به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، در نقشه راه برنامه پنجسالهای که از سال آینده آغاز میشود، پکن اعلام کرده که یک نظام مهاجرت برای استعدادهای فناورانه ایجاد خواهد کرد و استعدادهای برجسته از سراسر جهان را جذب و پرورش خواهد داد.
این برنامهها پس از نشست مهم کمیته مرکزی حزب کمونیست منتشر شد، همچنین شامل تعهد برای «ساخت مراکز آموزش، علم و استعداد با نفوذ جهانی» و «پرورش مهندسان برجسته، استادکاران ماهر، متخصصان با مهارت بالا و سایر گروههای متنوع استعداد» میشود.
این پیشنهادها پس از معرفی ویزای جدید K مطرح شد؛ طرحی که برای جذب فارغالتحصیلان جوان در رشتههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی طراحی شده و امکان ورود، اقامت و اشتغال تسهیلشده را بدون نیاز به پیشنهاد شغلی یا نامه معرفی فراهم میکند. پیشنهادهای تازه بر اساس تعهدی در یک سند سیاستی سال گذشته بنا شده که در آن آمده بود چین باید یک نظام مهاجرت برای استعدادهای فناورانه را «بررسی و ایجاد» کند.
برای جامعه بینالمللی، این یک سیگنال از گسترش درهای باز چین است.
اقدامات جدید بر تلاشهای موجود برای جذب استعدادهای بینالمللی بنا شده است. اما این تلاشها باید در شرایط کنونی عمیقتر شوند، زیرا آمریکا هرچه بیشتر کارشناسان خارجی را طرد میکند و همزمان در تلاش است یک محاصره فناورانه علیه چین برقرار کند؛ موضوعی که پکن را مجبور میکند به خوداتکایی بیشتر روی آورد.
موفقیت گذشته آمریکا در جذب مهاجران برای توسعه صنایع پیشرفته خود نیز توجه چین را جلب کرده است.
در حال حاضر تعداد دانشجویان خارجی در چین نسبتاً محدود است. طبق آخرین آمار موجود وزارت آموزش چین، در سال ۲۰۲۱ مجموعاً ۲۵۵٬۷۲۰ دانشجوی بینالمللی در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی دانشگاههای چین مشغول به تحصیل بودند؛ یعنی کمتر از یک درصد کل ثبتنام ملی. اما در همان سال، ۴۵ درصد از دانشجویان تحصیلات تکمیلی در آمریکا—مجموعاً ۷۸٬۹۸۷ نفر—از خارج از این کشور بودند.
چین سنت «خوشامدگویی به چینیهای خارج از کشور»، بهویژه افرادی با پیشینه علمی و فناورانه، را داشته است؛ اما اکنون این کشور درهای خود را «به روی استعداد از تمام نقاط جهان» گشوده است. پژوهشگران افزایش روند خروج دانشمندان چینیتبار از آمریکا را برجسته کردهاند؛ بهویژه پس از اجرای برنامه «ابتکار چین» که برای مقابله با جاسوسی طراحی شده بود و در دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ آغاز شد.
این طرح که منتقدان میگفتند به نابودی مسیر شغلی بسیاری از محققان منجر شده، طبق پژوهشی که سال گذشته توسط مرکز اقتصاد و نهادهای چین در دانشگاه استنفورد منتشر شد، با افزایش ۷۵ درصدی خروج آنها از سال ۲۰۱۸ مرتبط بوده است.
تلاشهای فزاینده برای جذب پژوهشگران خارجی همچنین با هدف پرداختن به کاستیهای چین در پژوهش پایه انجام میشود. چینیها بسیار مصمم هستند و در علوم و فناوریهای کاربردی جزو بهترینها در جهان محسوب میشوند، همانطور که در پیشرفتهای آنها در رباتیک دیده میشود، اما ظرفیت پژوهش پایه و پیشرفتها یا دستاوردهای بزرگ علمی-فناورانه اصیل آنها هنوز بسیار کمتر از غرب توسعه یافته است.
اینها همگی محصول محیط پژوهشی چین و میزان سرمایهگذاری دولتی در پژوهشهای پایه است.
اما چنین تلاشهایی خطر واکنش منفی داخلی نیز دارد. هنگامی که طرح ویزای K نخستین بار در اوت اعلام شد، موجی از انتقاد در شبکههای اجتماعی داخلی برانگیخت؛ جایی که بسیاری از کاربران استدلال کردند که این طرح نرخ بالای بیکاری و بازار کار رقابتی کشور را نادیده گرفته است.لازم است دولت مرکزی حمایت عمومی را جلب کند و نقش رهبری قاطعانهای ایفا کند هم در اجرای مؤثر این سیاستها و هم در توضیح اینکه چرا این اقدام به نفع منافع ملی چین است.
اما این اصلاحات عمدتاً با هدف ترویج «تعاملات و همکاریها» انجام میشوند، نه برای جبران کمبود نیروی کار؛ بنابراین بعید است تأثیر قابلتوجهی بر بازار کار داشته باشند. چین در تغییر افکار عمومی درباره مهاجران راه طولانی در پیش دارد و در مقایسه با آمریکا و سایر کشورهای غربی، این کشور هرگز سطوح بالای مهاجرت را تجربه نکرده است.
منبع: scmp
