محققان مؤسسه فناوری هستهای شمال غرب، مدلی را توسعه دادند که میتواند عملکرد سلاحهای ضدماهواره هستهای را در ارتفاعات و بازدههای مختلف با جزئیات و دقت بیسابقه ارزیابی کند. نتایج شبیهسازی نشان میدهد که یک کلاهک ۱۰ مگاتنی – با استانداردهای امروزی نسبتاً قدرتمند است – اگر در ارتفاع ۸۰ کیلومتری (۵۰ مایلی) منفجر شود، میتواند تهدیدی جدی برای ماهوارهها ایجاد کند.
این انفجار میتواند مولکولهای هوا را به ذرات رادیواکتیو تبدیل کند و ابری با شکلی شبیه به گلابی وارونه تولید کند. در حدود پنج دقیقه، ابر میتواند تا ارتفاع نزدیک به ۵۰۰ کیلومتری بالا بیاید و در منطقهای به وسعت بیش از ۱۴۰۰۰۰ کیلومتر مربع پخش شود.
تابش قوی باقیمانده ابر زباله ممکن است باعث خرابی فضاپیماهایی مانند ماهوارهها در حال حرکت در آن یا حتی باعث آسیب و منجر به تخریب شود.
یک تله هدفمند
شبیهسازیهای رایانهای زیادی برای مطالعه استفاده از سلاحهای هستهای علیه ماهوارهها انجام شده است، اما اکثر آنها بر انفجاری که در فضا رخ میدهد متمرکز شدهاند.
یک انفجار فضایی به دلیل کمبود هوا، ابر زیادی تولید نمیکند. ذرات پرانرژی تولید شده توسط این رویداد عمدتاً توسط میدان مغناطیسی زمین گرفته و به عنوان یک کمربند تابشی در سراسر جهان پخش می شوند و طیف وسیعی از فضاپیماها را تهدید میکنند. این موضوع میتواند سلاحهای هستهای را برای یک ماموریت ضد ماهوارهای بی اثر و بسیار خطرناک کند.
اما به دلیل وجود مولکولهای هوا در جو زمین، یک انفجار در فضای نزدیک ابری با جرم کلی بسیار بیشتر از خود بمب ایجاد میکند. به دلیل غلظت بالای محصولات شکافت در داخل ابر زباله، پرتوهای گامای آزاد شده و ذرات بتا قوی هستند و تأثیر آنها بر فضاپیما و ارتباطات در منطقه آسیبدیده قویتر میشود.
بلافاصله پس از انفجار، ابر با سرعت ۲٫۳ کیلومتر بر ثانیه مستقیماً بالا میرود و تله بزرگی برای ماهوارههای هدف ایجاد میکند. بر اساس شبیه سازی، بیشتر مولکولهای هوا به جای ماندن در مدار، دوباره به زمین میافتند و از اثر کمربند تشعشعی اجتناب میکنند و خطر سایر ماهوارهها یا فضاپیماها را به میزان قابل توجهی کاهش میدهند.
یک مطالعه نظامی چینی که در ماه می منتشر شد، شبکه ارتباطی استارلینک اسپیس ایکس را تهدید بالقوه برای امنیت ملی چین خواند و خواستار توسعه قابلیتهایی برای غیرفعال کردن یا از بین بردن آن شد.
استارلینک قصد دارد دهها هزار ماهواره کوچک را در مدار پایین زمین قرار دهد. محققان نظامی چین نگران هستند که این ماهوارهها بتوانند خدمات ارتباطی را به رقبا ارائه دهند یا به ایستگاه فضایی یا ماهوارههای چین برخورد کنند و به عنوان “عامل انتحاری” برای از کار انداختن زیرساختهای فضایی چین در طول جنگ عمل کنند.
اقدامات متقابل متعارف مانند موشکهای ضد ماهواره میتواند تعداد محدودی از اهداف با ارزش را از بین ببرد، اما از دست دادن چند ماهواره ارزان قیمت بر عملیات استارلینک تأثیری نخواهد داشت.
بنابراین، برخی از محققان چینی پیشنهاد دادهاند به چند هدف با دقت انتخاب شده که میتواند مقدار کمی زباله فضایی تولید کند، ضربه بزنند. این زبالهها به ماهوارههای دیگر در همان مدار برخورد میکنند و زبالههای بیشتری و در واقع شکافی در شبکه استارلینک ایجاد میکنند. اما دور نگه داشتن زبالهها از ماهوارههای دوستانه یک چالش خواهد بود.
سوالات حقوقی
به گفته یک دانشمند فضایی مستقر در پکن، این شبیه سازی به این معنا نیست که چین از چنین سلاحی استفاده خواهد کرد. قوانین بینالمللی آزمایش یا استفاده از سلاحهای هستهای را هم در فضا و هم در جو ممنوع کرده است. نتایج شبیهسازی نه تنها برای ماهوارهها، بلکه برای سلاحهای مافوق صوت، که بسیاری از آنها برای طی مسافتهای طولانی در ارتفاعات نزدیک به فضا طراحی شدهاند، اعمال میشود. اینکه آیا استفاده از سلاحهای هستهای به عنوان یک اقدام دفاعی در برابر حمله سلاحهای مافوق صوت قانونی است یا خیر، موضوع بحث در جامعه تحقیقاتی باقی مانده است.
چین سلاح هستهای را در فضای نزدیک آزمایش نکرده است.
در ۱ آگوست ۱۹۵۸، ایالات متحده یک بمب ۳٫۸ مگا تنی را در ارتفاع ۷۷ کیلومتری بر فراز جزیره مرجانی جانستون در غرب هاوایی منفجر کرد – آزمایشی که به آزمایش تیک معروف است.
برخی از ساکنان هونولولو گفتند که انفجار یک گلوله آتش ایجاد کرد که از زرد روشن به قرمز تبدیل و ابر بزرگی از گلوله آتش بلند شد و حدود نیم ساعت قابل مشاهده بود.
شبیه سازی کامپیوتری محققین چینی با نتایج آزمایش تیک که در نهایت ابری به وسعت بیش از ۷۰۰ کیلومتر تولید کرد، مطابقت داشت. اگرچه فرآیند فیزیکی درگیر در یک انفجار نزدیک به فضا بسیار پیچیده است، مدل جدید میتواند تنها در چند دقیقه تخمینی از محدوده و مقیاس آسیب را “با اطمینان بالا” ارائه دهد.
منبع:scmp