به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، این طرح با پوشش مزارع، دام و شیلات برای کاهش هزینهها و افزایش کارایی طراحی شده است. فشار برای استفاده از کلان دادهها، سیستم موقعیتیابی جهانی (GPS) و هوش مصنوعی زمانی به وجود میآید که چین سرمایهگذاری در ماشینآلات کشاورزی و فناوری بذر را برای حفظ امنیت غذایی خود افزایش میدهد.
چین بزرگترین تولیدکننده و واردکننده محصولات کشاورزی در جهان است و با کمتر از ۱۰ درصد از زمینهای قابلکشت کره زمین و حتی منابع آبی کمتر، یک چهارم غلات جهان را تولید و یک پنجم جمعیت جهان را تغذیه میکند. همچنین یکی از صادرکنندگان عمده مواد غذایی است.
در میان تغییرات ژئوپلیتیکی، تغییرات آب و هوایی، اختلالات تجاری و چالشهای داخلی، استراتژی جدید جاهطلبانه چین بر نقش بیشتر فناوری در تولید مواد غذایی تأکید دارد. امنیت غذایی و خودکفایی از دیرباز اولویتهای چین بوده و در زمان رئیسجمهور شی جین پینگ نیز به همین شکل باقی مانده است.
تولیدات کشاورزی چین با چالشهای زیادی از جمله تغییر ترجیحات غذایی و افزایش درآمد، پیشی گرفتن تقاضا از عرضه، محدودیتهای زمین زراعی و آب، تخریب محیطزیست و کاربریهای رقابتی زمین مواجه است. کاهش نرخ باروری و الگوهای شهرنشینی نیز این سؤال را ایجاد میکند که چه کسی نیروی کار آینده روستایی را تشکیل خواهد داد.
شوکهای اقلیمی باعث تشدید شرایط میشود و ترس از شکست محصول و افزایش آفات و بیماریها را افزایش میدهد. خشکسالی شدید در حوضه رودخانه یانگ تسه در سال ۲۰۲۲، پایگاه تولید برنج چین، ۲٫۲ میلیون هکتار زمین قابلکشت را از بین برد و دامهای بیشماری را تلف کرد.
پیامدهای تغییرات آب و هوایی شدید است. محققان تخمین میزنند که ترکیبی از تغییرات آب و هوایی و آلودگی ازن باعث کاهش ۱۰ درصدی یا ۵۵ میلیون تنی محصول چینی بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۰ شده است.
تغییر الگوهای رژیم غذایی همچنین نقش کلیدی در افزایش واردات چینی روغنهای خوراکی، شکر، گوشت، خوراک دام و غذاهای فرآوری شده داشته است. بهویژه در سال ۲۰۲۱، چین مجبور شد نزدیک به ۷۰ درصد از روغن خوراکی مورد نیاز خود را وارد کند که این رقم نزدیک به وابستگی واردات نفت خام آن است.
رئیسجمهور شی تأمین مواد غذایی را در اولویت اصلی خود قرار داده و اعلام کرده است که کاسههای برنج ۱٫۴ میلیارد نفری چین “همیشه محکم در دستان ما خواهد بود”.
پکن گامهای مهمی در افزایش بهرهوری کشاورزی برداشته است. از سال ۲۰۱۳، چین تا حد زیادی رویکرد دوگانهای را برای امنیت غذایی اتخاذ کرده است، با هدف دستیابی به خودکفایی در مواد اولیه (مانند برنج و گندم) و منابع پروتئینی کلیدی (بهویژه گوشت خوک) در حالی که به بازار بینالمللی برای منابع غیر اصلی متکی است (همچون سویا).
در دوره ریاست جمهوری شی، چین منابع قابل توجهی را به سیاستهای غذایی ملی و استانی، کاهش ضایعات مواد غذایی و حفاظت از زمینهای قابلکشت اختصاص داده است. پکن فشار بر دولتهای محلی را برای افزایش تولید غلات و اجرای مقررات سختگیرانه تر در مورد حفاظت از زمینهای کشاورزی تشدید کرده است.
