ربات سفیدرنگی را مشاهده میکنید که در حال «بالا رفتن» از یک لوله دایرهای است. با جمع شدن و کش آمدن بدن کرممانندش، به نرمی حرکت میکند و حتی زاویهای ۹۰ درجه را نیز به راحتی پشتسر میگذارد.
این ربات لوله-نورد که به صورت یک تکه با استفاده از پرینترهای سهبعدی ساخته شده، از چند مکانیزم نوین خمیدگی نرم بهره میبرد. تیم تحقیقاتی پرفسور زوئو سییانگ (Zuo Siyang) و دکتر لیو جیانبین (Liu Jianbin) در دانشگاه Tianjin واقع در شهرستان تیانجین در شمال چین، این ربات را توسعه دادهاند.
هرچند مدتی است از رباتهای لوله-نورد برای نظارت لحظهای، بررسی چکه و نشتی، و … استفاده میشود، تا کنون هیچ یک از توانایی بالا رفتن از سطوح بیرونی و درونی لوله بهرهمند نبودهاند.
به علاوه، چنین رباتهایی معمولا برای کاربردهایی خاص و با ساختاری پیچیده طراحی میشوند، این امر باعث کاهش تطابق آنان با شرایط مختلف میشود. همچنین به خاطر مواد سخت به کار رفته در ساخت آنها، وزن نسبتا زیادی هم دارند.
با این حال طراحی جدید محققان دانشگاه تیانجین، چالشهای مذکور را برطرف میکند. ربات از چنگک بالایی، بخش میانی، و چنگک پایینی تشکیل شده، ۳ لوله ورودی هم در عقب ربات برای کنترل این سه قسمت تعبیه شده است.
لیو میگوید: «برای آغاز «بالا رفتن» تنها لازم است چنگکهای ربات را منقبض یا منبسط کنیم. حرکات دستگاه کاملا تحت کنترل ما است». بخش میانی مانند یک کرم، هنگام وارد شدن فشار کش میآید و با قطع شدن فشار، به حالت اول برمیگردد.
این مکانیزم خمیدگی نرم، که توسط پرینترهای سهبعدی ساخته شده، از کشش جزئی مادهای انعطافناپذیر بهره میبرد تا ربات قادر به تغییر شکل و خمیدگی شدید و چرخشهای طولی و عرضی باشد. این ربات به خوبی با لولههایی با ضخامت، قطر، انحنا و شیبهای مختلف تطابق پیدا کرده و میتواند هم درون و هم بیرون از لوله وظیفه خود را انجام دهد.
پژوهشگران برای طراحی این ربات پودمانی (Module based) از نرمافزار CAD استفاده کردهاند تا ارتقای آن در آینده آسانتر باشد. به گفته لیو «میتوان ماژولهای دیگری به آن اضافه کرد یا شعاع چنگکهایش را به میزان دلخواه تنظیم کرد».
این ربات قادر به حمل ۱۰۰۰ گرم بار است (۸۰ برابر وزن خود ربات).
به گفته این گروه، پژوهشگران قصد دارند در آینده ربات را به حسگرهایی مجهز کنند تا بتواند به طور مستقل حفظ و نگهداری لولهها را برعهده بگیرد.