به گزارش بلومبرگ، در خود چین که بزرگ‌ترین بازار خودروی دنیاست، خودروسازان ژاپنی برای بقا در برابر امواج پیاپی عرضه خودروهای برقی (EV) از سوی رقبای محلی می‌جنگند. همین شرکت‌های چینی به‌سرعت در حال پیشروی به سمت بازار جنوب شرق آسیا هم هستند که سال‌ها در تسخیر برندهای ژاپنی مانند تویوتا، هوندا و میتسوبیشی بود.
طبق بررسی‌های بلومبرگ، خودروسازان ژاپنی بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ در چین، سنگاپور، تایلند، مالزی و اندونزی بیش از هر خودروساز دیگری سهم بازارشان را از دست دادند.
در چین هر ۶ خودروساز ژاپنی بررسی شده در حال واگذار کردن عرصه به رقیب هستند. در جنوب شرق آسیا هم که به برندهای ژاپنی فوق‌العاده وفادار بوده است (تا سال ۲۰۱۹ تقریبا تمام خودروهای موجود در اندونزی ژاپنی بودند)، چینی‌ها کم‌کم بازار را به چنگ می‌آورند. این مساله به‌ویژه در تایلند و سنگاپور بیشتر به چشم می‌آید و سهم بازار ژاپنی‌ها از بالای ۵۰ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۵ درصد کاهش یافته است.
تویوتا (که رتبه اول جهان از نظر تیراژ تولید را در اختیار دارد) هنوز در برخی بخش‌ها مانند خودروهای پیک آپ (وانت بار) جایگاه خود را حفظ کرده؛ ولی دورنمای کلی برای شرکت‌هایی که زمانی کارآمدترین و مطمئن‌ترین خودروها را می‌ساختند، نگران‌کننده است.
از دست دادن سهم بازار آسیا زنگ خطر از دست رفتن بازار اروپا و آمریکا را نیز به صدا درمی‌آورد. البته در حال حاضر شرکت‌های چینی به خاطر تعرفه‌های بسیار بالا حضور چندانی در بخش خودروهای سواری این دو بازار ندارند.
خودروسازان ژاپنی با سرعت کافی به سمت خودروهای تمام الکتریکی نرفته‌اند که این موضوع می‌تواند برایشان گران تمام شود، چون در صنعتی که به فناوری باتری‌های پیشرفته و نرم‌افزارهای هوشمند وابسته است، بیش از پیش عقب می‌مانند.
در خیابان‌های کشورهای جنوب شرق آسیا که سال‌ها در قبضه محصولات نیسان و مزدا بودند، حالا برندهای جدیدی دیده می‌شوند.
مزیت رقابتی تویوتا در جنوب شرق آسیا ناشی از ظرفیت تولیدش در منطقه است. این شرکت در منطقه مذکور چند مدل خودرو بنزینی با موتورهای بزرگ تولید می‌کند که بین مشتریان محلی بسیار محبوب هستند. تایلند و اندونزی مجموعا حدود ۱۰ درصد از کل آمار تولید تویوتا در سال ۲۰۲۳ (یعنی حدود ۱۱ میلیون دستگاه) را به خود اختصاص دادند.
در جاده‌های جاکارتا، پایتخت اندونزی، هنوز تویوتا بیش از هر برند دیگری دیده به چشم می‌خورد، اما نیسان تقریبا در خطر انقراض قرار گرفته است. نیسان اوایل نوامبر امسال از کاهش شدید سود خود خبر داد که ناشی از قدیمی شدن خودروهای این شرکت، افزایش پاداش‌های پرداختی به بازاریابان و عدم حضور بموقع در بازار خودروهای هیبریدی آمریکای شمالی بود و منجر به کاهش تولید و اخراج گروهی از کارکنان شد.
بی‌وای‌دی در ماه اکتبر از لحاظ میزان فروش رتبه ششم را در اندونزی به دست آورد. این شرکت اخیرا به بازار اندونزی وارد شده و در ماه جولای امسال اولین سری از خودروهایش را به مشتریان اندونزیایی تحویل داد.
هاچ‌بکی الکتریکی با ابعاد متوسط به نام سیل (Seal) که قیمتش از ۴۰ هزار دلار شروع می‌شود، پرطرفدارترین محصول عرضه شده در نمایشگاه بی‌وای‌دی در جاکارتا بوده است.
در مقابل ژاپنی‌ها هم به مشارکت با شرکت‌های دیگر و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بلندمدت طراحی نرم‌افزارهای ویژه خودرو، باتری‌های حالت جامد و سایر فناوری‌هایی روی آورده‌اند که برای تسلط دوباره بر بازار به آنها نیاز دارند.
مثلا تویوتا اوایل سال ۲۰۲۴ از نمونه‌های اولیه یک موتور احتراقی «کربن‌خنثی» رونمایی کرد که می‌تواند در بهبود فناوری هیبریدی‌اش موثر باشد، و همچنین در حال کار بر روی پلت‌فرم نرم‌افزاری اختصاصی خود برای رقابت با امکانات لوکس EVهای چینی است.
هوندا، نیسان و میتسوبیشی هم می‌خواهند در زمینه زیرساخت‌های EV و نرم‌افزارها با یکدیگر همکاری کنند.
این راهبرد در آمریکای شمالی مثمر ثمر بوده و بعد از افت بازار EVها طی دو سال گذشته، محبوبیت هیبریدی‌ها که نیسان و تویوتا در فناوری آن پیشگام هستند دوباره افزایش یافته است.
اما در چین، پایتخت EV جهان، چنین رویکردی برای آنها گران تمام می‌شود.
از طرف دیگر ژاپن که روزگاری به قطب تولید انبوه خودرو معروف بود و دو دهه قبل بیش از یک پنجم کل خودروهای دنیا را می‌ساخت، حالا فقط ۱۱ درصد تیراژ تولید جهان را در دست دارد.
چین هم‌اکنون بزرگ‌ترین خودروساز جهان است، اما تعرفه‌های بالایی که اروپا و آمریکا بر EVهای ساخت این کشور وضع کرده‌اند باعث شده بسیاری از شرکت‌ها به فکر انقال خطوط تولید به کشورهای هدف صادراتی بیفتند و همچنین برای ورود به بازارهای جدید تلاش کنند.
به گزارش بلومبرگ اینتلیجنس (بخش پژوهشی بلومبرگ)، مزیت چین در زمینه باتری‌های کم‌هزینه و ظرفیت و توانایی شرکت‌های چینی برای راه‌اندازی زنجیره‌های تامین در خارج از کشور می‌تواند نقطه قوت و برتری آنها در جنوب شرق آسیا، خاورمیانه و آفریقا باشد.
برندهای چینی قبل از افزایش تعرفه‌ها نیز به جنوب شرق آسیا و قاره آفریقا هجوم آورده بودند، ولی حالا احتمالا فشارشان را بیشتر خواهند کرد.
منبع: bloomberg
