به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، در ۲۶ اوت ۲۰۲۵، شورای دولتی چین یک دستورالعمل سطح‌بالا درباره ابتکار «AI Plus» منتشر کرد که مرحله بعدی جاه‌طلبی‌های این کشور در حوزه هوش مصنوعی را مشخص می‌کند. این ابتکار که نخستین بار در گزارش کار دولت سال ۲۰۲۴ به‌عنوان یک شعار کلی مطرح شد و در نسخه سال ۲۰۲۵ نیز دوباره مورد تأیید قرار گرفت، اکنون دارای اهداف مشخص، جدول زمانی و اولویت‌های بخشی است.
این دستورالعمل مهم‌ترین نقشه‌راه تا به امروز به شمار می‌آید که هوش مصنوعی را در سراسر صنعت، کشاورزی، انرژی، خدمات و اداره عمومی تعبیه می‌کند. هدف آن شتاب‌بخشی به بهره‌وری، مدرن‌سازی صنایع و ارتقای کارآمدی است، به‌گونه‌ای که هوش مصنوعی به موتور مرکزی تحول اقتصادی و مدرن‌سازی حکمرانی تبدیل شود.
فراتر از اهداف داخلی، این سیاست جاه‌طلبی چین را برای شکل‌دهی به توسعه جهانی هوش مصنوعی برجسته می‌کند. هدف آن این است که ابزارهای متن‌باز چینی به‌طور گسترده در دسترس قرار گیرد، به کشورهای جنوب جهانی توانمندی ساخت ظرفیت هوش مصنوعی داده شود و شکاف جهانی هوش از میان برداشته شود.
سه مهلت اصلی در این دستورالعمل تعیین شده است. تا سال ۲۰۲۷، انتظار می‌رود برنامه‌های هوش مصنوعی در شش بخش کلیدی ادغام شوند و پایانه‌های هوشمند و عامل‌های هوش مصنوعی به نرخ نفوذ ۷۰ درصد برسند. تا سال ۲۰۳۰، این رقم باید از ۹۰ درصد فراتر رود و موجب رشد باکیفیت در کل اقتصاد و به‌کارگیری هوش مصنوعی در همه بخش‌ها شود. تا سال ۲۰۳۵، چین قصد دارد به‌طور کامل به یک اقتصاد و جامعه مبتنی بر هوش مصنوعی گذار کند و بنیانی برای مدرن‌سازی سوسیالیستی فراهم آورد.
در حالی که این دستورالعمل از پیگیری هوش مصنوعی عمومی – جایی که توانایی‌های هوش مصنوعی از انسان فراتر رود – پرهیز می‌کند، تأکید آن بر ظرفیت‌های بنیادی نشان‌دهنده جاه‌طلبی‌هایی است که فراتر از کاربردهای فوری گسترش می‌یابد. این سند بر پایه سیاست‌ها و اهداف موجود بنا شده است، از جمله اهداف شورای دولتی در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ برای ایجاد یک دولت دیجیتال. دستورالعمل ماه اوت تعهد پایدار چین به بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای اهداف اقتصادی، اجتماعی و حکمرانی را تقویت می‌کند.
رهبران چین هوش مصنوعی را محور امنیت ملی و رقابت‌پذیری جهانی می‌دانند. پکن نخستین بار این جاه‌طلبی را در استراتژی ملی هوش مصنوعی سال ۲۰۱۷ مطرح کرد که گام‌هایی برای تبدیل شدن به یک مرکز نوآوری عمده در هوش مصنوعی ترسیم نمود. پس از آن، ابتکار «طرح حکمرانی جهانی هوش مصنوعی» رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ در سال ۲۰۲۳ منتشر شد. اخیراً نیز نخست‌وزیر لی چیانگ در ژوئیه «برنامه اقدام جهانی حکمرانی هوش مصنوعی» این کشور را اعلام کرد که نقشه راهی ۱۳ بندی برای همکاری‌های بین‌المللی مرتبط با هوش مصنوعی ترسیم می‌کند.
دستورالعمل ماه اوت در داخل این کشور، پیامدهای مهمی دارد. در پس‌زمینه رشد کند، بدهی‌های فزاینده، ضعف‌های ساختاری در بخش املاک و تولید سنتی و فشارهای جمعیتی و نیروی کار، این دستورالعمل نشان می‌دهد که مقامات مرکزی چین قصد دارند از هوش مصنوعی برای مدرن‌سازی صنایع، پرورش نوآوری و ایجاد اکوسیستم‌های صنعتی هوشمند برای مقابله با این چالش‌ها بهره گیرند.
با انجام این کار، پکن به‌دنبال افزایش کلی بهره‌وری و کارآمدی، تقویت رقابت‌پذیری در بخش‌های کلیدی، حمایت از اهداف اقتصادی ملی و ارتقای نتایج حکمرانی است. با این حال، همچنان مشخص نیست که استفاده از هوش مصنوعی در شاخص‌های بهره‌وری و کارآمدی چگونه ارزیابی خواهد شد.
