به گزارش بلومبرگ، به تازگی دولت ایالات‌متحده یک شرکت هلدینگ فناوری ابوظبی به نام G42 را تهدید کرد که اگر فناوری چینی را از سیستم‌های خود حذف نکند، اقدامات تنبیهی علیه آن اعمال خواهد کرد. مایکروسافت نیز با تصاحب سهام ۱٫۵ میلیارد دلاری در G42، روابط سیلیکون‌ولی را با یک منطقه حیاتی برای تأمین مالی هوش مصنوعی مستحکم کرد.
این اقدامات برای دور نگه‌داشتن جاه‌طلبی‌های چین است و نشان می‌دهد مقامات ایالات‌متحده گمان می‌کنند چین شانس خوبی برای پیشی گرفتن از آمریکا در مسابقه هوش مصنوعی مولد دارد که با انتشار ChatGPT توسط OpenAI در اواخر سال ۲۰۲۲ آغاز شد.
این نگرانی قابل درک است. هوش مصنوعی احتمالاً بهره‌وری اقتصادی را در دو دهه آینده افزایش می‌دهد و برتری در این حوزه می‌تواند توازن آینده قدرت تجاری و نظامی را شکل دهد. به عنوان مثال، استفاده از هوش مصنوعی به طور مؤثر در میدان نبرد، به دولت-ملت‌ها مزیت قاطعی ارائه می‌دهد، چه از طریق هماهنگی عملیات نظارتی پیچیده چه با استفاده از سلاح‌های خودران و هواپیماهای بدون سرنشین.
اما چین با چه سرعتی در حال به دست آوردن جایگاه برتر است؟ به نظر می‌رسد آن‌قدر سریع نیست. بر اساس گزارش گروه تحقیقاتی Epoch AI، وقتی نوبت به تولید مدل‌های یادگیرنده ماشینی می‌رسد، ایالات‌متحده با ۶۱ مدل بسیار جلوتر است، در حالی که چین با تنها ۱۵ مدل در رتبه دوم قرار دارد.
مشکل چین این است که از عدم دسترسی به تراشه‌های قدرتمند شرکت انویدیا رنج می‌برد، که یک عنصر اساسی در ساخت مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی امروزی است. محدودیت‌های صادراتی ایالات‌متحده نسبت به انویدیا که در سال ۲۰۲۲ اعمال شد، ضربه‌ای به صنعت هوش مصنوعی چین وارد کرد و بخشی از اقدام واشنگتن در دو سال قبل برای محدود کردن دسترسی شرکت فناوری هوآوی به تراشه‌های تجاری موجود است.
به دلیل وجود همین محدودیت‌ها، آکادمی هوش مصنوعی پکن چین مجبور شد از یک ابر رایانه ارائه شده توسط دولت برای آموزش نسخه GPT-3.5 خود استفاده کند، مدل زبان OpenAI که در اواخر سال ۲۰۲۲ منتشر شد. پس از ساخت، محققان نتوانستند آن را اجرا کنند و آن را روی یک هارد دیسک کپی کردند و مجبور شدند آن را به صورت رایگان در اختیار هر شرکت چینی که آن را بخواهد قرار بدهند، زیرا آن‌ها [قدرت محاسباتی] برای اجرای مدل را نداشتند.
بخش اعظم هیجانی که اکنون در مورد پتانسیل هوش مصنوعی مولد وجود دارد به قابلیت‌های مدل‌های زبانی بزرگ مربوط می‌شود، اما در اینجا نیز ایالات‌متحده یک مزیت دارد: این مدل‌ها زمانی قدرتمندتر می‌شوند که بر روی متن بیشتری آموزش ببینند و متن انگلیسی زبان به مراتب بیشتری نسبت به چینی در وب وجود دارد. محققان موسسه بروکینگز از این «شکاف زبانی» به عنوان شکافی یاد کرده‌اند که می‌تواند توسعه هوش مصنوعی در خارج از ایالات‌متحده را محدود کند.
همچنین تمرکز استعدادها در سیلیکون‌ولی و همچنین آزادی و منابعی که شرکت‌های آمریکایی برای تعقیب اهداف بلندپروازانه دارند در آنجا وجود دارد – مانند سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری مایکروسافت در OpenAI برای ایجاد “هوش عمومی مصنوعی” در سطح انسانی.
نگرانی در مورد چین و جاسوسی صنعتی چیست؟ افزایش پیچیدگی سیستم‌های فناوری به این معنی است که سرقت و کپی‌برداری در نهایت به سرمایه‌گذاری در مالکیت معنوی تبدیل نمی‌شود. به عنوان مثال، سرقت طرح‌های جت‌های جنگنده آمریکا توسط چین در سال ۲۰۰۷، این کشور را به ساخت جت‌های خود که بهتر از آمریکا بودند، سوق نداد.
اغلب به نظر می‌رسد که چین به سرعت فاصله خود را با هوش مصنوعی کاهش می‌دهد، زیرا این کشور با نرخ بالاتری نسبت به ایالات‌متحده برای ثبت اختراع درخواست می‌کند و محققان آن رهبر جهانی در استناد مجلات هوش مصنوعی هستند. مقامات آمریکایی نیز ممکن است نگران تکرار اشتباهات گذشته باشند. حدود هفت سال پیش، گوگل شرکت آلفابت سعی کرد با بازاریابی و رقابت بین یک بازیکن قهرمان چینی Go و سیستم هوش مصنوعی AlphaGo این شرکت، دوباره وارد چین شود. گوگل برنده این رقابت شد. اما تلاش‌ها برای فروش پلتفرم هوش مصنوعی TensorFlow در چین شکست خورد.
دلیل آن این بود که شرکت‌های فناوری چینی مانند بیدو قبلاً در تحقیقات هوش مصنوعی پیشرفت کرده بودند و غول‌های فناوری مصرف‌کننده مانند علی‌بابا و بایت‌دنس بدون کمک زیادی از شرکت‌های ابری و اینترنتی سیلیکون‌ولی در حال رشد بودند.
امروز، چین در تلاش است تا سال ۲۰۳۰ به یک رهبر جهانی در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شود و هوآوی به طور قابل توجهی توانسته از محدودیت‌های خود بازگردد و شرکت‌های داخلی راه‌هایی برای دور زدن ممنوعیت تراشه‌های انویدیا پیدا می‌کنند و نشان می‌دهد که اقدامات آمریکا برای مهار فناوری‌های چین لزوماً در درازمدت مؤثر نیستند.
انتشار مجلات و ثبت اختراع به صورت انبوه معنایی ندارد اگر که نتوان این تحقیقات را عملیاتی کرد. چین اگر بخواهد مدل‌های هوش مصنوعی قوی‌تری بسازد، موانع بزرگی بر سر راه خود دارد، از جمله کمبود تراشه‌های هوش مصنوعی قدرتمند و منابع که توانایی این کشور را برای رسیدن به آمریکا به تأخیر می‌اندازد.
منبع: bloomberg
