طبق گزارشی که اخیرا منتشر شده، سامانه حسگر کوانتومی نصبشده بر روی پهپاد، پس از موفقیت در آزمایشهای دریایی قادر است تغییرات میدان مغناطیسی را با حساسیت بسیار بالا ردیابی کرده و نقشه دقیقی از منابع بستر دریا ترسیم کند؛ در حالی که بر بسیاری از محدودیتهای جدی دستگاههای موجود غلبه میکند.
دقتی که میتواند امواج دنبالهدار زیردریاییها را نیز شکار کند
براساس برخی مطالعات پیشین، با چنین دقتی، نیروهای ضدزیردریایی ارتش آزادیبخش خلق چین (PLA) قادر به موقعیتیابی دقیق زیردریاییها خواهند بود و حتی میتوانند امواج دنبالهای آنها را نیز شناسایی کنند.
مغناطیسسنجهای اپتیکی متداول (OPM) که به طور گسترده برای ردیابی زیردریاییها استفاده میشوند، در مناطق نزدیک به خط استوا مانند دریای جنوبی چین با مشکل «نقاط کور» روبرو هستند. اما حسگر کوانتومی CPT با استفاده از تداخلات کوانتومی در اتمهای روبیدیوم و بهرهگیری از اثر شکافت زیمن (Zeeman splitting)، میتواند میدان مغناطیسی را در تمامی جهات، بدون حساسیت به زاویه، شناسایی کند.
سامانهای ارزانتر و کارآمدتر از نمونههای غربی
به گفته تیم تحقیقاتی به رهبری وانگ شوئفِنگ (Wang Xuefeng) از مرکز تحقیقات مهندسی کوانتوم وابسته به شرکت علوم و فناوری هوافضای چین (CASC)، این سامانه با حساسیت طراحیشده ۸ پیکوتسلا (pT)، در سطح سامانه MAD-XR کانادا که توسط ناتو (NATO) استفاده میشود، عمل میکند، اما با هزینه و پیچیدگی بسیار کمتر.
وانگ و تیمش سامانهای را توسعه دادهاند که حسگر کوانتومی CPT را به یک پهپاد چرخشی از طریق کابل ۲۰ متری متصل میکند تا تداخلات الکترومغناطیسی را به حداقل برساند.
در آزمایشهایی که در سواحل استان شاندونگ (Shandong) انجام شد، پهپاد یک منطقه ۴۰۰ در ۳۰۰ متری را با ۳۴ نقطه تقاطعی بررسی کرد. دادههای خام دقت ۲.۵۱۷ نانوتسلا (nT) و پس از تصحیح خطا دقت چشمگیر ۰.۸۴۹ نانوتسلا را نشان داد — معادل سه برابر بهبود نسبت به دادههای اولیه.
کاربردهای وسیعتر و رقابتهای تسلیحاتی
محققان تأکید میکنند که این فناوری تنها برای ردیابی زیردریاییها کاربرد ندارد؛ بلکه میتواند برای کشف منابع نفتی، شناسایی لاشههای باستانی و بررسی تغییرات تکتونیکی زمین نیز به کار رود. با این حال، کاربردهای دفاعی آن پررنگتر به نظر میرسد.
در مقایسه با سامانه MAD-XR که به چندین حسگر برای حذف نقاط کور نیاز دارد و هزینه بالایی دارد، سامانه چینی با استفاده از تنها یک حسگر و هزینهای بسیار پایینتر، کارایی بالایی در آبهای کمعرض نشان داده است.
منبع: thestar