر اساس دستورالعمل ملی ترویج علوم در سال ۲۰۲۱، چین قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ شاهد باسوادی علمی ۱۵ درصد از جمعیت خود باشد و این نسبت را تا سال ۲۰۳۵ به ۲۵ درصد افزایش دهد.
یوان لان-فنگ، وبلاگ نویس و دانشیار دانشگاه علوم و فناوری چین گفته است: «سطح سواد علمی شهروندان چینی با هر استانداردی که سنجیده شود، هنوز بسیار پایین است و برای حمایت از هدف ما برای تبدیل شدن به یک اقتصاد مبتنی بر نوآوری کافی نیست.»
«یک مثال پیش پا افتاده، بحث شدید بر سر آن است که آیا فضانوردان آمریکایی در سال ۱۹۶۹ واقعاً بر ماه فرود آمدند یا خیر، و چگونه و این قبیل بحث‌ها مکرراً به عناوین اخبار تبدیل می شوند.
“بسیاری از مردم با مسائل احساساتی برخورد می‌کنند، نه طبق اصول علمی.”
به گفته سان یوتائو، استاد دانشگاه صنعتی دالیان و متخصص سیاست‌های علمی، مثالی دیگر، مخالفت گسترده مردم با مواد غذایی اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) است.
«شما می‌توانید از نحوه نگرش مردم نسبت به غذای تراریخته به عمق مساله پی ببرید. نظرات بسیار مختلفی در مورد غذاهای تراریخته در چین وجود دارد، اما علم، در این خصوص دیدگاه واضح و شفافی دارد.»
در مقام مقایسه، پژوهش انجام شده توسط مرکز تحقیقات پیو در سال ۲۰۱۹ نشان داد که حدود ۴۰ درصد از آمریکایی‌ها با ارائه بیش از ۹ پاسخ صحیح به مجموع ۱۱ سؤال مطرح شده در آزمایش، به عنوان افراد با سواد بالای علمی طبقه‌بندی شده‌اند.
سوالات درباره استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها، تعریف دوره کمون یا نهفتگی و اجزای اصلی داروهای ضد اسید معده بود.
در گزارش دیگری در سال ۲۰۲۰، پژوهشگرانی از دانشگاه ایالتی میشیگان و مرکز ملی آمار علم و مهندسی ایالات متحده دریافتند که در سال ۲۰۱۸، آمریکایی‌ها به طور میانگین به ۶۲ درصد از ۹ سوال مربوط به “سوالات دانش واقعی ” (سوالاتی که به طور مداوم و برای مدت زمان طولانی به منظور اندازه‌گیری دانش عمومی در موضوعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند)پاسخ صحیح داده‌اند.
محققان در گزارش خود با عنوان “علم و فناوری: نگرش، دانش و علاقه عمومی” اعلام کردند که نتایج سال ۲۰۱۸ از نظر آماری مشابه میانگین‌های سال‌های اخیر و میانگین تاریخی از سال ۱۹۹۲ بوده است.
به گفته محققان CRISP که سواد علمی را “بنیان پیشرفت در تمدن و نوآوری‌های فناورانه” می‌نامند، چین برای ارتقای کیفیت منابع انسانی، نیازمند بهبود سریع است.
جان میلر، محقق بازنشسته در دانشگاه میشیگان، گفته است: سواد علمی، هم بر تصمیم‌گیری شخصی و هم بر سیاست‌گذاری عمومی موثر است. تیم او دریافته است که جمعیت تحصیلکرده به احتمال زیاد نگرش مثبتی نسبت به واکسیناسیون برای کووید-۱۹ دارند.
در یک پژوهش انجام شده در سال ۲۰۲۰، ۶۱ درصد از بزرگسالان دارای مدرک لیسانس در ایالات متحده در برابر ۳۹ درصد از فارغ التحصیلان دبیرستان، اعلام کردند که پس از در دسترس قرار گرفتن واکسن، قطعاً یا احتمالاً واکسیناسیون انجام خواهند داد.
او افزود: “این الگو در ایالات متحده و اروپا صادق بود و من انتظار دارم که در همه کشورها از جمله چین هم صدق کند.”
جهان در حال حاضر و به عنوان یک موضوع سیاست عمومی، با بحران تغییرات آب و هوایی روبرو است و همه کشورها باید استخراج و سوزاندن زغال سنگ و سوخت‌های فسیلی مرتبط را در اسرع وقت متوقف کنند. چنین تصمیمی هم به هدایت دولت و هم به حمایت شهروندان نیاز دارد.»
به عقیده میلر که حدود پنج دهه درباره سواد علمی مطالعه کرده و معیاری را ایجاد کرده و توسعه داده که هم در چین و هم در ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفته است، ۱۳ درصد سواد علمی در چین تخمین معقولی است. او همچنین به تفاوت بزرگ منطقه‌ای به عنوان یک ویژگی کلیدی اشاره کرد.
او با یادآوری گفتگوی دو دهه پیش با معاون نخست‌وزیر وقت لی لانکینگ، گفت: «انتظار من اینست که از آن زمان، وضعیت تا حد زیادی بهبود یافته باشد، اما مناطق روستایی همچنان از شهرهای بزرگ چین عقب‌تر هستند».
بر اساس مطالعه CRISP، حدود ۱۵٫۳ درصد از شهروندان شرق چین در سال ۲۰۲۲ به عنوان افرادی با سواد علمی طبقه‌بندی شدند که بسیار بیشتر از ۱۲ درصد در مناطق مرکزی و ۱۰٫۳ درصد در غرب کشور بود.
