تیمی از دانشمندان چینی شواهد جدیدی ارائه کرده‌اند که نشان می‌دهد یکی از آزار دهنده‌ترین یا حتی کشنده‌ترین آفات بشر می‌تواند بیماری‌های ویروسی باشد و بایستی با جدیت با این ویروس‌ها مبارزه کرد.
در مقاله‌ای که در مجله معتبر Nature Communications منتشر شد، محققان بیان داشتند که فناوری جدیدی را توسعه داده‌اند که می‌تواند پشه را به حامل واکسن تبدیل کند که این پشه‌ها هم در ایمن‌سازی حیوانات استفاده شوند.
پروفسور ژنگ آیهاو، از آزمایشگاه کلیدی دولتی مدیریت یکپارچه آفات حشرات و جوندگان مؤسسه جانورشناسی در آکادمی علوم چین، در این باره می‌گوید: «مطالعه ما مسیری در آینده برای توسعه واکسن پشه‌ها برای از بین بردن ویروس‌های مشترک انسان و دام فراهم می‌کند».
محققان در این مقاله بیان داشتند که این یافته نه تنها می‌تواند منجر به کاهش انتشار ویروس‌ها در جمعیت میزبان‌های حیات وحش شود که دسترسی به آنها سخت است، بلکه از گونه‌های در معرض خطر از بیماری‌های ویروسی محافظت می‌کند.
محققان دریافتند که نیش پشه‌های اصلاح شده ژنتیکی در حیات وحش باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی قوی و طولانی مدت می‌شود و پس از ایمن سازی، حیوانات در برابر عفونت‌ها مقاومت کردند، بنابراین به جلوگیری از انتشار زودهنگام بسیاری از ویروس‌ها، از جمله ویروس زیکا (ZIKV) کمک می‌کند.
زیکا متعلق به جنس فلاوی ویروس است و عمدتاً توسط پشه‌های Aedes منتقل می‌شود. افراد آلوده به این ویروس می‌توانند علائمی از راش و تب تا درد ماهیچه‌ها و مفاصل را داشته باشند. اما عفونت‌های ویروس زیکا در دوران بارداری می‌تواند باعث تولد نوزادان با میکروسفالی (سر یا ظرفیت جمجمه به طور غیر طبیعی کوچک) و سایر ناهنجاری‌های مادرزادی شود. این عفونت همچنین می‌تواند منجر به زایمان زودرس یا سقط جنین شود.
سال ۲۰۱۵، برزیل حدود ۱٫۳ میلیون مورد زیکا را گزارش کرد. اگرچه نرخ آلودگی پس از سال ۲۰۱۷ در سطح جهان کاهش یافت، اما زیکا در بسیاری از کشورهای استوایی آفریقا و آسیا همچنان ادامه دارد. کارشناسان گفته‌اند بهترین راه برای مهار این ویروس، توقف گردش آن در مخازن حیوانی است.
ژنگ و تیمش از مطالعه قبلی روی ویروس دیگری در جنس فلاوی ویروس – ویروس چائویانگ (CYV) – الهام گرفتند که اولین بار در سال ۲۰۰۹ در شهر چائویانگ در استان لیائونینگ چین کشف شد. این مطالعه نشان داد که ویروس می‌تواند در پشه‌ها تکثیر شود، اما در مهره داران تکثیر نشود. در مطالعه خود، محققان چندین پروتئین از CYV گرفتند و آنها را به سلول‌های ZIKV وارد کردند تا ویروس CYV-ZIKV را ایجاد کنند که عفونی نبود. آنها اعلام کردند که CYV-ZIKV می‌تواند به طور موثر در پشه‌ها تکثیر شود و در بزاق ترشح شود.
با تغذیه پشه‌ها با خون حاوی ویروسCYV-ZIKV، حشرات به یک حامل واکسن تبدیل شدند. تیم ژنگ سپس اثربخشی واکسن جدید خود را روی موش‌ها آزمایش کردند. با استفاده از پشه‌های Aedes آلوده به ویروس جدید CYV-ZIKV، هر موش تا سه بار توسط ۳۰ پشه مختلف گزیده شد تا شرایط طبیعی را شبیه‌سازی کند.
محققان دریافتند که موش‌ها پس از نیش زدن توسط پشه‌های حامل CYV-ZIKV یک پاسخ ایمنی محافظتی ایجاد کردند و در نتیجه آنتی‌بادی‌هایی به وجود آمد که بیش از پنج ماه دوام آورد. پس از تزریق دوزهای کشنده ویروس زیکا، موش‌های تازه “ایمن سازی شده” همگی زنده ماندند. علاوه بر این، محققان دریافتند که ایمن سازی در موش‌ها از انتقال زیکا از موش‌ها به پشه‌ها نیز جلوگیری می‌کند و در نتیجه چرخه آن در طبیعت را مسدود می‌کند. برای رد احتمال انتشار ویروس CYV-ZIKV آزمایشگاهی به جمعیت پشه‌های وحشی، همه پشه‌های مورد استفاده در این آزمایش تحت تابش اشعه ایکس قرار گرفتند و آنها را نابارور کرد.
محققین در مقاله ذکر کرده‌اند که ایمن سازی هدفمند مخازن حیوانات وحشی یک رویکرد امیدوارکننده است، نه تنها برای کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام که حیوانات اهلی و انسان‌ها را آلوده می‌کند، بلکه برای محافظت از حیات وحش در معرض خطر، مانند باقرقره که توسط ویروس نیل غربی کاهش یافته است. دانشمندان چینی بر این باورند که این مطالعه یک راه برای توسعه واکسن با تحویل پشه برای ایمن سازی حیات وحش فراهم می‌کند.
منبع: scmp
