اما آخرین دادهها یک روند غیرمعمول در مسیر همواره صعودی چین نشان میدهد: توقف.
به گزارش فوربس، تحلیل جدید «مرکز پژوهش انرژی و هوای پاک» (CREA) نشان میدهد که انتشار CO₂ چین در سهماهه سوم ۲۰۲۵ تقریباً برابر با سال قبل بوده است. این یعنی حدود یکسالونیم است که انتشار چین یا ثابت مانده یا کاهش یافته، روندی که از مارس ۲۰۲۴ آغاز شده است و برای بزرگترین منتشرکننده کربن جهان، همین ثبات نیز خبر مهمی است.
نکته مهم این است که مصرف انرژی چین متوقف نشد. برعکس تقاضای انرژی در سهماهه سوم ۶٫۱ درصد رشد کرد، چنین افزایشی معمولاً به رشد متناسب مصرف زغالسنگ و انتشار منجر میشد.
اما امسال، افزایش کمکربن—خورشیدی، بادی، آبی و هستهای—تقریباً کل این تقاضای جدید را پوشش داد. سرعت نصب عظیم انرژی خورشیدی چین شبکه برق را دگرگون کرده است. مزارع خورشیدی در مقیاس گیگاوات با سرعتی بیرقیب در جهان وارد مدار میشوند. باد بهویژه فراساحلی با سرعت بالا توسعه یافته است. تولید برق آبی پس از دو سال خشکسالی سخت دوباره اوج گرفت، و ظرفیت هستهای هم با روندی پایدار در حال افزایش است.
انتشار بخش حملونقل نیز مسیر متفاوتی داشت و ۵ درصد کاهش یافت. دلیل اصلی آن خودروهای برقی است که چین در فروش جهانی آنها پیشتاز است. با بیش از ۵۰ درصد سهم خودروهای نو از نوع الکتریکی، جادههای چین حالا بخش مهمی از معادله کربنی این کشور شدهاند. صنایع سنگین خصوصاً فولاد و سیمان نیز کاهش انتشار داشتند، چه از مسیر بهرهوری بیشتر و چه بهواسطه کاهش نسبی فعالیتهای بسیار پرکربن ساختوساز.
مجموعه این تغییرات نشان میدهد که «سکون» ایجادشده احتمالاً واقعی است و نه حاصل یک اقتصاد ضعیف یا اختلالات موقتی.
این روند درست در زمانی اتفاق میافتد که بقیه جهان طبق «بودجه جهانی کربن»، در سال ۲۰۲۵ حدود ۱٫۱ درصد افزایش انتشار از سوختهای فسیلی را تجربه خواهند کرد؛ تحت تأثیر بخشهایی مثل هواپیمایی، کشتیرانی و رشد تقاضای انرژی در اقتصادهای نوظهور. در چنین فضایی، توقف انتشار چین میتواند نقش متعادلکننده داشته باشد و شاید آغاز اوجگیری جهانی انتشار باشد.
اما مثل همیشه در مسائل اقلیمی، تصویر کاملاً روشن نیست.
انتشار بخش مواد شیمیایی در چین در سهماهه سوم افزایش قابل توجهی داشت و بخشی از پیشرفت سایر حوزهها را خنثی کرد. افزون بر این، ثبات کنونی کاملاً در برابر نوسانات اقتصادی و سیاستی آسیبپذیر است. چین بارها در دورههای محرک اقتصادی یا فشار زنجیره تأمین به صنایع سنگین و نیروگاههای زغالسنگ تکیه کرده و ممکن است دوباره چنین کند.
سیگنالهای سیاستی پشت اعداد
این سکون زمانی رخ داده که پکن در حال بازتنظیم استراتژی اقلیمی خود است. در نوامبر، مقامات چینی بار دیگر بر دو هدف ملی کلیدی تأیید کردند: اوج انتشار قبل از ۲۰۳۰ و کربنخنثی تا ۲۰۶۰
نکته مهمتر این بود که برای اولین بار متان و اکسید نیتروژن بهطور صریح در برنامهها وارد شدند—گازهایی که پیشتر کمتر مورد توجه بودند. این تغییر نشان میدهد چین در حال حرکت به سمت رویکردی جامعتر در حکمرانی اقلیمی است.
این چرخش سیاستی در زمان حساسی رخ میدهد. دادههای انتشار درست همزمان با برگزاری COP30 در بلم، برزیل منتشر شد؛ جایی که مذاکرهکنندگان جهانی درباره واقعیتهای دشوار کربنزدایی چانهزنی میکنند. توانایی چین در نشاندادن پیشرفت بدون فشار بر رشد اقتصادی موضع دیپلماتیکش را تقویت میکند.
چه چیزهایی را باید در ماههای آینده زیر نظر داشت؟
اینکه «سکون کربنی» به یک اوج واقعی تبدیل میشود یا نه، به چند عامل کلیدی بستگی دارد:
- تداوم ساخت نیروگاههای تجدیدپذیر و ادغام در شبکه: سدهای انتقال و محدودیتهای جذب، تهدیدی واقعیاند.
• نظارت صنعتی: فولاد، سیمان و مواد شیمیایی تعیین میکنند بهرهوری تا چه حد پایدار بماند.
• شتاب خودروهای برقی و زیرساخت: ایستگاههای شارژ و سیاستهای تشویقی نقش تعیینکننده دارند.
• چرخههای کالایی و تقاضای صادراتی: جهش دوباره ساختوساز یا تولید میتواند انتشار را بالا ببرد.
برای سرمایهگذاران، سیاستگذاران و تحلیلگران ریسک اقلیمی، مسیر انتشار چین در مرکز چشمانداز جهانی کربن قرار دارد. فصلهای آینده مشخص خواهند کرد که آیا این یک توقف زودگذر است یا آغاز چرخشی مهم در مسیر انتشار جهانی.
منبع: forbes