این پژوهش نشان داد که کشاورزان و افراد مسن در دهه هفتم زندگی نیز نمره کلی را به ترتیب به ۶٫۶۷ درصد و ۴٫۴۲ درصد کاهش می‌دهند.
و با توجه به پیری سریع جمعیت چین و مناطق وسیع روستایی آن، که اغلب به آموزش عمومی دسترسی ندارند، افزایش دانش به عنوان چالشی اساسی در آینده مطرح خواهد بود.
به گفته یوان، وبلاگ‌نویس علمی، وقتی صحبت از نسل جوان به میان می‌آید، باید توجه بیشتری به مطالعات علمی آنها در داخل و خارج از دانشگاه معطوف شود.
او گفت: «از منظر پرورش استعدادها، ما نمی‌توانیم به اندازه کافی در آموش علوم سختی مانند ریاضی، فیزیک و شیمی عمیق شویم و همین باعث توقف در پیشرفت جوانان می‌شود.»
نتایج یک پژوهش انجام شده در سال ۲۰۲۲ بر روی بیش از ۵۴۰۰۰ دانش‌آموز ابتدایی و متوسطه در هونان، استانی در مرکز چین (که در میان ۳۱ استان چین، جایگاه نهم بالاترین تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است) نشان داد که ۶۰ درصد از معلمان علوم، از صلاحیت کافی برای تدریس برخوردار نیستند.
طبق این مطالعه که در ماه جولای در روزنامه دولتی هونان دیلی منتشر شد، مدارس ابتدایی در استان نیز از معلمان جایگزین برای جبران کمبود بیش از ۵۲۰۰ معلم علوم استفاده می‌کردند، در حالی که بیش از نیمی از آزمایشگاه‌های مدارس مجهز به تجهیزات لازم نبودند.
به گفته شیونگ بینگی، مدیر مؤسسه تحقیقاتی آموزش قرن بیست و یکم در پکن، صرف نظر از میزان تحصیلات، سیستم آموزشی متمرکز بر آزمون‌ها، باعث شده است تا بسیاری از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا بدون کسب دانش لازم فارغ‌التحصیل شوند.
این دانش‌آموزان ممکن است در امتحانات، نمرات بالا و دانش زیادی کسب کرده باشند، اما اغلب از قضاوت و تفکر انتقادی بهره‌مند نیستند. همبستگی مثبتی میان افزایش طول مدت تحصیل و بهبود توانایی این افراد وجود ندارد.
در بحبوحه نگرانی‌ها در مورد از بین رفتن مزیت جمعیت، پکن بر مفهوم مزیت استعدادها تاکید کرده و مکرراً به گسترش آموزش عالی و بهبود آموزش برای همه اشاره می‌کند. مزیت جمعیت به پتانسیل رشد اقتصادی اشاره دارد که می‌تواند ناشی از تغییرات در ساختار سنی جمعیت باشد، به ویژه زمانی که سهم نیروی کار زیاد باشد.
موضع چین در مورد کاهش جمعیت چنین است که “این مزیت هنوز از دست نرفته و مزیت استعدادها و نخبگان در حال شکل‌گیری است”.
داده‌های رسمی نشان می‌دهند که تا سال گذشته، بیش از ۲۴۰ میلیون نفر در چین تحصیلات عالی داشتند و به طور متوسط، افرادی که تازه وارد بازار کار شده بودند ۱۴ سال تحصیل کرده بودند.
به گفته و لو مینگتائو، پژوهشگر موسسه ملی مالی و توسعه، علاقه به علم در سال‌های اخیر افزایش داشته است.
یک مثال خوب، استقبال بالای چین از هوش مصنوعی است که ممکن است بیشتر از کشورهای توسعه یافته بزرگ باشد. این نشان دهنده شناخت مردم از فناوری مدرن است.» او ادامه داد: محبوبیت داستان‌های علمی تخیلی، مانند فیلم چینی پرفروش «زمین سرگردان» ، نمونه دیگری است از اینکه در چین تعداد زیادی از مردم با سواد علمی بالا زندگی می‌کنند.
زمین سرگردان، یک فیلم علمی تخیلی محصول ۲۰۱۹ به کارگردانی و بازی جکی وو، هنرمند رزمی‌کار معروف است که بر اساس داستان کوتاهی به همین نام از نویسنده مشهور داستان علمی تخیلی چینی، لیو سیسین ساخته شده است. داستان این فیلم، بر تلاش‌هایی متمرکز است که زمین را از مدار خود خارج کرده و پس از خاموش شدن خورشید به سمت منظومه‌ای جدید حرکت می‌کند.
سان، استاد دانشگاه فناوری دالیان، همچنین خاطرنشان کرد که در سال‌های اخیر به دنبال تغییر در سیاست چین در مورد نوآوری‌های حوزه فناوری و نیازهای توسعه اقتصادی، نگرش‌های جامعه نسبت به علم تغییر کرده است.
سان گفت: «توسعه اقتصادی چین به مرحله‌ای رسیده است که نیاز به حمایت بیشتری از علم و فناوری دارد.
“من فکر می‌کنم علم به تدریج در چین رواج می‌یابد. اکنون بسیاری از دانشجویان برتر ترجیح می‌دهند علوم و مهندسی بیاموزند، اما در سال‌های گذشته، رشته‌های امور مالی یا تجارت بین‌المللی را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کردند.»
منبع: scmp
