به گزارش چاینا دیلی، یافتههای این تحقیق، که در مجله معتبر تخصصی گیاه شناسی منتشر شده، نشان میدهد که افت سطح مادهای به نام تیانین عامل اصلی طعم لطیف و آرامبخش چای — نقش کلیدی در این کاهش کیفیت دارد.
چای، یکی از پرمصرفترین نوشیدنیهای جهان، طعم خاص خود را مدیون تیانین است؛ اسیدآمینهای که شیرینی ملایمی ایجاد میکند و تلخی کاتچینها و کافئین را متعادل میسازد. این ترکیب همچنین به دلیل اثرات آرامبخش خود، در کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب شناخته شده است.
تیانین به طور طبیعی در شاخههای جوان گیاه چای در اوایل بهار به میزان بالا یافت میشود، اما با گرمتر شدن هوا در اواخر بهار، سطح آن کاهش چشمگیری مییابد. این پدیده، مدتها به عنوان چالشی برای تولیدکنندگان چای باکیفیت مطرح بوده است.
اکنون، تیمی به رهبری پروفسور ژانگ ژائولیانگ از دانشگاه کشاورزی آنهویی، پرده از سازوکار مولکولی این کاهش برداشتهاند. آنها دریافتند که در مرحله رشد سریع بهاره، گیاه چای تیانین را به عنوان منبع نیتروژن برای رشد متابولیزه میکند. این فرآیند با دخالت یک ناقل به نام CsTHS1 آغاز میشود که تیانین را از سیتوپلاسم به میتوکندری — نیروگاه سلول — منتقل میکند. سپس آنزیمی به نام CsGGT2 آن را تجزیه کرده و موجب افت سطح تیانین میشود.
بر اساس این مطالعه، دمای محیط عامل کلیدی در تسریع این روند است؛ بهگونهای که با افزایش دمای فصلی، سطح هر دو مولکول دخیل در تجزیه تیانین نیز افزایش مییابد.
دانشمندان چینی در این خصوص بیان داشتند: «این یافتهها میتوانند راهگشای روشهای نوینی برای حفظ طعم و کیفیت چایهای برداشت اواخر بهار باشند. با بهرهگیری از تکنیکهای ویرایش ژن یا تنظیم شرایط رشد از جمله سایهزنی و کوددهی هدفمند، میتوان سطح تیانین را در گیاه چای پایدارتر نگه داشت.»
این کشف، نهتنها در بهبود طعم و کیفیت چای سبز موثر خواهد بود، بلکه میتواند تأثیر اقتصادی چشمگیری بر صنعت چایسازی چین و دیگر کشورهای تولیدکننده چای در جهان داشته باشد.
این تحقیق میتواند افقهای تازهای در اصلاح نژاد چای و کشاورزی هوشمند بگشاید. پژوهشگران پیشنهاد دادهاند که با استفاده از فناوریهای نوینی همچون ویرایش ژن میتوان فعالیت این ژنها را به گونهای تنظیم کرد که میزان تیانین در برگها حتی در دمای بالاتر نیز حفظ شود. همچنین استفاده از کودهای خاص، سایهاندازی کنترلشده و تنظیم زمان برداشت میتواند از کاهش تیانین جلوگیری کند و به تولید چایهایی با کیفیت ثابت و بالا منجر شود.
با توجه به اینکه چین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده چای در جهان است، حفظ کیفیت چای در فصلهای مختلف میتواند اثرات اقتصادی قابل توجهی برای کشاورزان، کارخانهها و بازارهای صادراتی این کشور به همراه داشته باشد. این یافته همچنین ممکن است برای سایر کشورهای تولیدکننده چای مانند هند، ژاپن، سریلانکا و کنیا نیز کاربرد داشته باشد و پایهای برای تحقیقات مشترک بینالمللی فراهم آورد.
دانشمندان چینی امیدوارند این دستاورد علمی نهتنها به تولید چای با طعم پایدار و مطلوب کمک کند، بلکه الگویی برای بهینهسازی تولید دیگر محصولات کشاورزی در برابر تغییرات آبوهوایی نیز باشد.
منبع: chinadaily