به گزارش شورای آتلانتیک، در طول سال ۲۰۲۳، ارزش صادرات خودروی برقی چین به برزیل ۱۸ برابر افزایش یافت چراکه خودروسازانی مانند بی‌وای‌دی حضور خود را در این کشور گسترش دادند. خودروهای چینی ۹۲ درصد از کل واردات خودروی برقی برزیل را در این دوره به خود اختصاص دادند.
این روند تاکنون بادوام ادامه داشته است. از آوریل ۲۰۲۴، برزیل به عنوان بزرگ‌ترین بازار صادراتی خودروهای برقی چین از بلژیک پیشی گرفته است. برزیل در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۳۵ میلیون دلار خودروی برقی چینی وارد کرد که تقریباً ۳ برابر ارزش واردات مکزیک از این خودروهای چینی است. علیرغم افزایش توجه به مکزیک به عنوان مقصد صادرات خودروی برقی چینی، سال ۲۰۲۳ دومین سال متوالی است که برزیل بزرگ‌ترین واردکننده خودروی برقی چینی در آمریکای لاتین بوده است.
علاوه بر این، رشد صادرات چینی خودروی برقی به برزیل بسیار بیشتر از نرخ کلی افزایش صادرات در سه صنعت جدید چین است – وسایل نقلیه الکتریکی، باتری‌های لیتیوم یونی و سلول‌های فتوولتائیک خورشیدی – که ستون‌های حیاتی تولید مبتنی بر صادرات چین هستند. در سال ۲۰۲۳، صادرات جهانی این سه صنعت چین ۳۰ درصد افزایش یافت، یک جهش قابل توجه در میان رشد کُند تولید ناخالص داخلی جهانی به طور کلی که نشان‌دهنده توانایی محدود بازارها برای جذب این رشد صادرات است.
این که آیا برزیل می‌تواند به جذب بیش از حد تولید خودروی برقی باتری چین ادامه دهد یا خیر، مورد تردید است.
فروش داخلی قوی، کاهش رقابت خارجی
در سال‌های اخیر، فروش خودروهای برقی در چین زیاد بوده است، به‌طوری‌که خودروهای برقی – که تقریباً تماماً در داخل تولید می‌شوند – ۲۵ درصد از کل فروش خودرو در سال ۲۰۲۳ را تشکیل می‌دهند. شایان ذکر است که این شامل شرکت‌های خارجی، مانند تسلا و فولکس واگن نیز می‌شود.
تولید خودروی برقی در چین از تقاضای داخلی پیشی گرفته است. در حالی که این امر ممکن است منجر به فروش میلیون‌ها خودرو در چین شود، تولید بیش از حد با خودروسازان غربی مانند جنرال موتورز، فورد و فولکس‌واگن هم‌زمان شده که در میان تضعیف رشد تقاضا در بازارهای اصلی خود، به دنبال جاه‌طلبی‌های خودروهای برقی خود هستند.
این روندها فرصتی را برای سازندگان خودروی برقی چینی ایجاد کرد تا فروش خود را در خارج از کشور افزایش دهند، همان‌طور که جهش ۷۰ درصدی صادرات این خودروها در سال ۲۰۲۳ نیز نشان می‌دهد. شرکت‌های چینی و به‌ویژه بی‌وای‌دی، تلاش‌های هماهنگی برای گسترش در خارج از سرزمین اصلی چین انجام می‌دهند و محصولاتی را ارائه می‌کنند که از نظر قیمت از همتایان خود پیشی می‌گیرند و گاهی اوقات به شدت با خودروهای موتور احتراق داخلی رقابت می‌کنند.
نگرانی از جاه‌طلبی‌های رشد چین
چین به جای تشویق به مصرف، بر مدل رشد سرمایه محور خود و تشویق تولید تأکید می‌کند. سرمایه‌گذاری که در داده‌های بانک جهانی به صورت تشکیل سرمایه ناخالص بیان می‌شود، در حال حاضر ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی چین را نشان می‌دهد که بسیار بالاتر از میانگین جهانی ۲۵ درصد است و از میانگین بازارهای نوظهور ۳۰ تا ۳۴ درصد فراتر می‌رود که مؤید اتکای چین به بخش‌هایی مانند تولید برای تقویت رشد است.
