با وجود اینکه جامعه فناوری جهان از زمان معرفی نرمافزار هوش مصنوعی چت GPTاز سوی OpenAI در ماه نوامبر، بر نرمافزارهای هوش مصنوعی (AI) متمرکز شده است، ربات GR-1 ساخت چین که گفته میشود قادر به راه رفتن روی دو پا با سرعت ۵ کیلومتر در ساعت و حمل یک بار ۵۰ کیلوگرمی است، به مردم خاطرنشان کرد که رباتهای دوپا میتوانند از چه توانمندیهایی برخورباشند و شرکتهای بزرگ جهانی از تسلا گرفته تا شیائومی به دنبال ایجاد این تواناییها هستند.
به همین دلیل، معرفی ربات GR-1 برای شرکت فوریه به عنوان یک شرکت نوپای مستقر در شانگهای، یک دستاورد بسیار بزرگ و دور از انتظار بود.
الکس گو، بنیانگذار و مدیر اجرایی شرکت فوریه، در مصاحبه اخیر با روزنامه ساوت چاینا مورنینگ پست گفت: «این یک تلاش بینظیر از سوی ما است – ما هیچ مرجعی برای دستیابی به این فناوری نداشتیم».
تمرکز شرکت فوریه همیشه هم بر روی رباتهای انساننما نبوده است. این شرکت که به نام ژوزف فوریه، ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی قرن نوزدهم نامگذاری شده است، در سال۲۰۱۵ با هدف توسعه رباتیک توانبخشی، در مرکز فناوری ژانگجیانگ در شانگهای تأسیس شد.
محصولات فعلی این شرکت شامل یک دوچرخه ورزشی هوشمند، یک دستکش روباتیک بیسیم و مجموعهای از ابزارهای هدایتشونده کامپیوتری است که به کاربران در بازیابی حرکت بازوها و پاها کمک میکند.
اما الکس چهل و دو ساله که فارغالتحصیل رشته مهندسی مکانیک از دانشگاه جیائوتانگ شانگهای است، مانند بسیاری از همسن و سالهای خود، مدتهاست رویای تولید ربات انساننما را در سر میپروراند.
الکس در سال ۲۰۱۹، پس از اینکه دستگاههای توانبخشی هوشمند شرکت خود را به صدها بیمارستان و مرکز مراقبتهای پزشکی در بیش از ده کشور جهان صادر نمود و جایگاه خود را در این صنعت تثبیت کرد، تصمیم گرفت یک سرمایهگذاری جدید را آغاز کند.
در آن زمان، تنها تعداد کمی از شرکتها در جهان به دلیل وجود موانع بسیار در زمینه فناوری و هزینههای هنگفت توسعه، توانسته بودند از رباتهای انساننما با موفقیت رونمایی کنند. در ایالات متحده، پروژههای انگشت شماری از جمله پروژه Atlas از شرکت Boston Dynamics (شرکتی که به خاطرSpot، ربات سگ خود معروف است) و پروژه Digit از Agility Robotics معرفی شده بودند.
در چین هم بیشتر شرکتها تصمیم گرفته بودند تلاش خود را بر روی محصولات سبک وزن مانند رباتهای چهارپا متمرکز کنند. اما الکس با خود فکر کرد که میتواند بهتر از اینها عمل کند.
«بسیاری از فناوریهای استفاده شده در رباتهای توانبخشی، اساساً بر روی رباتهای انساننما اجراشدنی هستند. رباتهای انساننما به موتورهای بسیار خوبی نیاز دارند که هم قدرتمند باشند و هم سبک و ما در شرکت خود، قادر به توسعه آنها هستیم.»
ربات GR-1 در یک آزمایشگاه کوچک در طبقه اول دفتر مرکزی شرکت فوریه به دنیا آمد. تیم مهندسان شرکت در سال ۲۰۲۲ یعنی سه سال پس از شروع پروژه، زمانی که موفق شد رباتی با قد ۱٫۶۵ متری خود را بر روی هر دو پا بلند کند تا راه برود، به موفقیتی بزرگ دست یافت.
«وقتی برای اولین بار دیدیم که ربات ما ایستاده و بدون اتصال به سیم، به تنهایی راه می رود، لحظه باشکوهی برای همه مهندسان شرکت ما رقم خورد. احساسی مانند حس بزرگ کردن یک نوزاد تازه متولد شده.»
شرکت فوریه بعدها ویدیویی از راه رفتن GR-1 منتشر کرد که با تحسین بسیاری از بینندگان همراه شد، اما شک و تردیدهای زیادی را نیز در پی داشت.
«برخی از تماشاگران خارجی گفتند که این ویدیو با رایانه تولید شده است. من درک میکنم که این حوزه، هنوز در مراحل ابتدایی است و به همین خاطر، مردم نظرات متفاوتی خواهند داشت، درست مانند بیست سال پیش که بحث بر سر این بود که آیا خودروهای الکتریکی قادر به حرکت در جادهها خواهند بود یا خیر.»
