به گزارش thediplomat، این موضوع با توجه به نقش چشمگیر این شرکت‌ها در زنجیره تامین پنل‌های خورشیدی حائز اهمیت است. طبق یکی از رتبه‌بندی‌های منتشر شده در اواخر سال ۲۰۲۳، تونگوی در سال ۲۰۲۲ بیش از یک چهارم سهم بازار جهانی پلی‌سیلیکون با خلوص بالا را که از مواد خام کلیدی در تولید پنل‌های خورشیدی است، در اختیار داشته و ۱۳ درصد از کل سلول‌های خورشیدی دنیا را تولید کرده، و به این ترتیب برای ششمین سال متوالی بزرگ‌ترین سازنده سلول خورشیدی در جهان بوده است. لانگی هم از تولیدکنندگان اصلی پنل به شمار می‌رود و در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۹ درصد سهم بازار جهانی را در اختیار داشت.
این اعداد نشان‌دهنده روندی کلی‌تر در زمینه تولید تجهیزات PV هم هست: زنجیره‌های تامین بیش از حد در چین متمرکز شده‌اند. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در سال ۲۰۲۲، «سهم چین در تمام مراحل تولید پنل‌های خورشیدی (مانند پلی‌سیلیکون، شمش، ویفر، سلول و پنل) از ۸۰ درصد فراتر می‌رود.»
در خود چین هم تولید عمدتا در چند استان غربی متمرکز است. مثلا در همان گزارش آژانس بین‌المللی انرژی آمده که در سال ۲۰۲۱ چین ۷۹ درصد کل پلی‌سیلیکون دنیا را تولید کرده، که ۴۲ درصد آن در شین‌جیانگ تولید شده است. در شین‌جیانگ، تنها یک کارخانه ۱۴ درصد از کل پلی‌سیلیکون سال ۲۰۲۱ را تولید کرد.
چالش اصلی برای لانگی و تونگوی، قیمت پایین تجهیزات خورشیدی است. در گزارش ماه جولای تونگوی آمده که با وجود رشد چشمگیر صادرات و نیز نصب تجهیزات خورشیدی در داخل کشور، رقابت شدید در زنجیره تامین تاثیری منفی بر قیمت‌ها داشته است. لانگی هم ظرفیت مازاد تولید و قیمت‌های پایین را دلیل زیان‌دهی خود در نیمه اول سال ۲۰۲۴ می‌داند.
طبق آمارهای ارائه شده از سوی لانگی، در سال ۲۰۲۳ قیمت ویفر و پنل ۵۰ درصد و قیمت پلی‌سیلیکون و سلول‌های خورشیدی به ترتیب ۶۶ و ۵۵ درصد کاهش یافت و این روند در سال ۲۰۲۴ هم ادامه پیدا کرده، به‌طوری که در نیمه اول امسال قیمت پلی‌سیلیکون و ویفر ۱۵ و قیمت پنل ۵ درصد دیگر افت کرده، و فقط قیمت سلول‌ها دچار افت نشده است.
این نوع رکودها و کسادی‌های بازار برای شرکت‌هایی به بزرگی تونگوی و لانگی دردناک اما قابل‌تحمل هستند؛ ولی برای تولیدکنندگان کوچک‌تر می‌توانند کشنده باشند؛ و به‌علاوه محیط نامساعدی به وجود می‌آورند که ممکن است سرمایه‌گذاران دیگر را از ورود به زنجیره تامین PV منصرف کند.
چنین تمرکزی به دلایل متعدد به زیان «گذار انرژی» تمام می‌شود. تمرکز زنجیره تامین PV در یک کشور تهدیدی برای امنیت انرژی در سایر کشورها خواهد بود و مثلا ممکن است چین به دنبال مناقشه با کشوری دیگر، محصولات PV را به‌عنوان اهرم فشار به کار بگیرد.
تمرکز زنجیره تامین ثبات بازار را هم تهدید می‌کند. اگر فاجعه‌ای طبیعی، ناآرامی‌های سیاسی، کمبود برق یا هر بحران دیگری در غرب چین رخ دهد، قیمت‌ها در بازار جهانی PV سر به آسمان می‌گذارد.
این آسیب‌پذیری‌ها موجب قیمت‌های بالاتر در پایین دست هم می‌شود. مثلا در بازار داوطلبانه انرژی‌های تجدیدپذیر آمریکا، خریداران که معمولا شرکت‌های بزرگ هستند، قرارداد خرید برق (PPA) را قبل از ساخته شدن پنل‌های خورشیدی با تولیدکنندگان انرژی تجدیدپذیر امضا می‌کنند و در این قراردادها پارامترهای قیمت‌گذاری برق مشخص می‌شود. پس تولیدکننده برق تجدیدپذیر باید قیمت احتمالی تجهیزات مورد نیازش را از ماه‌ها قبل مشخص کند. نوسان قیمت‌ها باعث می‌شود تولیدکننده برق بدترین سناریو را در مدل‌های قیمت‌گذاری خود در نظر بگیرند و در نتیجه هزینه‌های PPA بالاتر می‌رود.
البته نهادهای تنظیم‌گر چین هم دست روی دست نگذاشته‌اند. در اواخر ماه ژوئن اداره ملی انرژی اعلام کرد که اقداماتی برای کند کردن رشد تولید در بخش PV از طریق محدودسازی افزایش ظرفیت برای تولیدات «رده پایین» (low-end) انجام خواهد داد. وزارت صنعت و فناوری اطلاعات هم اخیرا پیش‌نویس سندی را منتشر کرد که بیانگر تمایل سیاست‌گذاران به محدودسازی افزایش ظرفیت و ترغیب تولیدکنندگان PV به تمرکز بر تحقیق و توسعه به جای افزایش حجم تولید بود.
این نوع اسناد لازم‌الاجرا نیستند، اما نشان می‌دهند که زنگ خطر در پکن به صدا در آمده و ممکن است شاهد اقدامات قاطعانه‌تری برای محدود کردن ظرفیت مازاد تولید و ثبات بخشیدن به بازار باشیم.
منبع: thediplomat
