شرکت اویک (Avic) سرواژه (Aviation Industry Corporation of China) از حدود یک دهه پیش چندین شرکت تابعه خود را برای طراحی و توسعه ناو Y-20 به کار گرفت. شرکت شیاک (Xiac) سرواژه (Xian Aircraft Industry Corporation) رهبری این پروژه را بر عهده گرفت. این در حالی است که در گذشته طراحی، توسعه و تولید هواپیما در چین به یک نهاد واگذار شده بود و حال به گفته هان ژیانلی (Han Xianli)، از مدیران اویک، همه شرکت‌های هواپیماسازی کشور برای تکمیل پروژه Y-20 بسیج شدند.
Y-20 اولین پرواز خود را در سال ۲۰۱۳ انجام داد و در سال ۲۰۱۶ (۸ سال بعد از راه‌اندازی پروژه)، به ارتش آزادی‌بخش خلق (People’s Liberation Army) چین تحویل داده شد. این در حالی است که زمان توسعه هواپیمای باربری C-17 آمریکا ۱۴ سال، هواپیمای و Il-76 روسی ۱۱ سال بود.
توسعه Y-20 به دلیل تصمیم مقامات بلندپایه کشور چین به در اختیار داشتن یک پلتفرم هوایی برای سامانه هشدار و کنترل سریع مشابه با سامانه روسی صورت گرفت. این هواپیما توسط شرکت شیاک و با کمک روسیه و اوکراین ساخته شده و اولین هواپیمای سنگین توسعه‌یافته در چین است.
هواپیمای Y-20 دارای ظرفیت حمل بار حدود ۶۰-۶۶ تن است و می‌تواند اکثر وسایل نقلیه جنگی بزرگ، از جمله تانک‌های جنگی را حمل کند. نوعی از Y-20 می‌تواند حدود ۳۰۰ سرباز و حدود ۱۰۰ چترباز را در خود جای دهد. این هواپیما قادر است در فرودگاه‌های کوچک در مناطق کوهستانی فرود بیاید و توسط سه خدمه هدایت می‌شود.
Y-20 همچنین برد کافی برای رسیدن به اروپا، آفریقا، استرالیا و آلاسکا را دارد و می‌تواند تقریبا ۱۰ هزار کیلومتر را بدون سوخت‌گیری طی کند. کابین Y-20 دارای کامپوزیت‌های مقاوم در برابر شعله است.
انواع نسخه‌های هواپیمای مذکور Y-20A با موتورهای Soloviev D-30KP-2، نوع Y-20B با چهار موتور WS-20، نوع YY-20 و نوع Y-20 AEW به شمار می‌آیند. Y-20 AEW نوع هشدار سریع و در دست توسعه است.
سامانه هشدار سریع مجموعه‌ای از سامانه‌های مخابراتی اطلاعاتی شامل انواع حسگرها و زیر سامانه‌های تشخیص رویداد و تصمیم‌گیری است. این مجموعه تلاش می‌کند تهدیدها را بسیار زود شناسایی کند تا فرصت و زمان کافی برای پاسخگویی، عکس‌العمل و تصمیم‌گیری فراهم شود.
هواپیمای Y-20 چین
XAIC توسعه قسمت جلوى ناو، بدنه مرکزی و واحدهای بال را بر عهده داشت و گروه صنعت هواپیماسازی چنگدو (Chengdu Aircraft Industry Group ) اختصارا ( CAIG)، در طراحی رادار و گنبد Y-20 مشارکت داشته است. همچنین شرکت هواپیماسازی شنیانگ (Shenyang Aircraft Corporation اختصارا SAC) در طراحی دم Y-20 مشارکت داشت. CAIG و SAC هر دو پیمانکاران کلیدی تسلیحاتی ارتش آزادی‌بخش خلق هستند.
سایر شرکت‌های تابعه آویک مانند شرکت هواپیماهای تجاری چین (Commercial Aircraft Corporation of China) اختصارا (Comac) مسئولیت‌های مشترکی برای تولید قطعه‌ها داشتند.
به گفته فو کیانشائو (Fu Qianshao)، متخصص بازنشسته تجهیزات نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق (People’s Liberation Army Air Force) Y-20 می‌تواند با توجه به مشارکت طراحان و کارشناسان مختلف در تکامل آن، به عنوان پلتفرم راهبردی هشدار سریع کشور توسعه بیشتری یابد، اما به دلیل تفاوت فاحش در ساختار و سامانه‌ها ایجاد تغییرات زمان‌بر است.
ژو چنمینگ (Zhou Chenming)، محقق اندیشکده فناوری علمی و نظامی یوان وانگ (Yuan Wang) چین، معتقد است مشکلات زیادی برای تغییر کاربری Y-20 وجود دارد. به گفته او افزودن یک محفظه رادار هشدار سریع به هواپیمای ترابری تاثیر چشمگیری بر سرعت آن خواهد داشت. برخی از فناوری‌های Y-20 می‌توانند برای هواپیماهای هشدار سریع و حتی پروژه‌های هواپیماهای جدید که ممکن است پلتفرم‌‌های بهتری برای هواپیماهای هشدار اولیه نسل بعدی باشند استفاده شود.
آنتونی وونگ تانگ (Antony Wong Tong)، مفسر نظامی، معتقد است استفاده از هواپیماهای ترابری به عنوان پلتفرم هواپیماهای هشدار اولیه یک رویکرد روسی به شمار می‌رود. این در حالی است که آمریکایی‌ها برای این کار از هواپیماهای مسافربری استفاده می‌کنند.
وونگ می‌گوید: «چین در حال توسعه نسل جدید هواپیماهای هشدار اولیه راهبردی KJ-3000 خود است که به پلتفرم بزرگ‌تری نیاز دارد، اما این کشور هواپیماهای بزرگی مانند همتای آمریکایی خود ندارد، بنابراین Y-20 تنها گزینه خواهد بود.»
طبق گزارش‌ها تقریبا تمام شرکت‌های تابعه آویک بخشی از این پروژه بودند. XAIC بیش از ۹.۷ میلیون دلار آمریکا را برای یک سامانه طراحی دیجیتال هزینه کرده است.
منبع: scmp
