این ماموریت توسط دو ماهواره شیجیان-۲۱ (Shijian-21) و شیجیان-۲۵ (Shijian-25) انجام شده است. مقامات رسمی چین تاکنون جزئیات تازهای منتشر نکردهاند، اما پیشتر اعلام کرده بودند که شیجیان-۲۵ که در ژانویه ۲۰۲۴ پرتاب شد، برای آزمایش فناوری سوختگیری و خدمات افزایش طول عمر ماهوارهها طراحی شده است.
شیجیان-۲۱ که در ۲۰۲۱ پرتاب شد، پیشتر به یک ماهواره معیوب سامانه ناوبری بیدو (Beidou) در مدار ژئو متصل شد و آن را به مدار بالاتری منتقل کرد؛ اقدامی که بهعنوان آزمایش تکنیکهای کاهش زباله فضایی معرفی شد.
سوختگیری یا قابلیت نظامی؟
فناوریهای سوختگیری و اتصال مداری، کاربرد دوگانه دارند و میتوانند اهداف غیرنظامی یا نظامی داشته باشند. توانایی نزدیک شدن به یک ماهواره، اتصال و انتقال سوخت میتواند برای نگهداری و افزایش عمر ماهوارهها استفاده شود، اما همچنین میتواند در ماموریتهای نظامی مانند غیرفعالسازی ماهوارههای دشمن کاربرد داشته باشد.
نیروی فضایی ایالات متحده (US Space Force) نیز به دنبال توسعه چنین قابلیتی است. هرچند برخی از مقامات نظامی آمریکا نسبت به کارایی سوختگیری مداری تردید دارند، اما نیروی فضایی آمریکا قراردادی با شرکت استرواسکیل (Astroscale) امضا کرده تا نخستین عملیات سوختگیری یک ماهواره نظامی آمریکایی را در مدار، حداکثر تا سال آینده انجام دهد. با این حال، چین به نظر میرسد پیش از آمریکا به این موفقیت دست یافته است.
مدار ژئو، میدان آزمایش فناوریهای نوین
مدار ژئو به دلیل دید ثابت ۲۴ ساعته از یک نقطه زمین، موقعیتی کلیدی برای ماهوارههای نظامی و تجاری است. بیشتر موشکهای ضدماهوارهای زمینی نمیتوانند اهدافی در این ارتفاع را منهدم کنند و به همین دلیل، استفاده از پلتفرمهای فضایی با قابلیت اتصال مستقیم به ماهوارهها گزینهای مناسبتر برای اختلال یا از کار انداختن آنهاست؛ روشی که برخلاف تخریب فیزیکی، باعث تولید زباله فضایی خطرناک نمیشود.
آمریکا پیشتر با ماهوارههای افزایش عمر ماموریت (Mission Extension Vehicles) ساخت شرکت نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ عملیات اتصال در مدار ژئو را انجام داده بود، اما این ماهوارهها توانایی انتقال سوخت را نداشتند. حالا چین با شیجیان-۲۱ و شیجیان-۲۵ گام بعدی را برداشته است و احتمالا از هیدرازین (Hydrazine) و نیتروژن تتروکسید (Nitrogen Tetroxide) بهعنوان سوخت استفاده میکند.
پیش از این، شیجیان-۲۱ پس از انجام مانورهای بزرگ برای انتقال ماهواره بیدو، برای چند سال تقریبا بدون حرکت باقی مانده بود که نشانه کمبود سوخت بود. اکنون اگر پس از جدایی، مانورهای قابل توجهی انجام دهد، به معنای موفقیتآمیز بودن عملیات سوختگیری خواهد بود.
منبع: arstechnica