به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، شرکتهای نوپایی مانند پونی.ایآی (Pony.ai)، ویراید (WeRide)، اتوایکس (AutoX)، دیپروت.ایآی (DeepRoute.ai)، آپولو گو (Apollo Go) بایدو و مومنتا (Momenta) مشغول آزمایش محصولات خود در سرتاسر اروپا و مشارکت گستردهتر با اروپاییها هستند و قاره سبز را به جدیدترین صحنه رقابت فناورانه تبدیل کردهاند.
آنچه که به عنوان رقابتی داخلی برای پیشی گرفتن از غولهای آمریکایی مانند ویمو و کروز (Cruise) آغاز شد، هم اکنون رقابتی فراقارهای برای تصاحب بازار، حاکمیت بر دادهها و در اختیار گرفتن اهرمهای ژئوپلیتیک است.
تصمیم چین برای چرخش به سمت اروپا هم ناشی از جستجوی فرصتهای جدید و هم تصمیمی از روی ضرورت بود. سالهاست که واشینگتن محدودیتهایی بر فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی و دادهمحور چین اعمال میکند. اروپا میتواند جایگزینی برای بازار آمریکا باشد، چرا که قوانین و مقررات حاکم بر آن علیرغم عدم یکپارچگی و یکنواختی، با نوآوری سازگارتر است. مطابق راهبرد حمل و نقل کمیسیون اروپا، خودروهای خودران باید تا سال ۲۰۳۰ در مقیاس گستردهای مورد استفاده قرار گیرند. شهرهایی مثل هامبورگ و یوتبری نیز کریدورهای ویژهای برای خودروهای هوشمند در نظر گرفتهاند.
آمادگی و پذیرا بودن اروپا فرصتی برای پکن فراهم آورده تا قدرت نرم خود را از طریق وابستگی متقابل فناورانه اعمال نماید. این شیوه نفوذ، در مقایسه با پروژههای زیرساختی طرح کمربند و جاده ظریفتر است و گذشته از جنبههای اقتصادی، اهمیت راهبردی نیز دارد. زیستبوم خودرویی اروپا علاوه بر فراهم کردن زمینه همکاریهای فنی، امکان مشارکت در تعیین استانداردهای آینده حمل و نقل را هم به چین میدهد. بهکارگیری سامانههای خودرویی خودران (AV) چینی در قلب اروپا، پکن را قادر میسازد تا بر هنجارهای جهانی مدیریت دادهها، شیوهنامههای ایمنی و اخلاق هوش مصنوعی – که روز به روز پیوندشان با حاکمیت دیجیتال و رقابت ژئوپلیتیک محکمتر میشود – تاثیر بگذارد.
شرکت ویراید طرحی را با مشارکت بوش آلمان به منظور طراحی و ساخت یک سامانه کمکراننده پیشرفته «تک مرحلهای» در دست اجرا دارد که «ادراک» محیطی و تصمیمگیری را در قالب فرایندی واحد با هم ادغام میکند. بایدو نیز با لیفت برای عرضه خودروهای خودران آپولو گو در اروپا همکاری دارد که تا سال ۲۰۲۶ در آلمان و بریتانیا آغاز خواهد شد. قرار است لیفت اداره پلتفرم و بایدو نیز تامین خودروها و فناوریهای اصلی را بر عهده بگیرد.
این مشارکتها نشان میدهد که چگونه شرکتهای چینی در حال نفوذ به درون زیستبوم حمل و نقل اروپا هستند و ضمن بهره بردن از فوت و فنهای صنعتی آن، به بازارش هم دسترسی پیدا میکنند. شوالیههای فناوری پکن از طریق همکاری و همراهی با بازیگران برتر اروپایی و آمریکایی، بر استانداردهایی تاثیر میگذارند که آینده حمل و نقل خودران را شکل خواهد داد.
در دو سال اخیر حضور شرکتهای چینی سازنده خودروهای خودران در اروپا به میزان چشمگیری افزایش یافته و مثلا پونی.ایآی در حال تاسیس دفتر مرکزی اروپایی خود در لوکزامبورگ است که به عنوان پایگاهی برای تحقیق و توسعه و آزمایش فناوریهای حمل و نقل خودران عمل خواهد نمود. این راهبرد توسعه نشان میدهد که چگونه برندهای چینی سازنده خودروهای برقی (EV) مانند بیوایدی و نیو (Nio) از اروپا به عنوان دروازهای برای ورود به بازار جهانی استفاده کردهاند.
با این وجود، اشتیاق اروپا با نگرانیهایی نیز همراه است. چه در سطح اتحادیه اروپا و چه در سطح هر یک از کشورهای عضو این اتحادیه، بین سیاستگذاران اختلاف نظر وجود دارد: برخی به منافع اقتصادی خوشبین و برخی دیگر از لحاظ امنیت ملی محتاط هستند. هیات حفاظت از دادههای اروپا هشدار داده که خودروهای خودران مجهز به حسگرهای با وضوح بالا میتوانند ناخواسته برخی اطلاعات قابل شناسایی را ثبت و ضبط کنند و این امر، سوالات و تردیدهایی را در زمینه حاکمیت بر دادهها به وجود آورده است.