تصمیم چین برای گسترش بخش تولیدی مبتنی بر صادرات خود باعث ایجاد نگرانی در بازارهای هدف شده است. دولت برزیل تحقیقاتی را در مورد ادعای «دامپینگ» کالاهای چین آغاز کرده است. اتحادیه اروپا همچنین تحقیقاتی را درباره «روش‌ها و سیاست‌های غیربازاری» اتخاذ شده توسط چین شروع کرده است. صادرات چین از مازاد کالاهای تولیدی خود، به تمایل سایر کشورها و مجوز آنها به چین برای تصاحب سهم بازار بستگی دارد.
آیا برزیل مازاد تولید چین را جذب خواهد کرد؟
افزایش واردات خودروی برقی از چین سریع بوده است و زمان کمی برای واکنش ارائه می‌دهد. با این حال، برای برزیل، ریسک رقابت صنعتی آن زیاد است و تحمل آن برای تهاجم چین به صنعت خودروسازی این کشور ممکن است محدود باشد.
خودروها یک چرخ دنده مهم در صنعت برزیل هستند. تا سال ۲۰۲۰، ۸۹ درصد از خودروهای فروخته شده در این کشور تولید داخلی بودند، اگرچه ممکن است در میان افزایش واردات خودروی برقی چین، این میزان اندکی کاهش یافته باشد. بخش خودرو حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی صنعتی را تشکیل می‌دهد، حوزه‌ای که برای برزیل اهمیت بسیار زیادی دارد و جایی که سهم تولید با ارزش‌افزوده از تولید ناخالص داخلی از ۲۶ درصد در سال ۱۹۹۳ به ۱۱ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
برزیل نمی‌خواهد وابستگی خود را به واردات محصولات با فناوری بالا و ارزش‌افزوده بیشتر کند. در سال ۲۰۲۱، واردات سرمایه، کالاهای مصرفی و واسطه‌ای برزیل ۹۳ درصد از کل واردات کالاها را به خود اختصاص داده است که نشانه‌ای از افزایش تخصص تجاری این کشور در صادرات مواد خام است که ۵۵٫۷ درصد از صادرات کالاهای برزیل را تشکیل می‌دهد. به گفته رئیس‌جمهور لولا داسیلوا، دولت نارضایتی خود را از وضعیت موجود ابراز کرده و به دنبال اجتناب از ترتیبات تجاری است که این کشور را به صادرکننده ابدی مواد خام محکوم می‌کند.
علاوه بر این، برزیل حمایت از بخش خودرو داخلی را در اولویت قرار داده است. در ماه مه ۲۰۲۳، دولت لولا از یک سری اقدامات برای ارتقای تولید خودرو داخلی از طریق خطوط اعتباری، معافیت‌های مالیاتی و مشوق‌هایی برای استفاده از محتوای داخلی رونمایی کرد.
افزایش مداوم واردات خودروهای برقی ارزان چینی با فشار لولا از بالا به پایین برای صنعتی سازی مجدد که برای تقویت اشتغال رسمی با دستمزد بالا، نوآوری و تنوع اقتصادی طراحی شده است، همسو نخواهد بود. در واقع، دولت او تعرفه‌های جدیدی را برای خودروهای الکتریکی اعلام کرده که تا سال ۲۰۲۶ به ۳۵ درصد مالیات بر واردات افزایش می‌یابد.
به این ترتیب، چین به احتمال زیاد نیاز خواهد داشت که خریداران مشتاق بیشتری برای خودروهای الکتریکی مازاد خود پیدا کند. اگرچه پیش‌بینی اینکه افزایش بعدی واردات در کجا خواهد بود دشوار است، اما بازارهای آسیای جنوب و جنوب شرقی مانند هند، اندونزی و تایلند، همچون بازارهای آمریکای لاتین، کلمبیا و مکزیک، جذب قوی‌تری خواهند داشت.
منبع: atlanticcouncil
