اگر دقت کرده باشید، به نظر می‌رسد تنها چیزی که همه درباره آن حرف می‌زنند، ظهور و رونق هوش مصنوعی در آینده‌ای نزدیک است. چه آمازون، چه گوگل و یا فیسبوک، انگار که همگی آنها با سرعت هر چه تمام‌تر گرفتار بازی هوش مصنوعی می‌شوند و طبق شواهد و قرائن، آنها مجبور هستند که با رشد سریع هوش مصنوعی در چین همراه شوند.
پیدایش غول‌های فناوری چین: بَیدو، علی بابا و تنسنت
در دهه‌های اخیر، چین به‌عنوان منبع یکه و بلامنازع ساخت و تولید برای تعداد قابل توجهی از شرکت‌های معتبر غربی شناخته شده است. این‌که آیا این امر موجب رضایتمندی غرب بوده یا نه هم چنان قابل بحث است، اما آن‌چه مسلم است این است که چین با پشتکار، زمینه را برای ورود خود به دنیای فناوری فراهم کرده و قدرتمند پیش می‌رود تا سکان هدایت این مرکب را در عرصه جهانی به دست گیرد.
سه شرکت در این امر پیشگام بوده‌اند: بَیدو، علی‌بابا و تنسنت. این اسامی از دیدگاه بسیاری از غربی‌ها آشنا نیستند، زیرا محصولات و خدمات آنها نفوذ زیادی به بازارهای غربی نداشته است؛ اما این سه شرکت، اقتصاد دوم جهان را تحت سلطه خود درآورده‌اند.
بَیدو
این شرکت که معمولاً از آن به‌عنوان گوگل چین یاد می‌شود، با قریب به ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه بازار و ۶۵ درصد از سهم بازار جستجوها در چین، جایگاه ۲۳اُم در میان صد شرکت دیجیتالی برتر مجله فوربز را به خود اختصاص داده است. این سرویس نیز همانند گوگل، خدماتی از قبیل فید، خرید، اپلیکیشنی قابل مقایسه با گوگل‌مپ و سایر خدمات را به کاربران خود ارائه می‌دهد.
علی‌بابا
علی‌بابا که بزرگترین شرکت اینترنتی چین است، ششمین شرکت اینترنتی بزرگ در جهان به شمار می‌آید. این شرکت در مقیاس جهانی، رقابت تنگاتنگی با آمازون دارد و در تلاش است تا به بازار فروشندگان اینترنتی جهان تبدیل شود و تاکنون هم موفق به حفظ جایگاه خود شده است. علی‌بابا در روز مجردها که معادل روز پرایم در پلتفرم آمازون است، رکورد ۲۵ میلیارد دلار فروش جهانی در یک روز را شکست.
تنسنت
به‌عنوان غول شبکه‌های اجتماعی چین، دو اپلیکیشن اصلی تنسنت، یعنی وی‌چت و کیوکیو، تاکنون عمدتاً به بازار چین محدود بوده‌اند. مقایسه مستقیم تنسنت با فیسبوک و توئیتر باعث نادیده گرفته شدن وسعت آن می‌شود. با این همه، اپلیکیشن‌های تنسنت به‌عنوان پلتفرم‌های اصلی خبری، خرید، دوست‌یابی، پیام‌رسانی و بازی برای بیش از یک میلیارد کاربر چینی در جهان به کار می‌روند.
چرخش به سوی هوش مصنوعی در چین
طی یک دهه اخیر، این سه شرکت حرکت هماهنگی را به سمت ارائه هوش مصنوعی ترتیب داده‌اند. بَیدو برنامه‌های خود را در زمینه هوش مصنوعی از سال ۲۰۱۰ با سرمایه‌گذاران مطرح کرد که این زمان، پنج سال پیش از آن است که گوگل مسأله “یادگیری ماشین” را با سرمایه‌گذاران خود در میان بگذارد.
این سه شرکت هم‌چنین در زمینه سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های هوش مصنوعی در سرتاسر جهان عملکردی سلطه‌جویانه داشته‌اند. از سرمایه‌گذاری تنسنت در شرکت کانادایی Element AI و شرکت Atomwise مستقر در آمریکا که از طرف شرکت بَیدو نیز سرمایه‌گذاری جذب کرد، گرفته تا سرمایه گذاری‌های علی‌بابا در شرکت اسرائیلی Nexar، همه و همه منجر به اختصاص سهم بیشتر این سه شرکت در بازار هوش مصنوعی شده است. در حالی که چین تنها ۹ درصد از معاملات جهانی شرکت‌های هوش مصنوعی را در سال ۲۰۱۷ دربر می‌گیرد، روی‌هم رفته قریب به نیمی (۴۸%) از کل سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی از آنِ این کشور است که آمریکا را با ۳۸% از سهم این سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۱۷ مغلوب خود ساخته است.
به عنوان مثال، در این زمینه بَیدو راه را برای تولید اتومبیل‌های خودران هموار می‌سازد، علی‌بابا با به‌کارگیری هوش مصنوعی به ساخت شهرهای هوشمند گرایش دارد و تنسنت هم با معرفی یک دستیار مراقبت‌های بهداشت و درمان در پلتفرم وی‌چت خود، به حوزه هوش مصنوعی در پزشکی روی آورده است.
چین هوش مصنوعی را به خدمت می‌گیرد
چین رفته رفته به‌شدت به آمریکای اوایل قرن بیستم شباهت پیدا می‌کند. در حالی که اروپا در دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها دست به اکتشافات می‌زد و درک بشر را – از امواج رادیویی گرفته تا انرژی هسته‌ای – گسترش می‌داد، آمریکا همان پیشرفت‌ها را اتخاذ کرده و با آنها فناوری‌های جدید – از گیرنده‌های رادیویی بازار انبوه گرفته تا کامپیوترها – تولید می‌کرد. امروزه چین پیشتاز پیاده‌سازی سیستم‌های هوش مصنوعی است که در آمریکا و دیگر نقاط جهان نظریه‌پردازی شده و توسعه پیدا می‌کنند.
رشد هوش مصنوعی در چین شاید به پیشرفت انقلابی قرن حاضر تبدیل شود. به گفته کای‌فو لی، رئیس پیشین گوگل چین، “یادگیری عمیق، تنها اختراع بزرگ دوران اکتشاف تا به امروز بوده که از سوی آمریکا هدایت می‌شد. اما از زمان توسعه یادگیری عمیق ما پا به دوران پیاده‌سازی گذاشته‌ایم که آن‌چه در آن اهمیت دارد، اجرا، کیفیت محصول، سرعت و داده است و این درست همان جایی است که چین وارد میدان می‌شود.”