پیامدهای منطقه‌ای و جهانی نیز مطرح هستند. دستورالعمل AI Plus جاه‌طلبی چین برای دستیابی به خودکفایی فناورانه و رهبری جهانی در هوش مصنوعی را نشان می‌دهد. با سرمایه‌گذاری در مدل‌های هوش مصنوعی، قدرت محاسباتی و زیرساخت‌های داده، پکن به‌دنبال کاهش وابستگی به فناوری خارجی و تقویت ظرفیت نوآوری داخلی است.
برای مثال پکن می‌تواند از طریق ارائه کمک‌های فنی و پشتیبانی ظرفیت‌سازی، نفوذ و حضور بین‌المللی خود را گسترش دهد. همچنین می‌تواند به کشورهای مشارکت‌کننده، به‌ویژه در جنوب جهانی، فرصت‌هایی برای تقویت اکوسیستم‌های دیجیتال و مشارکت فعال‌تر در اقتصاد مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه کند.
در عین حال، این ابتکار چین را در موقعیت رهبری جهانی هوش مصنوعی قرار می‌دهد. با ترویج دسترسی گسترده به ابزارهای متن‌باز چینی و پشتیبانی از ظرفیت‌سازی هوش مصنوعی در کشورهای جنوب جهانی، پکن می‌تواند هنجارها، اخلاقیات و زیرساخت‌های جهانی پیرامون هوش مصنوعی را شکل دهد. این تلاش‌ها همچنین با «جاده ابریشم دیجیتال» چین هم‌راستا است، که از طریق آن چین به‌دنبال پیشبرد پروژه‌های زیرساخت دیجیتال در کشورهای مشارکت‌کننده است.
به‌طور کلی‌تر، این دستورالعمل توانایی چین برای رقابت مستقیم با ایالات متحده و دیگر قدرت‌های پیشرو در نوآوری هوش مصنوعی را تقویت می‌کند. واشنگتن که استراتژی هوش مصنوعی خود را در ژوئیه منتشر کرد، کنترل‌های صادراتی بر نیمه‌رساناها، تجهیزات ساخت تراشه و تراشه‌های هوش مصنوعی اعمال کرده است که آسیب‌پذیری‌های چین را در برخی حوزه‌ها آشکار می‌کند. اما این امر همچنین سرمایه‌گذاری داخلی در نوآوری بومی را تسریع کرده و عزم پکن را برای دستیابی به استقلال فناورانه و رهبری جهانی برجسته می‌کند.
چالش‌های قابل‌توجهی باید پشت سر گذاشته شود، فراتر از مجموعه داده‌های پراکنده یا کم‌کیفیت و نگرانی‌ها درباره کمبود استعداد. مهم‌ترین نگرانی دیگر این است که استقرار سریع هوش مصنوعی و اتکا بیش‌ازحد به پلتفرم‌ها می‌تواند امنیت داده‌ها را تهدید کرده و هزینه‌ها را افزایش دهد، همان‌طور که برخی کارشناسان چینی هوش مصنوعی اشاره کرده‌اند.
آزمایش‌های محلی در حال انجام است. در سال ۲۰۲۳، منطقه خودمختار نینگ‌شیا هوئی نخستین استانی شد که یک مدل زبانی بزرگ هوش مصنوعی در دامنه خصوصی به‌کار گرفت. در سال ۲۰۲۴، گوانگ‌دونگ یک طرح کاری استانی برای حکمرانی بلندمدت هوش مصنوعی منتشر کرد. در حالی که این ابتکارات با اهداف پکن همسو هستند، آن‌ها همچنین نشان‌دهنده پذیرش نابرابر و احتمال ایجاد شکاف در نظارت هستند. در پاسخ، مقامات مرکزی می‌توانند هدایت هماهنگ و استانداردسازی معیارهای ارزیابی پایلوت را برای تضمین پیشرفت یکنواخت‌تر در دستور کار قرار دهند.
خطرات اقتصادی و صنعتی نیز به همان اندازه برجسته هستند. هزینه‌های سرسام‌آور و حتی یک «پارادوکس بهره‌وری» – جایی که سرمایه‌گذاری‌های عظیم در هوش مصنوعی ممکن است به بهره‌وری متناسب منجر نشود – می‌تواند به اتلاف منابع بینجامد.
دستورالعمل AI Plus هوش مصنوعی را به‌عنوان ستون فقرات مدل رشد بعدی چین و کاتالیزوری برای مدرن‌سازی دولت معرفی می‌کند. با تعبیه هوش مصنوعی در سراسر اقتصاد و بوروکراسی، پکن قصد دارد رشد را شتاب بخشد، بهره‌وری را افزایش دهد و ظرفیت حکمرانی را افزایش دهد.
با این حال، همان رویکرد بالا به پایین که اهداف ملی روشنی تعیین می‌کند، باید انعطاف‌پذیری و شفافیت را نیز پرورش دهد تا هوش مصنوعی بتواند حکمرانی را متحول کند. اینکه چین تا چه حد این نگرانی‌ها را مدیریت می‌کند، تعیین خواهد کرد که آیا هوش مصنوعی به یک ستون واقعی برای تحول اقتصادی و اصلاحات اداری بدل می‌شود یا نه.
منبع: scmp
