پیش از این، دهانه فون کارمان را نه ایالات متحده کاوش کرده بود و نه اتحاد جماهیر شوروی. پس از اعلام این دستاورد (که چین اولین کشوری است که کاوشگر به طرف دور ماه ارسال کرد)، هیاهوی زیادی ایجاد شد.
همانطور که در بیانیه مطبوعاتی اداره ملی فضایی چین (CNSA) سرواژه( China National Space Administration) اعلام شد، ماموریت چانگ‌ای ۴، سه مزیت اصلی داشت: کشف‌های علمی با بررسی دهانه، همکاری بین‌المللی با انجام مأموریت‌های مشارکتی و بسترسازی برای ماموریت‌های فراتر از نیمه رو به زمین ماه در آینده. اما دلیل واقعی علاقه چین به سمت دور ماه چیست؟ با توجه به اینکه ارتش آزادیبخش خلق (PLA) به طور غیرمستقیم بر اداره ملی فضایی چین نظارت می‌کند، آیا عملیاتی با این ویژگی‌ها، صرفاً برای نشان دادن توانایی نظامی یا اعلام جهانی وضعیت قدرت بزرگ، انجام شده است؟ تمرکز چین در سمت دور ماه ممکن است به دلیل تثبیت موقعیت دیپلماتیک و نظامی باشد، اما شواهد نشان می‌دهد که هدف اصلی چین استخراج منابع استراتژیک است و انجام ماموریت‌های چانگ‌ای آغاز مسابقه انرژی در ماه است.
پس از موفقیت ماموریت چانگ‌ای -۴، چین چانگ‌ای-۵ را در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰ را پرتاب کرد که بخشی از یک ماموریت بازگرداندن نمونه بر اساس داده‌های دریافتی از ره‌نورد یوتو-۲ بود. چانگ‌ای -۵ با دو کیلوگرم ماده ماه به زمین بازگشت و در ۱۶ دسامبر در مغولستان داخلی فرود آمد. پس از بازگشت، اداره ملی فضایی چین و سازمان انرژی اتمی چین (CAEA) سرواژه (China Atomic Energy Authority) به طور مشترک کشف یک ماده معدنی جدید به نام چانگزیت- (Y) Changesite-(Y) را اعلام کردند. این ماده معدنی، یک ذره تک‌کریستالی است که طی حفاری چانگ‌ای-۵ از خاک ماه استخراج شده است. لی زیینگ (Li Ziying)، دانشمند ارشد تحقیقات خاک ماه در مؤسسه تحقیقاتی زمین شناسی اورانیوم پکن، می‌گوید بررسی این ماده معدنی «به دانشمندان کمک می‌کند تا ویژگی‌های فیزیکی و تاریخ ماه را درک کنند.» با این حال، چانگزیت-( Y) برای کاربردهای آن در حوزه انرژی آن نیز جذاب است. مقدار کمی هلیوم-۳ در ماده معدنی قمری شناسایی شد که علاقه‌مندی سازمان انرژی اتمی چین را در پی داشت. هلیوم-۳ یک منبع سوخت بالقوه برای نیروگاه‌های همجوشی هسته‌ای است ولی مقدار کمی از این ماده در زمین وجود دارد.
به گفته موسسه فناوری همجوشی دانشگاه ویسکانسین، انرژی حاصل از ۴۰ گرم هلیوم-۳ معادل انرژی ۵۰۰۰ تن زغال‌سنگ است. طبق برآوردهای یک استارت‌آپ برداشت هلیوم-۳، به نام شرکت اینترلون (Interlune) مستقر در سیاتل، بیش از یک میلیون تن هلیوم-۳ ماه درست زیر سطح ماه وجود دارد. به‌رغم توجه اخیر به اکتشاف منابع ماه، اویانگ زیوان (Ouyang Ziyuan) مدیر برنامه اکتشاف ماه اداره ملی فضایی چین، در سال ۲۰۰۲ گفته بود ماه «می‌تواند تامین‌کننده جدید و عظیم انرژی و منابع برای انسان‌ها باشد… این موضوع برای توسعه پایدار انسان‌ها در زمین بسیار مهم است… هر کسی که اول ماه را فتح کند، اول از مزایای آن بهره‌مند می‌شود.»
