این رصدخانه با شناسایی تابش الکترومغناطیسی پرانرژی در محدوده اشعه ایکس و پرتو گاما به دنبال انفجارهای کیهانی کوتاه مدت و بسیار شدید موسوم به انفجارهای پرتو گاما خواهد بود.
انفجارهای اشعه گاما به انفجارهایی فوقالعاده پرانرژی گفته میشود که در کهکشانهای دوردست قابل مشاهدهاند. این رویدادهای کیهانی پرانرژیترین و درخشانترین حوادث الکترومغناطیسی از زمان بیگ بنگ به شمار میروند. چنین انفجارهایی میتوانند انرژی بسیار زیادی در حد انرژی یک میلیارد میلیارد خورشید تولید کنند که این امر موجب میشود از فواصل خیلی دور نیز قابل رصد باشند.
در این برنامه، چین ابزار GRM را برای اندازهگیری طیف گسیلهای انفجار پرتو گاما توسعه میدهد. ابزار دیگر محققان چینی برای این پروژه، یک تلسکوپ مرئی است که بلافاصله پس از یک رویداد انفجاری پرتو گاما به دنبال نور ساطعشده از آن در طول موجهای نوری خواهد بود.
فرانسه نیز قرار است برای توسعه رصدخانه مذکور به نام SVOM (سرواژه Space-based multi-band astronomical Variable Objects Monitor) یک جفت ابزار علمی پیشرفته را به چین بفرستد.
این کشور مسئول ساخت تلسکوپ ECLAIRs است که به منظور رصد و تعیین موقعیت انفجارهای پرتو گاما به صورت تقریبا در لحظه توسعه مییابد. تلسکوپ MXT دیگر ابزاری است که فرانسه برای SVOM میسازد. این ابزار از اپتیکهای نوآورانهای موسوم به چشم خرچنگ (Lobster Eye) بهره میبرد تا میدان دید وسیعی فراهم کند.
برنامه توسعه رصدخانه SVOM از سال ۲۰۱۴ با همکاری سازمان ملی فضایی چین (CNSA) و آژانس ملی تحقیقات فضایی فرانسه (CNES) شکل گرفت. این رصدخانه دارای ابعاد ۲.۸ * ۲.۵ متر بوده و قادر است همه انواع شناختهشده انفجارهای اشعه گاما را تشخیص دهد.
رصدخانه SVOM با وزنی بالغ بر ۹۰۰ کیلوگرم قرار است در دسامبر سال جاری میلادی به وسیله حامل فضایی لانگ مارچ-۲سی (Long March-2C) از پایگاه فضایی شیچانگ (Xichang) در جنوب غربی چین به فضا پرتاب شود. مدت زمان ماموریت این رصدخانه ۳ سال اعلام شده است و در ارتفاع ۶۰۰ کیلومتری زمین به انجام ماموریت میپردازد.
چین و فرانسه هر دو به توسعه بخش زمینی ماموریت برای هدایت رصدخانه و دریافت دادههای علمی کمک خواهند کرد. گفتنی است در توسعه ماموریت فضایی مورد بحث، محققانی از بریتانیا و مکزیک نیز همکاریهایی را با چین و فرانسه انجام میدهند.
منبع: space