به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، گسترش سریع مشارکت در انرژیهای تجدیدپذیر بین چین و کشورهای شورای همکاری خلیجفارس که اساساً باانگیزههای اقتصادی هدایت میشود، میتواند سیاست جهانی انرژی را تغییر دهد. به گفته تحلیلگران، در حال حاضر، به نظر نمیرسد که غرب این مشارکتها را به عنوان یک تهدید مستقیم در نظر بگیرد، اما به سختی میتوان پیامدهای آن را نادیده گرفت.
شورای همکاری خلیجفارس – متشکل از عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت، عمان و بحرین حدود نیمی از واردات نفت به آسیا و همچنین مقادیر زیادی گاز طبیعی مایع و مواد پتروشیمی ضروری برای صنایع تولیدی آن را تأمین میکند.
به جرات میتوان گفت که با گسترش این همکاریها و افزایش ظرفیتهای تجدیدپذیر، پیامدهای ژئوپلیتیکی نیز وجود خواهد داشت.
عمیقتر شدن مشارکت چین و خلیجفارس میتواند به زودی مورد بررسی بیشتر واشنگتن قرار گیرد. ایالاتمتحده ممکن است کشورهای حاشیه خلیجفارس – به ویژه عربستان سعودی و امارات – را برای محدود کردن روابط خود با چین در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر که بر تولید جهانی سلولهای خورشیدی فتوولتائیک و توربینهای بادی مسلط است، تحتفشار قرار دهد.
در بحبوحه جنگ تجاری ادامهدار ایالاتمتحده و چین، پکن، شورای همکاری خلیجفارس را میتوان یک فرصت سرمایهگذاری استراتژیک و مرکز صادرات برای دور زدن محدودیتهای تجاری ایالاتمتحده دانست.
این امر دولتهای خلیجفارس را در موقعیت حساسی قرار میدهد، زیرا آنها تعادل بین اولویتهای داخلی و روابط خود با قدرتهای جهانی را دنبال میکنند و سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر از این اقدام متعادلکننده مستثنا نخواهد بود.
برخلاف تجارت طولانیمدت آنها در نفت و گاز، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر بین چین و خلیجفارس از همان ابتدا یک موضوع دو طرفه بوده است. در سال ۲۰۱۹، صندوق جاده ابریشم چین ۴۹ درصد از سهام ACWA Power عربستان سعودی را خریداری کرد و از آن زمان پروژههای تجدیدپذیر را در سراسر خلیجفارس، آفریقا و آسیای مرکزی افزایش داده است.
ژانویه امسال، ACWA Power وارد بازار چین شد و با شرکتهای Sungrow Renewables و Mingyang Smart Energy Group همکاری کرد تا دو پروژه را توسعه دهد که انتظار میرود ظرفیت آن بیش از ۱ گیگاوات باشد. این شرکت متعهد شد تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۳۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر در چین انجام دهد و از برنامههای پکن برای نصب ۲۵۰ گیگاوات تا ۳۰۰ گیگاوات ظرفیت انرژی پاک در سال استفاده کند.
یک همافزایی طبیعی بین کشورهای خلیجفارس و چین در فضای انرژیهای تجدیدپذیر وجود دارد. کشورهای حاشیه خلیجفارس مایل به تنوع بخشیدن به ترکیب انرژی خود هستند، در حالی که شرکتهای چینی تخصص فنی و سرمایه سرمایهگذاری را به روی میز آوردهاند.
معاملات انرژی سبز
معاملات اخیر نشاندهنده سرعت تشدید همکاری است. در ژانویه، شرکت PowerChina Guizhou Engineering قراردادی را برای ساخت دو پروژه خورشیدی در عربستان سعودی با ظرفیت ترکیبی ۱٫۷۵ گیگاوات منعقد کرد. این موضوع به دنبال توافقهایی به ارزش حدود ۲ میلیارد دلار بین ریاض و شرکتهای چینی Jinko Solar و TCL Zhonghuan در جولای سال ۲۰۲۴ برای ایجاد کارخانههای تولیدی با ظرفیت ۳۰ گیگاوات سلولهای فتوولتائیک بود.
بیوایدی چین همچنین قراردادی برای ساخت بزرگترین شبکه ذخیرهسازی باتری جهان در عربستان سعودی امضا کرد که شامل پنج سایت با ظرفیت جمعی ۱۲٫۵ گیگاوات ساعت است. در مارس ۲۰۲۵ چین با کویت به چارچوب توافق برای توسعه پروژههای تجدیدپذیر با قابلیت تولید ۷ گیگاوات که به طور بالقوه به ۱۰ گیگاوات افزایش مییابد، دست یافت.
شرکت مصدر (Masdar) پیشرو در انرژیهای تجدیدپذیر مستقر در امارات، ردپای خود را فراتر از منطقه و با کمک صندوق جاده ابریشم گسترش داده است. در ماه نوامبر، دو طرف قراردادی را برای توسعه مشترک پروژههایی به ارزش ۲٫۸ میلیارد دلار در کشورهای در حال توسعه که با طرح کمربند و جاده پکن امضا کردهاند، منعقد کردند.
مصدر همچنین با گروه Keppel سنگاپور برای بررسی پروژههای انرژی تجدیدپذیر در مقیاس کاربردی در سراسر آسیای جنوب شرقی، از جمله سیستمهای خورشیدی شناور و راهحلهای ذخیرهسازی انرژی برون مرزی، همکاری کرده است. این شرکت اماراتی با برنامههایی برای پروژههای انرژی خورشیدی، بادی و باتری ۱ گیگاواتی وارد بازار فیلیپین شد و هدف آن افزایش ۱۰ گیگاواتی تا سال ۲۰۳۵ از طریق سرمایهگذاری ۱۵ میلیارد دلاری بود. در سال ۲۰۲۳ نیز معامله مشابهی با مالزی انجام داد.
در همین حال، این شرکت همچنین مذاکراتی را با اندونزی انجام داده است تا نیروگاه خورشیدی شناور Cirata خود – بزرگترین نیروگاه در جنوب شرقی آسیا – را توسعه بخشد و پروژههایی را برای پایتخت جدید این کشور، Nusantara، عملی کند.
برای کشورهای حاشیه خلیجفارس، تغییر به سمت انرژیهای تجدیدپذیر در راستای جاهطلبیهای داخلی و تنوع بخشیدن به اقتصاد آنهاست. سرمایهگذاریهای خارج از کشور در انرژی پاک همچنین به تضمین وابستگی متقابل بلندمدت فراتر از نفت و گاز کمک میکند.
چین و آسهآن، با آرزوهای مشترک خود برای انرژیهای تجدیدپذیر، فرصتی برای خلیجفارس و تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی در جهانی چندقطبی فزاینده فراهم میکنند.
برای چین و آسهآن، روابط قویتر با خلیجفارس همچنین مانعی در برابر تعرفهها و محدودیتهای تجاری ایالاتمتحده ایجاد و در عین حال امکان دسترسی به سرمایههای فراوان منطقه را فراهم میکند.
با وجود هجوم اخیر معاملات انرژیهای تجدیدپذیر، انتظار میرود که هیدروکربنها برای مدتی بر روابط خلیجفارس و آسیا تسلط داشته باشند. در همین حال، آسیا «مرکز ثقل تقاضای جهانی انرژی» باقی ماند و پیشرفت در زمینه کربنزدایی نسبت به سایر مناطق کمتر باشد.
منبع: scmp