به گزارش چاینا دیلی، این پژوهش که در مجلهی معتبر منتشر شد، نشان میدهد که فعالسازی دوباره یک مسیر ژنتیکی تکاملی غیرفعالشده که در متابولیسم ویتامین A نقش دارد، امکان بازسازی بافت گوش در جوندگان را فراهم میسازد.
برخلاف حیواناتی مانند ماهیها و سمندرها، پستانداران توانایی محدودی در بازسازی کامل بافتها یا اندامهای آسیبدیده دارند. لاله گوش که توانایی ترمیم آن در گونههای مختلف بسیار متفاوت است، به عنوان یک مدل ایدهآل برای مطالعهی تکامل ظرفیت بازسازی در پستانداران انتخاب شده است.
یکی از دانشمندان این تحقیق گفت: «بازسازی، ویژگیای است که در برخی حیوانات بهخوبی حفظ شده اما در برخی دیگر از بین رفته است. درک اینکه چه تحولاتی در طول فرگشت حیوانات رخ داده تا منجر به از دست رفتن یا افزایش این قابلیت شود، میتواند دریچهای تازه به روی پزشکی ترمیمی بگشاید.»
نتایج این مطالعه نشان داد که گونههای غیرترمیمی پستانداران پس از آسیب، ژن Aldh1a2 را به اندازهی کافی فعال نمیکنند — نقصی کلیدی که آنها را از گونههای ترمیمکننده متمایز میسازد.
محققان مؤسسه ملی علوم زیستی، تحقیقات پکن و دانشگاه کشاورزی و جنگلداری شمال غرب چین دریافتند که بیان پایین این ژن منجر به تولید ناکافی اسید رتینوئیک میشود — مولکولی که در فرآیندهای ترمیمی نقش حیاتی دارد.
در ادامه، آنها نشان دادند که با فعالسازی این ژن یا تأمین اسید رتینوئیک از طریق یک تقویتکننده ژنی گرفتهشده از خرگوشها، میتوان توانایی ترمیم بافت را در موشها و موشهای صحرایی بازگرداند.
اسید رتینوئیک بهطور گستردهای در ترمیم بافتهای مختلف از جمله استخوان، اندامها، پوست، اعصاب و ریه نقش دارد.
اسید رتینوئیک یکی از مشتقات فعال ویتامین A است که نقشی حیاتی در رشد، تمایز سلولی، بازسازی بافتها و تکامل جنینی ایفا میکند. این ترکیب از طریق تنظیم بیان ژنها، بر فرایندهایی همچون رشد سلولهای بنیادی، ترمیم پوست و بافت، بازسازی استخوان و اعصاب، و شکلگیری صحیح اندامها در جنین اثر میگذارد. امروزه، فرمهای مصنوعی اسید رتینوئیک نیز در درمان برخی بیماریهای پوستی، برخی سرطانها و اختلالات مادرزادی مورد استفاده قرار میگیرند. نقش این مولکول در بازسازی طبیعی بافتها، آن را به یکی از مهمترین اهداف مطالعات پزشکی ترمیمی در آینده تبدیل کرده است.
دانشمندان بیان داشتند که «این پژوهش نه تنها هدفی مستقیم را که درگیر در تکامل قابلیت ترمیم است شناسایی کرده، بلکه چارچوبی بالقوه برای بررسی مکانیزمهای شکست ترمیم در سایر اندامها یا گونهها ارائه میدهد.»
کشف کلید ژنتیکی مرتبط با توانایی ترمیم در پستانداران، یکی از دستاوردهای علمی مهمی است که دارای فواید و مزایای چندلایه و بنیادینی در حوزههای مختلف زیستپزشکی، ژنتیک، پزشکی ترمیمی و درمانهای نوین آیندهنگر به شمار میرود. این پژوهش میتواند مسیر توسعه درمانهای نوآورانه برای بازسازی بافتها و اندامهایی را هموار سازد که پیش از این در پستانداران غیرقابل ترمیم تلقی میشدند.
همچنین، با شناسایی ژنهایی مانند Aldh1a2 و درک نقش آنها در فرایند ترمیم، دانشمندان قادر خواهند بود مکانیزمهای پیچیده زیستی درونزا را بهتر هدفگذاری کنند. فعالسازی این مسیرهای ژنتیکی میتواند در درمان آسیبهای مزمن همچون صدمات ستون فقرات، اعصاب، زخمهای غیرقابل التیام و بیماریهای ریوی نقش حیاتی ایفا کند. علاوه بر این، این یافتهها امکان الگوبرداری از حیواناتی با قابلیت بالای ترمیم را فراهم میسازد تا بتوان سامانههای مشابهی را در انسان بازسازی و مهندسی کرد. یکی از نکات کلیدی این تحقیق، تأکید بر نقش مهم اسید رتینوئیک بهعنوان یک مولکول اصلی در فرایند بازسازی است، که میتواند پایهگذار توسعه داروها و روشهای درمانی جدید باشد.
اسید رتینوئیک یکی از مشتقات فعال ویتامین A است که نقشی حیاتی در رشد، تمایز سلولی، بازسازی بافتها و تکامل جنینی ایفا میکند. این ترکیب از طریق تنظیم بیان ژنها، بر فرایندهایی همچون رشد سلولهای بنیادی، ترمیم پوست و بافت، بازسازی استخوان و اعصاب، و شکلگیری صحیح اندامها در جنین اثر میگذارد.
امروزه، فرمهای مصنوعی اسید رتینوئیک نیز در درمان برخی بیماریهای پوستی، برخی سرطانها و اختلالات مادرزادی مورد استفاده قرار میگیرند. نقش این مولکول در بازسازی طبیعی بافتها، آن را به یکی از مهمترین اهداف مطالعات پزشکی ترمیمی در آینده تبدیل کرده است.
منبع: chinadaily