این واقعیت ژئوپلیتیک در حال تغییر دادن راهبرد صنعتی اروپا نیز هست. طرحهایی مانند قانون هوش مصنوعی و قانون تراشه اتحادیه اروپا (EU Chips Act) با هدف محافظت از حاکمیت فناوری و در عین حال باز نگه داشتن بازارها ارائه گردیدهاند. در سمت مقابل، شرکتهای چینی هم یاد میگیرند که با این شرایط سازگار شوند.
برای خودروسازان اروپایی، ورود چین میتواند هم فرصت و هم تهدید باشد: همکاری با شرکتهای چینی سازنده خودروهای خودران امکان دسترسی سریعتر به زیستبومهای بالغ اتوماسیون را برای آنها فراهم میسازد، ولی از سوی دیگر با خطر تعمیق وابستگی به معماری هوش مصنوعی چینی همراه است و نگرانیهایی شبیه به بخش باتریهای EV را به دنبال دارد.
اقدامات چین بخشی از یک فرایند ژئوپلیتیک گستردهتر هم هست. پکن میخواهد از تسلط بر تولید صنعتی به سمت تعیین هنجارهای فناوری حرکت کند. همزمان با تشدید محدودیتهای صادراتی واشینگتن و ممنوعیت فروش تراشههای هوش مصنوعی به چین، پکن نفوذ خود را از طریق فناوریهای دومنظوره که در مرز بین کاربردهای تجاری و راهبردی قرار دارند، گسترش میدهد. ادغام شرکتهای چینی در خوشههای نوآوری اروپا چیزی فراتر از صادرات خودرو است و در واقع چین الگوهای حکمرانی و معماری دادهها را صادر میکند.
به عبارت دیگر نفوذ بینالمللی نه از طریق ایدئولوژی، بلکه از طریق استانداردهای حاکم بر اقتصادهای آینده به دست خواهد آمد. اروپا از این نظر به میدان نبرد نیابتی بین دیدگاههای آمریکا و چین در مورد حاکمیت بر هوش مصنوعی تبدیل شده است.
پذیرش این وضعیت از سوی اروپا، هم از نیاز اقتصادی و هم از عملگرایی سیاسی ناشی میشود. اروپا اتوماسیون را راهی برای احیای صنایع و کاهش «ردپای کربنی» میداند، و چین راهحلی آماده با هزینه مناسب برای این مسائل ارائه میدهد.
با این حال استراتژیستهای اروپایی همچنان درباره موضوع وابستگی داده (data dependence) محتاط هستند. وسایل نقلیه خودران حجم عظیمی از دادههای مکانی را تولید میکنند که میتواند هم منبعی راهبردی برای آموزش هوش مصنوعی باشد و هم امنیت ملی را تحت تاثیر قرار دهد. اگر شرکتهای چینی کنترل این مجموعههای داده را در دست بگیرند، اروپا در معرض خطر وابستگی به الگوریتمهای خارجی برای مدیریت شبکههای حمل و نقل خود قرار خواهد گرفت.
در همین حال خودروسازان چینی مانند لیپموتور و سایک مشغول افزایش فعالیت و نفوذ خود در حوزه تحقیق و توسعه در اروپا هستند. لیپموتور برای عرضه محصولاتش در بخش رانندگی هوشمند تا سال ۲۰۲۶ آماده میشود، و آیام موتورز (IM Motors) – از زیرمجموعههای سایک – آزمون جادهای سطح +۲ خودروهای خودران را در فرانسه و هلند آغاز نموده است. اتحادیه اروپا از چنین همکاریهایی استقبال میکند، ولی در مورد وابستگیهای راهبردی بالقوه هم جانب احتیاط را نگه میدارد، بهویژه حالا که رقابت بر سر حکمرانی هوش مصنوعی بین چین، آمریکا و اتحادیه اروپا شدت گرفته است.
هم اکنون قاره سبز به صحنه نوع جدیدی از رقابت ژئوپلیتیک تبدیل شده است؛ رقابتی که به جای تعرفههای گمرکی یا کشتیهای جنگی، با الگوریتمها، حسگرها و دستورالعملها و قوانین صورت میپذیرد. آیا اروپا میتواند فناوری چین را بدون به خطر انداختن استقلال راهبردی خود مهار کند؟ پاسخ این سوال، آینده حمل و نقل و حتی شاید تعادل جهانی قدرت در قرن بیست و یکم را شکل خواهد داد. اروپا باید یکی از دو گزینه پذیرش چینیها و ادغام شدن با آنها و یا حفظ استقلال دیجیتالی خود را انتخاب کند، و نتیجه این انتخاب میتواند تعیین کننده فرمانروای فناوری جهان در دهه آینده باشد.
منبع: scmp
