به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، افت فروش و سود بیوایدی بازتابی از سرنوشت بسیاری از خودروسازان چینی دیگر است، زیرا تقاضای داخلی برای خودروهای برقی کند شده است. اما این مسئله چه معنایی برای بخش خودروهای برقی در آسیا دارد؟
در گام نخست، باید توجه داشت که صنعت خودروهای برقی آسیا را نمیتوان با منطق «برد و باخت صفر» تحلیل کرد. آیندهی این صنعت در آسیا نه رقابت کشورها با یکدیگر، بلکه ادغام، پیوند، سرمایهگذاری خارجی، تابآوری زنجیره تأمین، سرمایهگذاریهای مشترک و همکاری غیرسیاسی است.
این رویکرد در تضاد با سیاست جداسازی (decoupling) در غرب است که در قالب تعرفههای حمایتگرایانه آمریکا و اروپا برای جلوگیری از ورود خودروهای برقی چینی جلوه یافته و بازار جهانی را دچار اختلال کرده است.
با توجه به پویاییهای صنعت خودروهای برقی در آسیا – که بر پایه عملگرایی، همپیوندی و همگرایی شکل گرفته – کاهش سرعت رشد بیوایدی را باید نوعی بازتنظیم (recalibration) دانست، نه عقبنشینی.
در چند سال گذشته، شرکتهای چینی از جمله بیوایدی بهشدت در اقتصادهای جنوب شرق آسیا ادغام شدهاند و کارخانههایی برای تولید خودروهای برقی و باتری در کشورهایی نظیر اندونزی و تایلند راهاندازی کردهاند، روندی که نشان میدهد سرمایهگذاریها و تأمین قطعات خودروهای برقی چین، فراتر از مرزهای این کشور گسترش یافته است.
در میان این سرمایهگذاریهای بزرگ، طرح ۶ میلیارد دلاری شرکت CATL – بزرگترین تولیدکننده باتریهای خودروهای برقی جهان – در اندونزی چشمگیر است. این پروژه ایجاد یک اکوسیستم یکپارچه باتری را هدف گرفته که از استخراج و فرآوری نیکل تا تولید و بازیافت باتری را دربرمیگیرد.
این همکاری همزیستانه، نه رقابتی، با ترکیب مواد خام و مقررات مساعد اندونزی و طراحی و فناوری نرمافزاری چین، توانمندیهای بومی اندونزی را تقویت میکند.
پروژه CATL شرکتهای محلی نظیر PT Aneka Tambang (معدنکار دولتی اندونزی) و شرکت باتری اندونزی (Indonesia Battery Corporation) را – بهعنوان شرکای سرمایهگذاری مشترک – بهطور کامل وارد شبکههای تأمین منطقهای میکند و مزایایی همچون کاهش هزینه تولید و یکپارچگی زنجیره تأمین را برای آنها به همراه دارد.
با پردازش سریع مواد حیاتی مانند نیکل و تولید مواد باتری همچون کاتدها، اندونزی میتواند ارزشافزوده بیشتری در زنجیره تأمین خودروهای برقی ایجاد کند، اشتغال بیافریند و بهجای صادرات مواد خام، محصولات با ارزش بالا صادر کند.
تجربه اندونزی نشان میدهد که همافزایی ظرفیتهای توسعهای میتواند با ترکیب سرمایه و توان صنعتی، اثرات چندبرابری در بخشهایی چون ساختوساز، لجستیک و انتقال دانش فنی به بار آورد.
در همین حال، تایلند نیز پروژهای به ارزش بیش از ۱ میلیارد دلار از سوی شرکت چینی Sunwoda Electronic برای تولید باتری خودروهای برقی در منطقه کریدور اقتصادی شرقی خود تصویب کرده است؛ پروژهای که میتواند تایلند را به بازیگری عمده در زنجیره ارزش خودروهای برقی بدل کند و جایگاه صنعتی آن را ارتقا دهد.
