تحلیلگران بر این باورند که این هواپیما با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید و موتورهای بومی، به‌زودی جایگزین مدل‌های پیشین خواهد شد و نقش کلیدی در آموزش خلبانان جنگنده‌های نسل پنجم و ششم چین ایفا خواهد کرد.
جنگنده آموزشی نسل جدید چین که توسط گروه صنایع هوایی هونگدو (Hongdu Aviation Industry Group) طراحی و ساخته شده است، در تاریخ ۲۸ اکتبر۲۰۲۵ نخستین پرواز خود را انجام داد. این پرواز آزمایشی در حالی صورت گرفت که هواپیما هنوز رنگ‌آمیزی نهایی نداشت و تنها با پوشش اولیه زردرنگ و بدون شماره سریال مشخص دیده شد.
این جنگنده آموزشی که فعلا با نام جی‌ال-دابل‌ایکس (JL-XX) شناخته می‌شود، توسط شرکت سازنده هواپیماهای آموزشی مشهور چین از جمله سی‌جی-۶ (CJ-6)، جی‌ال-۸ (JL-8) و جی‌ال-۱۰ (JL-10) برای ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLA) توسعه یافته است.
طراحی جدید و استفاده از موتورهای بومی
وجود نقاط نصب تسلیحات در نوک بال‌ها و دماغه خاکستری‌رنگ که احتمالا محل رادار داخلی است، نشان می‌دهد که این هواپیما علاوه بر آموزش پیشرفته، قابلیت انجام ماموریت‌های رزمی سبک را نیز دارد. بر همین اساس، بسیاری از کارشناسان آن را هم‌رده با جنگنده آموزشی رزمی کره جنوبی کا‌آی اف‌ای-۵۰ (KAI FA-50) می‌دانند.
گفته می‌شود جی‌ال-دابل‌ایکس از دو موتور توربوفن مین‌شان (Minshan) بهره می‌برد که هر یک بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کیلوگرم‌نیرو رانش تولید می‌کنند و جایگزین موتورهای اوکراینی AI-222-25 در مدل جی‌ال-۱۰ شده‌اند. هرچند نام دقیق موتور هنوز تایید رسمی نشده است، اما برخی گزارش‌ها آن را با نام‌های دبلیواس-۱۷ (WS-17) یا دبلیواس-۱۲ (WS-12) معرفی کرده‌اند. این تحول نشان‌دهنده کاهش وابستگی چین به تامین‌کنندگان خارجی به‌ویژه اوکراین است.
سایر جنگنده‌های آموزشی چین
در حال حاضر، نیروی هوایی (PLAAF) و نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLANAF) دو هواپیمای آموزشی پیشرفته در اختیار دارند: جی‌ال-۹ (JL-9) و جی‌ال-۱۰ (JL-10). هر دو در دهه ۲۰۰۰ توسعه یافتند اما با فلسفه طراحی متفاوت.
جی‌ال-۹ نسخه‌ای اقتصادی‌تر بر پایه جی‌جی-۷ (JJ-7) است که خود از جنگنده جی-۷ (J-7) – نسخه چینی میگ-۲۱ (MiG-21) – مشتق شده است. این مدل با موتور دبلیوپی-۱۳ (WP-13) و سامانه کنترل پرواز مکانیکی ساخته شده و بخش دم آن شباهت زیادی به نسل قبلی دارد، اما دماغه و سامانه‌های اویونیکی آن کاملا مدرن‌سازی شده‌اند. نسخه صادراتی آن به کشورهایی چون سودان و میانمار فروخته شده و به‌عنوان جنگنده سبک تهاجمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مقابل، جی‌ال-۱۰ یک طرح مدرن‌تر است که از دو موتور، سامانه کنترل دیجیتال پرواز با سیم (Fly-by-wire)، کابین تمام شیشه‌ای (Glass Cockpit) و موتورهای توربوفن پس‌سوزدار بهره می‌برد. این هواپیما توسط هونگدو با همکاری فنی شرکت روسی یاکولف (Yakovlev) توسعه یافت و تاکنون کشورهایی مانند امارات متحده عربی و زامبیا آن را سفارش داده‌اند. از نسخه دریایی آن اطلاعات چندانی در دست نیست، اما تصاویر یک نمونه آزمایشی از آن بر روی ناو هواپیمابر فوجیان (Fujian) دیده شده است. گمان می‌رود این نسخه دارای بال‌های بزرگ‌تر، ترمز هوایی بزرگ‌تر و سکان‌های بازطراحی‌شده برای عملیات پروازی در ناو باشد.
منبع: theaviationist
