به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، چین تأییدیه‌های لازم برای شرکت‌های بی‌وای‌دی و جیلی جهت تولید خودرو در برزیل و مکزیک را به تعویق انداخته است. مقامات چینی به تولیدکنندگان خودروهای برقی هشدار داده‌اند که سیاست‌های دنبال‌شده توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات‌متحده، ممکن است خطراتی برای تجارت و سرمایه‌گذاری ایجاد کند.
تحلیل‌گران می‌گویند که اگرچه جنگ تعرفه‌ای اخیر ممکن است مانعی بر سر راه جهانی‌سازی شرکت‌های چینی نباشد، اما پکن خواهان رویکردی محتاطانه‌تر و انتخابی‌تر در تعیین مقاصد سرمایه‌گذاری خارجی است.
سیاست‌گذاران چینی از این روند حمایت می‌کنند، اما آن‌ها می‌خواهند این تصمیمات به‌شکل راهبردی اتخاذ شوند؛ به این صورت که کشورهایی که در فضای ژئوپلیتیکی با چین همراهی دارند، پاداش بگیرند و کشورهایی که ندارند، با اقدامات تنبیهی روبرو شوند.
مداخله پکن در برنامه‌های جیلی و بی‌وای‌دی اتفاقی خاص یا غیرعادی نیست. در نوامبر سال ۲۰۲۴، شرکت لیپ‌موتور نیز برنامه‌های خود برای تولید مدل دوم خودرو برقی در کارخانه شریکش استالانتیس در لهستان را کنار گذاشت و به‌جای آن، آلمان و اسلواکی را انتخاب کرد؛ این تصمیم در پی توصیه چین به خودروسازان برای توقف سرمایه‌گذاری در کشورهایی بود که از اعمال تعرفه‌های اضافی روی خودروهای چینی حمایت می‌کردند.
علاوه بر عواملی مانند اندازه بازار، پتانسیل رشد و محیط کسب‌وکار، خودروسازان چینی اکنون هنگام انتخاب محل احداث کارخانه، به عواملی مانند روابط دیپلماتیک آن کشور با چین نیز توجه می‌کنند.
مقامات چینی همچنین نگران‌اند که ظرفیت مازاد تولید خودرو در داخل کشور، در صورت گسترش بی‌رویه در خارج، باعث اشباع بازارهای جهانی شود. طبق گزارش گلدمن ساکس، اگرچه در سال گذشته خودروهای برقی تولید چین حدود ۷۰٪ فروش جهانی را تشکیل می‌دادند اما تنها نیمی از ظرفیت تولیدی این کشور به کار گرفته شده بود.
خودروسازان چینی از بی‌وای‌دی گرفته تا استارت‌آپ Hozon Auto، مجموعاً حدود ۳۰ کارخانه در خارج از سرزمین اصلی دارند که در مناطق مختلفی مانند جنوب‌شرق آسیا، آمریکای لاتین و اروپا فعال هستند. مجموع ظرفیت تولیدی این کارخانه‌ها در سال، حدود ۲ میلیون دستگاه است.
ادامه سیاست تعرفه‌ای موسوم به «تعرفه متقابل» که از سوی دولت ترامپ آغاز شده بود، می‌تواند باعث آشفتگی در اقتصادهای این مناطق شود و خریداران محلی را از خرید خودرو منصرف کند.
از آنجا که خودروسازان و تأمین‌کنندگان زنجیره‌ی تأمین چینی در خط مقدم نوآوری خودروهای برقی هستند، اگر بازیگران اصلی این حوزه در خارج از کشور کارخانه احداث کنند، نهادهای مسئول در بخش تولید، بازرگانی و برنامه‌ریزی اقتصادی چین نگران نشت فناوری می‌شوند.
برنامه بی‌وای‌دی برای ساخت کارخانه در مکزیک و گفت‌وگوهای شرکت چری با دولت ایتالیا برای احداث کارخانه در آن کشور، به نظر می‌رسد که در نتیجه مداخله پکن، فعلاً متوقف شده‌اند.
با این وجود، به احتمال زیاد خودروسازان و شرکت‌های زنجیره تأمین چین به مسیر جهانی‌سازی خود ادامه خواهند داد، چرا که در پی ارتقای فناوری خودروهای برقی چینی و افزایش قدرت تولیدی خود در سطح جهان هستند.
در حال حاضر، بازارهای اصلی صادرات خودروهای چینی شامل جنوب‌شرق آسیا، آمریکای لاتین، خاورمیانه، اروپا، استرالیا و نیوزیلند هستند. وقتی پای احداث کارخانه در خارج به میان می‌آید، تایلند معمولاً اولین انتخاب است و پس از آن برزیل و مجارستان قرار دارند.
در این میان، تنش‌های بین چین و اتحادیه اروپا کاهش یافته‌اند و دو طرف مذاکراتی را برای تعیین «قیمت کف» برای واردات خودروهای برقی ساخت چین آغاز کرده‌اند. این مذاکرات نقطه عطفی در روابط چین و اتحادیه اروپا پس از آن است که اتحادیه اروپا در اکتبر گذشته تعرفه‌هایی تا ۴۵.۳ درصد بر خودروهای برقی وارداتی از چین اعمال کرد.
دو طرف اکنون به‌طور رسمی از نبردهای حقوقی به سمت یافتن راه‌حل‌های مبتنی بر بازار حرکت کرده‌اند. این مذاکرات باعث کاهش تنش‌های تجاری شده و الگویی برای همکاری در حوزه‌هایی مانند انرژی خورشیدی و باتری‌های لیتیومی فراهم آورده است.
علاوه بر به‌تعویق انداختن برنامه‌های احداث کارخانه در خارج، پکن همچنین تلاش دارد با افزایش تولید و مصرف داخلی، شرایط سخت‌تر تجارت جهانی را جبران کند.
سال ۲۰۲۵ می‌تواند سالی مناسب برای خودروسازان چینی باشد تا تمرکز خود را بر بازار داخلی معطوف کنند. آن‌ها می‌توانند از ریسک‌های ژئوپلیتیکی دوری کرده و از مشوق‌های دولتی برای افزایش مصرف از جمله خرید خودرو استفاده کنند.
منبع: scmp