همچنین، ویتنام میزبان سرمایهگذاری ۸۰۰ میلیون دلاری شرکت چری چین برای احداث کارخانه تولید خودروهای برقی در استان شمالی تایبینه (Thai Binh) شده است.
برخلاف ایالات متحده و اروپا، بخش خودروهای برقی در آسیا با شتاب زیاد و بر پایه توافقنامههای مشارکت متعدد در حال رشد است.
خودروساز مالزیایی پروتون که ۴۹.۹ درصد سهام آن متعلق به گروه جیلی چین است، نخستین کارخانه مونتاژ خودروهای برقی خود را افتتاح کرد.
این رویداد از چند جنبه مهم بود:
نشاندهنده تعهد چین به سرمایهگذاری در ظرفیت تولیدی مالزی برای تحریک نوآوری محلی و ایجاد اشتغال بود؛ با راهبرد مالزی برای تبدیلشدن به قطب تولید خودروهای برقی جنوب شرق آسیا همراستا بود و در عین حال به تقویت زنجیره تأمین منطقهای و تابآوری آن در برابر نوسانات اقتصاد جهانی کمک میکند.
در حالی که سرمایهگذاریهای چینی در حال گسترش است، دولتهای منطقه نیز در حال تنظیم چارچوبهای مقرراتی شفافتر و جذابترند – اقدامی که در تضاد با موانع ایجادشده در اقتصادهای غربی قرار دارد.
بهعنوان نمونه، مالزی در حال نهاییسازی سازوکاری جدید برای ارائه چارچوب مالیاتی و مشوقهای شفافتر است تا توسعه صنعت خودروهای برقی خود را تسریع کند. چنین اقداماتی هم مشوق سرمایهگذاریهای آتی چین است و هم شرکتهای چینی را ترغیب میکند تا در توسعه اکوسیستمهای محلی و تأمینکنندگان بومی سرمایهگذاری کنند.
با چنین حمایتهای دولتی، آینده صنعت خودروهای برقی آسیا بر پایه پیوند میان اقتصادها در مسیر تنوعبخشی، کاهش ریسک و منافع متقابل شکل خواهد گرفت. بهعبارت دیگر، آینده این صنعت در آسیا اکنون در حال ساختهشدن در کارخانههایی فراتر از مرزهای چین است.
در نتیجه، رشد سریع صنعت خودروهای برقی آسیا دیگر حول رقابتهای کوچک نخواهد بود، بلکه حول همزیستی توانمندیها و منابع – تحت رهبری چین – خواهد چرخید.
بسیاری از کشورهای آسیایی از سرمایهگذاریهای چینی سود میبرند؛ روندی که به کشورهای دارای منابع طبیعی امکان میدهد تا با ارتقای زنجیره ارزش داخلی، جذب سرمایه خارجی و انتقال فناوری به تولیدکنندگان باتری و خودروهای برقی دست یابند و وابستگی متقابل (interdependence) را جایگزین جداسازی کنند.
پیشروی سنجیده و آرام شرکتهای چینی در حوزه خودروهای برقی در سراسر آسیا، نشانگر بلوغ رهبری صنعتی چین است؛ روندی که در تضاد با تلاشهای دونالد ترامپ برای احیای تولید آمریکاست، تلاشهایی که با پوپولیسم، لفاظیهای تهاجمی و اقدامات یکجانبه همراه بوده و به جای تقویت بازار، آن را تضعیف میکند.
با هدایت سرمایهگذاریهای چینی، آسیا میتواند آیندهای روشن در پیش داشته باشد: اکوسیستمهای محلی مساعد، سطح بالای ادغام و هموابستگی در تولید خودروهای برقی، تابآوری در زنجیره تأمین باتری و انتقال سخاوتمندانه فناوری.
در واقع، ظهور خودروهای برقی چینی در حال هموار کردن مسیر سلطهی صنعتی آسیا در مقیاس جهانی است.
منبع: scmp