این سیاستها تا حدودی موفقیتآمیز بوده و چین در مسیر رسیدن به رکورد تولید غلات در سال جاری به منظور تقویت تلاش خود برای بهبود امنیت غذایی است. انتظار میرود پس از ۹ سال متوالی تولید بالای ۶۵۰ تن، برداشت برای اولین بار از ۷۰۰ میلیون تن فراتر رود.
چین همچنین در حال تنوع بخشیدن به منابع واردات مواد غذایی خود برای کاهش وابستگی به یک منطقه یا کشور واحد است و از این طریق از هرگونه مانع عرضه مانند معضل موسوم به مالاکا – در صورتی که ایالاتمتحده تنگه مالاکا را در یک جنگ محاصره کند – اجتناب میکند و به پکن اجازه میدهد کنترل خود را بر تمام مراحل زنجیره تأمین غذای جهانی آن افزایش دهد.
برای رسیدن به این هدف، چین در حال تقویت روابط تجاری خود است. این کشور بیش از ۱۰۰ قرارداد همکاری کشاورزی را با کشورهای تحت ابتکار کمربند و جاده امضا کرده است که تأمینکنندگان جایگزین محصولاتی مانند گندم، ذرت و سویا را تضمین میکند.
با این حال، اینکه آیا این کشور میتواند به هدف خودکفایی غذایی دست یابد، نامشخص باقی مانده است.
برخی از سیاستها پیامدهای نامطلوبی برای سایر جنبههای تولید مواد غذایی داشته است. به عنوان مثال، افزایش تولید غلات چین در مناطق کمتر توسعهیافته داخلی و شمالی، چالشهای آبی را در این مناطق تشدید کرده است که منابع آبی محدودی دارند و برای آبیاری به شدت به آبهای زیرزمینی متکی هستند.
علاوه بر این، نسبت خودکفایی چین در دهههای اخیر کاهش یافته است، زیرا این کشور در سال ۲۰۰۴ به یک واردکننده خالص مواد غذایی تبدیل شد. نرخ خودکفایی غذایی آن از ۹۳٫۶ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۶۵٫۸ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافت. تا سال ۲۰۳۰ این رقم میتواند به ۵۸٫۸ درصد کاهش یابد که نشاندهنده وابستگی به واردات آن است.
در همین حال، تغییر الگوهای مصرف مواد غذایی در چین و رشد طبقه متوسط ملاحظات دیگری هستند. بهویژه، افزایش درآمدها باعث افزایش تقاضا برای پروتئین حیوانی و لبنیات، شکر، روغنهای خوراکی و غذاهای فرآوری شده میشود. یک مطالعه تخمین زده است که تا سال آینده چین ۳۱ درصد از افزایش مصرف جهانی پروتئین از سال ۲۰۱۸ را به خود اختصاص خواهد داد. پیشبینی میشود که تقاضای کل غذا تا سال ۲۰۵۰ بین ۱۶ تا ۳۰ درصد افزایش یابد و تقاضای گوشت گاو و لبنیات تقریباً دو برابر شود.
برای پاسخگویی به این تقاضا، چین باید تا ۱۲ هزار کیلومتر مربع زمین کشاورزی اضافه کند. این نشان میدهد که پکن احتمالاً در کوتاهمدت تا میانمدت واردکننده اصلی مواد غذایی باقی میماند و بر شدت چالشهایی که مقامات چینی هنوز در افزایش تولید غذای محلی با آنها مواجه هستند، تأکید میکند.
طرح کشاورزی هوشمند چین نشاندهنده تعهد پکن به حفاظت از امنیت غذایی در میان نگرانیهای در حال تحول بینالمللی و خارجی است. اما چالشهای عمده همچنان پابرجاست. از آنجایی که این کشور برای خودکفایی بیشتر در تولید مواد غذایی تلاش میکند، تشویق پیشرفتهای تکنولوژیکی و پرداختن به بسیاری از چالشهای تولید کشاورزی برای دستیابی به اهداف پکن بسیار مهم خواهد بود.
منبع: scmp