بر اساس اعلام مؤسسه فیزیک مدرن وابسته به آکادمی علوم چین، سامانه جدید شتاب‌دهنده پزشکی یون سنگین نسل دوم به‌عنوان یک پروژه پایلوت در بیمارستان مرکزی مردم هویژو اجرا می‌شود و نمادی از تلاش‌های فناورانه برای بومی‌سازی تجهیزات پیشرفته پرتودرمانی با کارایی بالا است.
به گزارش چاینا دیلی، نسخه جدید شتاب‌دهنده پزشکی یون سنگین نسل دوم با ویژگی‌هایی چون افزایش شدت پرتو، کاهش حجم فیزیکی، بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های عملیاتی بیمارستان طراحی شده و نسبت به مدل پیشین خود در بیمارستان ووی‌وی، از طراحی عمودی و جمع‌وجورتری برخوردار است. این طراحی امکان استفاده در بیمارستان‌های بیشتری را فراهم می‌سازد و زیرساخت لازم برای گسترش این فناوری را مهیا می‌کند.
معاون مؤسسه فیزیک مدرن، در این‌باره گفت: «پرتوهای یون سنگین به‌دلیل ویژگی‌های فیزیکی و زیستی خاص خود، دارای قدرت بالای تخریب سلول‌های سرطانی هستند و می‌توانند انرژی خود را دقیقاً در محل تومور آزاد کنند، که موجب شکست دو رشته‌ای دی‌ان‌آ در سلول‌های سرطانی و القای آپوپتوز می‌شود.»
به گفته وی، در مقایسه با پرتودرمانی‌های سنتی، این روش کمتر به بافت‌های سالم آسیب می‌زند، نیاز به جلسات درمانی کمتری دارد، درد کمتری ایجاد می‌کند و اثرات جانبی کمتری بر زندگی روزمره بیماران دارد.
از مهم‌ترین مزایای فنی دستگاه جدید می‌توان به طراحی ساختار عمودی، کاهش محیط شتاب‌دهنده نسبت به نمونه ۵۶ متری موجود در ووی‌وی، و سازگاری بیشتر با محیط‌زیست اشاره کرد. همچنین با مصرف انرژی کمتر و کاهش بار واردشده بر شبکه برق، این سامانه هزینه‌های عملیاتی بیمارستان را نیز کاهش خواهد داد.
اولین شتاب‌دهنده پزشکی یون سنگین بومی‌سازی‌شده در چین، در مارس ۲۰۲۰ توسط موسسه فیزیم مدرن طراحی و در بیمارستان تومور در استان گانسو راه‌اندازی شد. طبق گفته معاون این بیمارستان، تا ژوئن ۲۰۲۵ بیش از ۲۰۲۰ بیمار از جمله ۵ بیمار خارجی با استفاده از این فناوری تحت درمان قرار گرفته‌اند. این بیماران عمدتاً به تومورهایی در نواحی مختلف مانند مغز، گردن، سینه، شکم، لگن، ستون فقرات و اندام‌ها مبتلا بوده‌اند.
درمان در این مرکز با طراحی سه‌بعدی دقیق ساختار اندام‌ها و موقعیت تومور انجام می‌شود و پرتوهای یون سنگین با دقت بالا به بافت هدف منتقل می‌شوند. پیگیری‌های بالینی نشان داده‌اند که نرخ بقای ۱۲ ماهه بیماران ۸۸.۱۱ درصد و نرخ بقای ۳۶ ماهه ۷۰.۰۹ درصد بوده است.
پس از موفقیت نمونه اولیه، سامانه‌های مشابهی در شهرهای لانژو، هانگژو و پوتیان نیز به بهره‌برداری رسیده‌اند. در حال حاضر نیز پروژه‌هایی در نانجینگ، چانگ‌چون و دیگر شهرهای چین در حال توسعه هستند.
موسسه فیزیک مدرن اعلام کرده است که توسعه تجهیزات پیشرفته پرتودرمانی، به‌ویژه مبتنی بر یون سنگین، بخشی از راهبرد کلان چین برای استفاده از فناوری‌های پیشرفته در ارتقای سلامت عمومی است. این مؤسسه در تلاش است با تمرکز بر خودکفایی علمی و توسعه فناوری‌های کلیدی، راه را برای دسترسی گسترده‌تر به درمان‌های دقیق و اثربخش سرطان هموار سازد.
این نوع اکتشافات فناورانه و علمی در حوزه پرتودرمانی پیشرفته، به‌ویژه با استفاده از شتاب‌دهنده‌های یون سنگین، دارای مزایا و دستاوردهای چندلایه‌ای، راهبردی و بلندمدت هستند که در ابعاد مختلف پزشکی، فناورانه، اقتصادی و اجتماعی قابل ارزیابی هستند. استفاده از پرتوهای یون سنگین موجب ارتقاء اثربخشی درمان سرطان از طریق هدف‌گیری دقیق‌تر تومورها، کاهش آسیب به بافت‌های سالم و افزایش احتمال نابودی سلول‌های سرطانی می‌شود، به‌ویژه در تومورهایی که نسبت به روش‌های درمانی متداول مقاوم هستند یا امکان جراحی آن‌ها وجود ندارد. علاوه بر این، کاهش تعداد جلسات درمانی، درد کمتر و اثرات جانبی محدودتر، باعث بهبود کیفیت زندگی بیماران در طول درمان می‌شود.
از سوی دیگر، طراحی فشرده، مصرف انرژی پایین‌تر و کاهش هزینه‌های عملیاتی، امکان استفاده از این سامانه را در بیمارستان‌های بیشتر فراهم کرده و به بهینه‌سازی مصرف منابع منجر می‌شود. بومی‌سازی این فناوری نیز گامی بلند در مسیر خودکفایی علمی و کاهش وابستگی به تجهیزات وارداتی به‌شمار می‌رود و زمینه‌ساز توسعه صنایع دانش‌بنیان داخلی است. با گسترش این فناوری در مناطق مختلف، زیرساخت ملی سلامت تقویت شده و عدالت درمانی ارتقاء می‌یابد، چرا که بیماران بیشتری در نقاط مختلف کشور به درمان‌های پیشرفته دسترسی خواهند داشت.
همچنین، این پروژه‌ها با تلفیق علوم پایه همچون فیزیک انرژی بالا با نیازهای بالینی، باعث هم‌افزایی میان رشته‌های علمی شده و نمونه‌ای موفق از پیوند پژوهش و عمل بالینی هستند. از سوی دیگر، نتایج مثبت بالینی و طراحی بومی این فناوری، زمینه را برای معرفی آن به‌عنوان یک برند علمی و پزشکی در سطح بین‌المللی فراهم می‌سازد و می‌تواند فرصتی برای همکاری‌های علمی جهانی و جذب بیماران خارجی به وجود آورد.
در مجموع، توسعه شتاب‌دهنده‌های یون سنگین پزشکی، نه‌تنها تحولی نوین در درمان سرطان است، بلکه نمونه‌ای بارز از فناوری در خدمت سلامت عمومی و ارتقاء جایگاه علمی کشور در عرصه جهانی محسوب می‌شود.
منبع: chinadaily
