دادگاه هوشمند SoS (سیستم سیستمها) اکنون به میز هر قاضی در سراسر کشور متصل و توسط آکادمی مهندسی چین اداره میشود. این سیستم که از فناوری یادگیری ماشین پشتیبانی میکند، بهطور خودکار پروندههای دادگاه را برای مراجع بررسی، قوانین و مقررات را توصیه ، اسناد قانونی را پیشنویس و خطاهای انسانی را در صورت وجود، در حکم تغییر میدهد.
هوش مصنوعی میانگین حجم کاری یک قاضی را بیش از یک سوم کاهش داده و از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، ۱٫۷ میلیارد ساعت کاری برای شهروندان چینی صرفه جویی به دنبال داشته است و باعث پس انداز بیش از ۳۰۰ میلیارد یوان (۴۵ میلیارد دلار آمریکا) شده که ابن رقم معادل حدود نیمی از کل هزینههای وکلا در چین در سال گذشته است و کاربرد گسترده سیستم دادگاه هوشمند سهم قابل توجهی در پیشرفت قضایی داشته است.
اما به گفته برخی قضات، هوش مصنوعی همیشه در دادگاه مورد استقبال قرار نگرفته است.
شش سال پیش که سیستم دادگاه هوشمند شروع به کار کرد، صرفاً به عنوان یک پایگاه داده عمل می کرد. اما در سال های اخیر بیشتر در فرآیند تصمیم گیری استفاده شده است.
بر اساس نظر دادگاه عالی، یک قاضی باید در هر پرونده با هوش مصنوعی مشورت کند. اگر قاضی توصیه دستگاه را رد کند، سیستم برای این کار توضیح کتبی درخواست میکند. به همین دلیل قضات به توصیه هوش مصنوعی پایبند هستند تا از مشکل به چالش کشیدن سیستم جلوگیری کنند، حتی اگر هوش مصنوعی مواد مرجع یا قانونی را برای پرونده انتخاب کند که کمتر مناسب باشد.
اما منتقدین بر این نظر هستند که باید توقع بالای مردم از هوش مصنوعی را کاهش داد و از نقش یک قاضی دفاع کرد و هوش مصنوعی نمیتواند همه کارها را انجام دهد.
اما در نظر دادگاه عالی، هوش مصنوعی حاکمیت قانون را به بخش بزرگی از چین ارائه میکند، جایی که تفاوتهای قابل توجهی در توسعه منطقهای، حکمرانی و درآمد وجود دارد.
قبل از سال ۲۰۱۶، هر دادگاه محلی سیستم اطلاعاتی خود را ساخته و نگهداری میکرد و قضات به ندرت پروندههای خود را با دادگاههای دیگر یا پکن در میان میگذاشتند.
سیستم دادگاه هوشمند ملی هر دادگاه محلی را مجبور کرد که اسناد خود را به یک فرمت دیجیتالی یکنواخت تبدیل کند و پایگاه داده خود را به یک مقر مرکزی در پکن متصل کند.
بر اساس گزارش دادگاه عالی، هوش مصنوعی هر روز نزدیک به یکصد هزار پرونده را در سراسر کشور میخواند و تجزیه و تحلیل میکند و در عین حال نحوه پیشرفت هر پرونده را برای هرگونه سوء رفتار یا فساد زیر نظر دارد.
نفوذ هوش مصنوعی بسیار فراتر از دادگاه است. پورتالهای اطلاعاتی جدید به سیستم دادگاه هوشمند اجازه میدهد تا به پایگاه داده عظیمی که توسط پلیس، دادستان و برخی از سازمانهای دولتی نگهداری میشود، دسترسی مستقیم داشته باشد.
در زمینه اجرای احکام نیز هوش مصنوعی دادگاه با پیدا کردن و توقیف اموال یک محکوم به سرعا عمل کرده و با قرار دادن آن در حراج آنلاین، به این روند رسیدگی میکند.
دسترسی الکترونیکی به دادگاه هوشمند اجازه میدهد تا با «سیستم اعتبار اجتماعی» قدرتمند چین همکاری کند تا مثلا فردی که از پرداخت بدهی خودداری میکند از استفاده از هواپیما، قطار سریع السیر، هتلها یا سایر خدمات اجتماعی منع شود.
ظهور سریع هوش مصنوعی میتواند دنیایی را ایجاد کند که در آن انسانها توسط ماشینها اداره میشوند.
به کارگیری هوش مصنوعی در چین با هدف کاهش صلاحدید قضایی یا قدرت قاضی انسانی برای تصمیم گیری بر اساس ارزیابی فردی، تجربه و آموزش انجام میشود. این فناوری میتواند کارایی و انصاف را تا حدی بهبود بخشد، اما انسانها به تدریج اراده آزاد خود را با افزایش وابستگی به فناوری از دست خواهند داد.
سیستم دادگاه هوشمند که با مشارکت غولهای فناوری چین ساخته شده است، قدرت زیادی را به دست چند متخصص فنی که کدنویسی میکنند و الگوریتمها را توسعه میدهند یا بر پایگاه داده نظارت میکنند، منتقل میکند و باید نسبت به فرسایش قدرت قضایی توسط شرکتهای فناوری و سرمایه هوشیار بود.
بر اساس گزارشهای رسانههای دولتی، پلیس چین از هوش مصنوعی برای تسریع تحقیقات جنایی استفاده کرده است. «زیرو تراست»، یک هوش مصنوعی ضد فساد که توسط آکادمی علوم چین برای نظارت بر ارتباطات اجتماعی کارکنان دولت ساخته شده، در برخی شهرها مستقر شده است که مقاومت شدید مقامات محلی را به دنبال داشته است.
منبع: scmp