علاوه بر چالشهای فنی، محققان و کارشناسان رباتیک هشدار دادهاند که شرکتها هنوز در تجاریسازی رباتهای انساننما در بازار گسترده مصرف با مشکلات زیادی روبهرو هستند.
به گفته ژانگ شیائورونگ، مدیر موسسه تحقیقاتی چینی شندو تکنولوژی «[رباتهای انساننما] در حال حاضر بیشتر در آزمایشگاهها زندگی میکنند و بسیار گرانقیمت هستند. یک ربات نسبتاً با کیفیت میتواند میلیونها یوان هزینه داشته باشد.»
با این وجود، این مشکلات شرکتها را از تلاش بازنداشته است.
لی جون، بنیانگذار اَبَرشرکت چینی گوشیهای هوشمند شیائومی، در آگوست ۲۰۲۲ از اولین ربات انساننمای این شرکت را به نام CyberOne رونمایی کرد. به نظر میرسید این ربات فقط قادر به راه رفتن است و کارهای دیگر از او برنمیآید.
کمتر از دو ماه بعد، ایلان ماسک، بنیانگذار میلیاردر شرکت تسلا هم در روز هوش مصنوعی این شرکت، از نمونه اولیه ربات Optimus رونمایی کرد. این ربات به صورت زنده روی صحنه راه میرفت و میرقصید. همچنین ویدئویی از او در حال انجام کارهایی مانند حمل یک جعبه و جابجایی میلههای فلزی به تماشاگران نشان داده شد.
ماسک ماه گذشته در کنفرانس جهانی هوش مصنوعی تاکید کرد که هدف از ساخت Optimus، تولید رباتی با بهرهمندی از” هوش برتر” نیست، بلکه این ربات برای کمک به انسانها در انجام “کارهای خسته کننده، تکراری یا خطرناک” طراحی شده است.
الکس میگوید که دیدگاههای مشابهی با ماسک دارد، اما در عین حال بر این باور است که رباتها « میتوانند با ارائه ارزش هیجانی، به دوستان بسیار خوبی برای انسان تبدیل شوند».
به گفته الکس، اگرچه رباتهای انساننمای کنونی هنوز «در توانایی حرکت و توانایی شناختی، فاصله زیادی با انسانها» دارند، اما توسعه مدلهای زبانی بزرگ (LLM) – نوعی نرمافزار که زیربنای رباتهای گفتگوی هوش مصنوعی مانند ChatGPT است – میتواند «تغییری سرنوشتساز» بیافریند. به باور الکس، LLM ها به رباتها توانایی استدلال منطقی داده و آنها را به انسان شبیهتر میکنند.
الکس تاکید کرد که شرکت فوریه بر توسعه سختافزاری که “بدن” رباتها را تشکیل میدهد، تمرکز خواهد کرد و کار روی “مغز” رباتها را به توسعه دهندگان هوش مصنوعی میسپارد. زِن کُه، همبنیانگذار شرکت فوریه و مدیر ارشد استراتژی شرکت هم گفت که چند شرکت هوش مصنوعی قبلاً برای همکاریهای احتمالی در زمینه LLM با این شرکت، ابراز علاقه کردهاند.
کُه گفت: “ما امیدواریم که با همه شرکتهای بزرگ همکاری کنیم و به عنوان یک سیستم، باز عمل کنیم.”
به گفته الکس، قبلاً تعداد محدودی ربات GR-1 برای تحقیق و توسعه به برخی از دانشگاهها و شرکتهای هوش مصنوعی تحویل داده شده است. او قصد دارد تا پایان سال جاری، تولید انبوه ربات را آغاز کرده و بیش از هزار واحد را در سال ۲۰۲۴ تحویل دهد. ماسک نیز سال گذشته ادعا کرده بود که تولید ربات این شرکت میتواند در سال ۲۰۲۳ آغاز شود.
الکس انتظار دارد رباتهای انساننمای ساخت شرکت فوریه، که به گفته او در انجام سناریوهای مختلفی از جمله مراقبت از سالمندان، آموزش و پذیرایی توانمند هستند، در سه تا پنج سال آینده برای شرکت درآمد بیشتری نسبت به رباتهای توانبخشی ایجاد کنند. او اضافه کرد که هنوز تا تبدیل شدن رباتهای انساننما به بخشی از زندگی روزمره، راهی طولانی در پیش است.
“انتظار نداشته باشید در عرض یک سال یا بیشتر معجزهای رخ دهد – حتی برای تسلا. باید به آنها زمان بدهیم تا به تولید انبوه رباتهای انسان نما دست پیدا کنند. اما این احتمال که رباتها ممکن است در طی پنج یا ده سال آینده به بخشی از زندگی خانوادگی افراد تبدیل شوند را هم دست کم نگیرید.”
منبع: scmp