این وضعیت به یک بحران ازدحام مداری منجر شده که پایداری فضا را تهدید می‌کند و خطر برخورد، ایجاد زباله فضایی و تداخل امواج رادیویی را افزایش می‌دهد.
مقالات منتشرشده در نشریات معتبر علمی همچون نیچر (Nature) و ساینس (Science) هشدار داده‌اند که در صورت ادامه روند کنونی، شمار ماهواره‌های مدار نزدیک زمین از ظرفیت ایمن فراتر خواهد رفت و محیط فضایی دیگر پایدار نخواهد بود. بیش از ۱۰۰ دانشمند در نامه‌ای به اتحادیه بین‌المللی مخابرات (International Telecommunication Union) خواستار توقف پرتاب‌های استارلینک (Starlink) شدند.
از معماری ماژولار تا استخر منابع جهانی
برای مقابله با این بحران، گروهی از پژوهشگران دانشگاه ملی فناوری دفاعی چین (National University of Defense Technology) راهکاری به نام OSSMC ارائه کرده‌اند که از مدل متن-باز اینترنت الهام گرفته است. این نوآوری بر دو ستون کلیدی استوار است:
- معماری SNAI : در این مدل، ماهواره‌ها به واحدهای ماژولار شامل حسگرها، شبکه‌ها و پردازش هوش مصنوعی تقسیم می‌شوند. این ساختار امکان اشتراک‌گذاری پویای منابع میان ماهواره‌ها را فراهم می‌کند و نیاز به کارکردهای تکراری و جداگانه را از بین می‌برد.
- الگوی CPT : یک استخر منابع جهانی ایجاد شود که پلتفرم‌های ابری فضایی، مجموعه‌های ماهواره‌ای و پایانه‌های کاربر را به هم متصل می‌کند. این رویکرد همکاری فرامرزی را ممکن ساخته و به جای منظومه‌های ملی پراکنده، مشابه با نحوه اشتراک‌گذاری منابع محاسباتی در اینترنت زیرساختی یکپارچه ارائه می‌دهد.
افزایش بهره‌وری و کاهش خطرات با OSSMC
ارزیابی‌های آزمایشی نشان داده‌اند که OSSMC پیشرفت‌های چشمگیری در کارایی ماهواره‌ها، عملکرد و پایداری فضایی به همراه دارد. بر اساس این طرح، تا سال ۲۰۳۶ تعداد ماهواره‌ها در حدود ۴۸ هزار واحد تثبیت می‌شود، در حالی که همچنان خدمات لحظه‌ای و سفارشی را به جمعیت ۸ میلیارد نفری جهان ارائه خواهد کرد. در حوزه عملکرد عملیاتی، نرخ موفقیت ماموریت‌ها از ۲۶.۲۱ درصد به ۴۵.۷۳ درصد افزایش یافته است. همچنین دقت ناوبری بر اساس شاخص GDOP نسبت به سامانه‌های تقویت ناوبری موجود مانند «سنتی‌اسپیس» (Centispace) بیش از ۵۱.۰۷ درصد بهبود داشته است. از منظر پایداری فضایی، OSSMC احتمال برخورد در حجم مداری را ۲۸.۷ درصد و شاخص تاثیر مداری را ۵۳.۱۵ درصد کاهش می‌دهد و خطرات ناشی از پراکندگی زباله‌های فضایی را به‌طور موثر مهار می‌کند.
این رویکرد، سامانه‌های فضایی را از طرح‌های ملی پراکنده به یک زیرساخت مشترک تبدیل می‌کند و ثابت می‌سازد که تنها ۵۰ هزار ماهواره (و نه میلیون‌ها) می‌تواند نیازهای جهانی را به شکلی پایدار تامین کند. این ابتکار علاوه بر حل بحران ازدحام مداری، دسترسی برابر به منابع فضایی را ترویج می‌دهد و با چشم‌انداز معاهده فضای ماورای جو سازمان ملل (UN Outer Space Treaty) درباره میراث مداری مشترک بشریت همسو است.
منبع: eurasiareview