اگرچه به نظر می‌رسد چین دیر مأموریت‌های فضایی سبک آپولو در قرن بیستم را آغاز کرده باشد، اما با شروع مأموریت‌های چانگ‌ای تلاش کرده است در مسابقه انرژی در ماه پیشگام باشد. از منظر دیپلماتیک و استراتژیک، به نفع چین است که این روایت را تقویت کند که این کشور به تنهایی می تواند با استفاده از عملیات پیچیده و دشواری مانند مانند مأموریت‌های فرودگر چانگ‌ای یا قرار دادن ماهواره «که کیائو» (Queqiao) در نقطه لاگرانژ۲، به کشف علمی اشکال جدید انرژی پاک بپردازد.
چین در این جستجوی منابع، تنها نیست. ایالات متحده، روسیه، هند، ژاپن، کره‌جنوبی و شرکت‌های خصوصی مختلف، همگی به مأموریت‌های استخراج منابع انرژی در ماه علاقه‌مند هستند و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند. به گفته نام‌راتا گوسوامی (Namrata Goswami)، چین تنها کشوری است که برای اسکان و استفاده بلندمدت از فضا برنامه‌ریزی می‌کند. چین تنها کشوری است که برای فناوری‌های فضایی آینده مانند انرژی خورشیدی مبتنی بر فضا سرمایه‌گذاری کرده است که به تامین انرژی چنین پایگاه قمری کمک می‌کند. پایگاه قمری اشاره شده، ایستگاه بین‌المللی تحقیقات قمری (ILRS) سرواژه (International Lunar Research Station) است که چین و روسیه به طور مشترک، آن را در نزدیکی قطب جنوب ناشناخته ماه، ساخته و اداره خواهد کرد. ایستگاه بین‌المللی تحقیقات قمری رقیبی برای برنامه آرتمیس (Artemis) به سرپرستی ایالات متحده محسوب می‌شود که مجموعه جدیدی از مأموریت‌های سرنشین‌دار ماه، پس از ۵۰ سال وقفه است.
هلیوم-۳ تنها منبع انرژی بالقوه در ماه نیست که می‌تواند موجب تقویت مسابقه انرژی در ماه شود. آب منجمد پنهان‌شده در دهانه‌های قطب جنوب و عناصر کمیاب خاکی مانند اسکاندیم و ایتریوم (که از آنها در صنایع الکترونیک استفاده می کنند)، می‌تواند معدن طلا برای ملت یا شرکتی باشد که ابتدا این منابع را پیدا می‌کند. این مواد معدنی بسیار مهم و عناصر خاکی کمیاب، برای ساخت دستگاه‌های نظامی و باتری برای انتقال انرژی پاک ضروری است. چین پس از تسلط و دستیابی بر بازار عناصر کمیاب خاکی از راه خرید معادن لیتیوم، کبالت و نیکل، علاقه بسیاری به اکتشاف سایت‌های قمری و ادعا درباره منابع کشف شده دارد. از سال ۱۹۶۷ که معاهده فضایی سازمان ملل (UN’s Outer Space Treaty)، کشورها را از ادعای تصاحب اجرام آسمانی منع کرده است، مشخص نیست که حقوق استخراج معادن ماه و ادعاهای سرزمینی چه وضعیتی خواهد داشت. با این حال، بدون وجود یک مکانیسم اجرایی توافق‌شده و با توجه سابقه اخیر چین در مورد ادعای قلمرویی به واسطه انجام اولین برنامه اکتشافی در دریای چین جنوبی، جهان ممکن است جهان شاهد هجوم به ماه به سبک تب طلا در سال‌های ۱۸۵۰ باشد.
منبع: thespacereview
