به گزارش چاینا دیلی، این پروژه پیشگامانه توسط تیمی از دانشکده اصلاح نژاد و تکثیر دانشگاه هاینان به رهبری پروفسور لو جی هدایت شده و نتیجه بیش از پنج سال تحقیق در زمینه مهندسی متابولیک است. به گفته محققان، با انتقال ژن‌های ضروری از گیاهان چای و عنبیه به برنج و استفاده از «سوئیچ‌های ژنتیکی» ویژه، توانسته‌اند تولید کاتچین – از جمله افزلچین و گالوکاتچین – را به‌طور خاص در آندوسپرم دانه فعال کنند.
دانشمندان بیان داشتند که «ما اساساً یک GPS متابولیکی در برنج نصب کردیم و کارخانه نشاسته را به یک منبع غذایی عملکردی تبدیل کردیم.» نتایج اولیه نشان می‌دهد که ظرفیت آنتی‌اکسیدانی این برنج جدید به‌طور قابل توجهی از انواع معمولی بالاتر است.
برخلاف پروژه‌هایی مانند «برنج طلایی» که بر ویتامین‌ها تمرکز داشتند، این نوآوری بر متابولیت‌های گیاهی هدفمند برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن متمرکز است و گامی فراتر در غنی‌سازی زیستی به شمار می‌رود. به گفته دانشمندان، هدف نهایی توسعه سلامتی است، از جمله انواعی از برنج که برای افراد دیابتی یا مبتلا به چربی خون بالا طراحی می‌شوند.
برنج، غذای اصلی بیش از نیمی از جمعیت جهان، به‌طور طبیعی فاقد فلاونوئید در آندوسپرم خود است. حتی برنج‌های رنگدانه‌دار نیز این ترکیبات را در سبوس نگه می‌دارند، که در فرآیند آسیاب حذف می‌شود. اما اکنون با این مهندسی پیشرفته، هر گرم از آندوسپرم برنج چای حدود یک میلی‌گرم کاتچین تولید می‌کند.
این دستاورد نه‌تنها با استراتژی کشاورزی مبتنی بر تغذیه چین هم‌راستاست، بلکه می‌تواند الگویی برای تولید غلاتی با ارزش افزوده در کشورهای در حال توسعه باشد. لو خاطرنشان کرد که همین چارچوب ژنتیکی می‌تواند برای تولید ترکیبات دارویی مانند آرتمیسینین ضد مالاریا یا فیتواسترول‌ها در محصولات دیگر همچون گندم و ذرت نیز به‌کار گرفته شود.
با وجود چالش‌های مقرراتی پیرامون ارگانیسم‌های اصلاح‌شده ژنتیکی، پژوهشگران امیدوارند که این نوآوری بتواند نقش کلیدی برنج را در امنیت غذایی و سلامت بشر بازتعریف کند. آن‌ها همچنان به توسعه این «کارخانه زیستی در غذای اصلی» ادامه می‌دهند تا آینده‌ای سالم‌تر را برای میلیاردها نفر رقم بزنند.
این نوع کشفیات زیست‌فناورانه، فواید و کاربردهای چندلایه و بسیار ارزشمندی در حوزه‌های تغذیه، سلامت عمومی، کشاورزی و توسعه پایدار هستند. افزودن فلاونوئیدهای آنتی‌اکسیدانی به برنج – که غذای اصلی نیمی از جمعیت جهان به‌شمار می‌رود – می‌تواند به تقویت سلامت عمومی و کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند التهاب، بیماری‌های قلبی-عروقی و سرطان کمک کند، آن هم بدون نیاز به تغییر در رژیم غذایی روزمره.
همچنین، این برنج جدید گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که به کافئین حساس‌اند اما همچنان خواهان بهره‌مندی از خواص مفید ترکیباتی مانند کاتچین هستند، ترکیباتی که پیش‌تر عمدتاً در چای یافت می‌شدند. برخلاف پروژه‌هایی مانند برنج طلایی که تمرکزشان بر تأمین ویتامین‌ها بود، این نوآوری بر متابولیت‌های فعال زیستی مرتبط با پیشگیری از بیماری‌های مزمن تمرکز دارد و گامی فراتر در راستای تحقق «سلامتی » قابل تنظیم به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر، این فناوری با ارائه راه‌حلی پنهان اما مؤثر، می‌تواند به کاهش کمبودهای تغذیه‌ای در کشورهای در حال توسعه کمک کند، آن‌هم از طریق غذاهای اصلی و بدون نیاز به مداخلات پرهزینه.
همچنین، استفاده از مهندسی متابولیک برای افزودن ترکیبات با ارزش دارویی یا تغذیه‌ای به محصولات کشاورزی رایج، می‌تواند موجب افزایش ارزش اقتصادی این محصولات و بهبود معیشت کشاورزان شود. چارچوب ژنتیکی به‌کاررفته در این پروژه نیز قابلیت تعمیم به سایر غلات مانند گندم و ذرت را دارد و می‌تواند در تولید مواد مفید دارویی مانند آرتمیسینین و فیتواسترول‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
در نهایت، این نوآوری با اهداف جهانی برای تأمین غذاهای مغذی و پایدار هم‌راستا بوده و می‌تواند به ابزاری مؤثر برای مقابله با سوء‌تغذیه و بیماری‌های ناشی از سبک زندگی تبدیل شود. در مجموع، این دستاورد نه‌تنها نقطه عطفی در زیست‌فناوری کشاورزی محسوب می‌شود، بلکه توانایی ارتقای نقش مواد غذایی از یک منبع تأمین انرژی به ابزاری برای ارتقای سلامت انسان را داراست و افق‌هایی روشن برای آینده‌ای سالم‌تر ترسیم می‌کند.
منبع: chinadaily
