به گفته تحلیلگران، اقدام چین برای راه اندازی یک نیروی جهانی در بخش استراتژیک خاکهای کمیاب میتواند به این کشور کمک کند تا از چالشهای خارجی آینده، از جمله تنشهای تجاری با ایالات متحده، جلوگیری کرده و به آن پاسخ دهد.
سازمان دیدهبان داراییهای دولتی چین اعلام کرده است، “گروه زمین کمیاب چین” پس از ادغام واحدهایی از شرکت آلومینیوم چین، چاینامین متالز، گروه خاک کمیاب گانجو و دو توسعه دهنده فناوری خاک کمیاب تشکیل شده است.
تحلیلگران بر این باورند که این ادغام به حفظ رقابت جهانی این کشور کمک میکند و به آن کارت برندهای خواهد داد تا در منازعه با ایالات متحده تقویت شود، اگرچه بسیاری هشدار دادند که باید مراقب باشد که دست خود را بیش از حد برای آمریکا رو نکند.
خاک کمیاب از ۱۵ عنصر تشکیل شده است و اجزای حیاتی در دستگاههای الکترونیکی هوشمند، توربینهای بادی، خودروهای الکتریکی و تجهیزات نظامی هستند.
این ادغام بزرگترین در نوع خود در جهان است. بر اساس دادههای سال ۲۰۲۱، این گروه ۵۲۷۱۹ تن سهمیه معدنی یا ۳۱ درصد کل ذخایر ملی و ۴۷۱۲۹ تن سهمیه ذوب یا ۲۹ درصد کل سهمیه چین را خواهد داشت. این گروه حدود ۶۲ درصد از ذخایر خاکی کمیاب سنگین در سطح کشور را تشکیل میدهد.
خاک کمیاب یکی از معدود منابعی است که چین در آن از تسلط بر بازار برخوردار است، و به شدت با اتکای آن به واردات نفت از خاورمیانه و سنگ آهن از استرالیا در تضاد است. دنگ شیائوپینگ، رهبر سابق چین، که چهار دهه پیش کشور را به روی جهان گشود، زمانی کنترل چین بر خاکهای کمیاب را با تسلط خاورمیانه بر عرضه نفت خام مقایسه کرد.
لی جین، محقق ارشد مؤسسه تحقیقاتی شرکت چین، گفت که این ادغام لازم است زیرا تسلط بر تولید چین تضمینی برای قیمت گذاری نیست و دلیل آن ضعف فناوریهای پایین دستی است.
آمارهای گمرک نشان میدهد که میانگین قیمت صادرات خاکهای کمیاب نسبت به سال گذشته در نوامبر ۳۶ درصد افزایش یافته و از ابتدای سال ۲۰۲۰ دو برابر شده و به ۱۳۲۰۰ دلار آمریکا رسیده است.
هنوز بازیگران دولتی بزرگ دیگری در چین وجود دارند، از جمله گروه زمین کمیاب چین شمالی، تنگستن Xiamen و گروه زمین کمیاب گوانگدونگ.
در سطح بینالمللی، سلطه چین در بازار در چند سال گذشته تضعیف شده است. بر اساس گزارش سازمان زمین شناسی ایالات متحده، سهم این کشور از تولید جهانی از ۸۶ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۵۸٫۳ درصد در سال گذشته کاهش یافته است. این کشور در سال ۲۰۲۰ دارای ۳۶٫۷ درصد ذخایر جهانی بود که بالاتر از ویتنام و برزیل با ۱۸ درصد بود.
ایالات متحده تولید خاک کمیاب خود را در سال گذشته ۳۶ درصد افزایش داد و به ۳۸۰۰۰ تن رساند.
برخی از تندروها پس از آغاز جنگ تجاری توسط دولت ترامپ که در سال ۲۰۱۸ بر اکثر محصولات چینی تعرفههای سنگین اعمال کرد، از پکن خواستهاند تا از خاکهای کمیاب به عنوان سلاح استفاده کند.
ممنوعیت صادرات زمانی استفاده شد که روابط با ژاپن در سال ۲۰۱۱ بدتر شد و قیمت آنها بیش از ده برابر شد و منجر به شکایت مشترک ایالات متحده، اتحادیه اروپا و ژاپن در سازمان تجارت جهانی گردید.
بر اساس دادههای اداره کل گمرک، چین در ۱۱ ماهه اول سال جاری ۴۴۸۳۰ تن خاک کمیاب صادر کرده است که نسبت به سال گذشته ۴۳٫۳ درصد افزایش داشته است.